جوان‌سوزی هوش مصنوعی/فناوری یادگیری ماشینی درهای بازار کار را به روی تازه‌کارها می‌بندد
محققان دانشگاه استنفورد در مطالعه‌ای جدید، اثرات پدیده هوش مصنوعی مولد بر بازار کار را بررسی کرده‌اند که با تصورات پیشین تاحدودی همخوانی دارد و از جنبه‌هایی نیز هشداردهنده است.
محققان دانشگاه استنفورد در مطالعه‌ای جدید، اثرات پدیده هوش مصنوعی مولد بر بازار کار را بررسی کرده‌اند که با تصورات پیشین تاحدودی همخوانی دارد و از جنبه‌هایی نیز هشداردهنده است. یافته‌های این پژوهش که براساس داده‌های حقوق و دستمزد میلیون‌ها کارگر در ایالات‌متحده تهیه شده، اولین شواهد در مقیاس بزرگ است که نشان می‌دهد انقلاب فناورانه هوش مصنوعی، تاثیری چشمگیر و نامتناسب بر بازار کار داشته است.
این پژوهش گرچه درباره شرایط بازار کار در آمریکاست، اما کارشناسان اقتصادی و تحلیلگران بازار کار می‌گویند، نتایج آن را می‌توان به اغلب کشورهای جهان که ضریب نفود اینترنت در آنها بالاست و دسترسی به ابزارهای فناورانه وجود دارد، تعمیم داد. محققان دانشگاه استنفورد پژوهش خود را براساس سوابق ماهانه حقوق و دستمزد میلیون‌ها کارگر از هزاران شرکت تا ژوئیه ۲۰۲۵ به‌دست آورده‌اند.
آنها در گزارش خود شش حقیقت کلیدی را درباره تغییرات اخیر بازار کار آمریکا و مشاغل در معرض هوش مصنوعی ارائه می‌دهند که شاید بزرگ‌ترین و نگران‌کننده‌ترین آن، درباره کارگران تازه‌وارد به بازار کار است. این گزارش می‌گوید، از زمان رواج گسترده هوش مصنوعی مولد از اواخر سال ۲۰۲۲، کارگران جوان ۲۲ تا ۲۵ سال در مشاغل مرتبط با توسعه نرم‌افزار و اپلیکیشن و خدمات اینترنتی یعنی همان مشاغلی که بیشترین مواجهه را با هوش مصنوعی دارند، کاهش حدود ۱۳ درصدی در اشتغال را تجربه کرده‌اند.
این درحالی است که اشتغال برای کارگران با تجربه بیشتر در همین مشاغل و کارگران در مشاغل کمتر در معرض هوش مصنوعی (مانند دستیاران پرستاری)، ثابت مانده یا به رشد خود ادامه داده است. درحالی‌که آمار کلی اشتغال در اقتصاد همچنان در حال رشد است، رشد اشتغال برای کارگران جوان به‌طور خاص از اواخر سال ۲۰۲۲ دچار رکود شده است.
محققان دانشگاه استنفورد در تحلیل خود دلیل این رکود را عمدتاً ناشی از کاهش اشتغال در مشاغل مرتبط با هوش مصنوعی دانسته‌اند. داده‌ها نشان می‌دهد که از اواخر سال ۲۰۲۲ تا ژوئیه ۲۰۲۵، اشتغال برای افراد ۲۲ تا ۲۵ سال در مشاغلی که بسیار در معرض هوش مصنوعی‌اند، ۶ درصد کاهش یافته و درمقابل برای کارگران ۳۵ تا ۴۹ سال در همان مشاغل، ۹ درصد رشد داشته است.
سومین یافته کلیدی پژوهش، تفاوت بین «جایگزینی» و «افزایش» کار است. بدین‌معنا که تمام کاربردهای هوش مصنوعی لزوماً و همیشه به کاهش اشتغال منجر نمی‌شود، بلکه کاهش اشتغال برای تازه‌کارها در کاربردهایی از هوش مصنوعی رخ داده که کار را خودکار (automate) می‌کنند (همانند بخش پشتیبانی مشتریان)، نه در آنهایی که کار را افزایش (augment) می‌دهند (مانند دستیاری پزشکان در تحلیل داده‌ها). محققان فرضیه وابستگی یا بی‌ارتباط بودن تأثیر هوش مصنوعی با شوک‌های اقتصادی را نیز بررسی کرده‌اند.
یعنی سعی کرده‌اند به این پرسش پاسخ دهند که دلیل اصلی کاهش اشتغال جوانان، ناشی از تغییر در مولفه‌های اقتصادی مانند شوک‌های سطح شرکت یا صنعت است یا عوامل دیگری هم در آن دخیل است. آنها با کنترل متغیرهای مداخله‌گر دریافتند که کاهش اشتغال برای کارگران ۲۲ تا ۲۵ ساله در مشاغل پرخطر، همچنان به قوت خود باقی است. این امر نشان می‌دهد که روند کاهش سطح اشتغال، ارتباط چندانی با شوک‌های اقتصادی وارده ندارد. به‌عبارت‌دیگر، شرکت‌هایی که تعداد زیادی کارگر جوان را در مشاغل مرتبط با هوش مصنوعی استخدام می‌کنند، بیش‌ازهمه از خودِ فناوری هوش مصنوعی ضربه می‌خورند.
همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که تغییرات بازار کار، بیشتر در اشتغال مشهود است تا در حقوق و دستمزد. یعنی اگرچه مشاغل برای کارگران جوان کمتر شده، ولی تغییر محسوسی در روندهای حقوق و دستمزد آنها مشاهده نشده است. این پدیده ممکن است به‌دلیل پایداری دستمزدها در کوتاه‌مدت یا خنثی‌شدن اثرات متقابل افزایش و کاهش دستمزد در مشاغل مختلف باشد. این یافته‌ها حتی با فرض حذف مشاغل مرتبط با فناوری از فهرست مشاغل و بررسی شاخص‌های بازار کار، همچنان برقرار است. این موضوع نشان می‌دهد که تأثیر هوش مصنوعی به بخش فناوری محدود نمی‌شود.
همچنین تحلیل داده‌ها برای دوره‌های پیش از رواج گسترده هوش مصنوعی نشان می‌دهد که این الگوها پیش از اواخر سال ۲۰۲۲ وجود نداشته است. اما شاید مهمترین پرسش برای همه این باشد که چرا جوانان بیشتر از دیگر گروه‌ها از هوش مصنوعی آسیب دیده‌اند؟ محققان استنفورد یک فرضیه برای توضیح تأثیر نامطلوب هوش مصنوعی بر کارگران جوان ارائه می‌دهند: هوش مصنوعی بیشتر جایگزین دانش مدون اکتسابی می‌شود که معمولاً جوانان از طریق نظام آموزشی مدرسه و دانشگاه به‌دست می‌آورند. در مقابل جایگزینی دانش ضمنی، یعنی مهارت‌ها و «فوت و فن»های کاری که با تجربه به‌دست می‌آید، برای هوش مصنوعی دشوارتر است. این یافته‌ها شواهدی اولیه و درعین‌حال دقیق‌اند از اینکه هوش مصنوعی مولد، در حال ایجاد تغییرات ساختاری در بازار کار است و درحقیقت هشداری زودهنگام است که انقلاب هوش مصنوعی ممکن است به تعدیل‌های گسترده در بازار کار مشاغل خاصی بیانجامد، به‌ویژه کارجویان جوانی را که به‌تازگی دانش‌آموخته شده‌اند، از دسترسی به مشاغل مطلوب‌شان باز بدارد.
