احمد آریایی‌نژاد نماینده ملایری: به ائمه جمعه انتقاد کنیم اما خلیفه‌کشی رسم نشود
برخی از نمایندگان معتقدند که هر مسئولی که تریبونی دارد و مسئولیتی بر عهده دارد، باید مورد انتقاد قرار گیرد اما نه انتقادهای مخرب.
برخی از نمایندگان معتقدند که هر مسئولی که تریبونی دارد و مسئولیتی بر عهده دارد، باید مورد انتقاد قرار گیرد اما نه انتقادهای مخرب. احمد آریایی‌نژاد، نماینده ملایر و عضو حزب شریان از جمله این نمایندگان است که درباره انتقاد به عملکرد ائمه جمعه و ارتباط آنها با مجلس با هم‌میهن گفت‌وگو کرد که در زیر می‌خوانید:
در مجلس برخی به ایراد گرفتن به ائمه درباره خطبه‌هایشان پرداخته‌اند و معتقدند آنها نظر مخاطبان به‌ویژه انقلابیون را تامین نمی‌کنند. نظر شما در این زمینه چیست؟
از یک نماز جمعه در تراز انقلاب اسلامی انتظاراتی وجود دارد و ائمه جمعه باید این انتظارات را برآورده کنند. امام جمعه‌ها یا نمایندگان و مسئولان، امام معصوم نیستند و برای رسیدن به تکامل باید عملکردشان نقد و بررسی شود. اما نقد و بررسی دلسوزانه، نه آنکه فضای تخریب ایجاد شود. در حقیقت خلیفه‌کشی رسم نشود که فضای جامعه ملتهب شود. چند سال پیش آقای رحیم‌پورازغدی، در باب نمازجمعه در تراز انقلاب اسلامی صحبت‌هایی کرد البته به نظر اینطور می‌آید (شاید هم اشتباه کنم) اما تقریباً از آن زمان برای صحبت در نمازجمعه‌ها دعوت نشدند.
اگر صحبت او درست است که چرا دیگر دعوت نمی‌شود؟ اگر صحبت‌هایش نادرست بوده، باید تبیین شود.. ما فضای آرام در جامعه را در صورتی می‌پسندیم که کاستی‌ها برطرف و نقدها پاسخ داده شود. اگر می‌گوییم در حال حاضر نیاز به آرامش داریم و هیچ‌کس نباید نقد کند، باید راهی برای برطرف کردن کاستی‌ها و نواقص مشخص شود. ائمه جمعه پناه و ملجأ بسیاری از مردم محروم هستند و مردم به نوعی با مراجعه آنها، تظلم‌خواهی می‌کنند.
قدرت نماز جمعه و امام جمعه در این است که به نحو هوشمندانه مطالبات مردم را از مسئولین مختلف طلب کند و مسئولین به نحو هوشمندانه و درست پاسخ دهند. هیچ نیازی نیست که اخم کنیم و چهره درهم بکشیم. اگر نقدی درست است باید با روی گشاده با آن برخورد کنیم. مردمی که عصبانی و از بسیاری موضوعات دلخور هستند به چه کسی بگویند؟ اینکه در پاسخ به مطالبات بگوییم: «وقتش نیست.» باید مشخص کنیم که چه زمانی وقت پیگیری مطالبات است؟ البته باید مراقب باشیم تا با ملتهب نمودن فضا، آب در آسیاب دشمن نریزیم. اما نباید سکوت هم بکنیم.
شما معتقدید که انتقاد به ائمه جمعه درست است؟
در برخی از موارد بله. زمانی که موضوع انتقاد به خطبه‌های نمازجمعه تهران مطرح شد خطبه‌های نمازجمعه همدان به امامت آیت‌الله شعبانی را مطالعه کردم و برای نماینده‌ای که از خطبه‌های نمازجمعه تهران انتقاد کرده بود فرستادم و خواستم مقایسه کند. آیت‌الله شعبانی بسیار آرام و مودبانه مشکلات مردم را از مسئولان طلب کرده بود؛ طوری‌که مردم و مسئولان ایشان را دوست دارند. نماز جمعه ساکتی که به یک نمازجمعه معمولی تبدیل شود به درد ما نمی‌خورد و بدون تعارف در تراز انقلاب اسلامی نیست. نباید از موضوعات اخلاقی و جهان اسلام صحبت کنند اما از مسائل داخلی کشور در خطبه‌های نماز جمعه غافل شوند.
گاهی در حاشیه نماز‌های جمعه اتفاقات تلخی رقم می‌خورد. برخی معتقدند که اگر ائمه جمعه در صحبت‌های خود تندروی نداشته باشند شاهد این اتفاقات و حرکت جامعه به سوی دوقطبی نخواهیم بود. نظر شما چیست؟
تمام گروه‌های معتقد به نظام برادر و با هم دوست هستند. ممکن است سلیقه‌ها با هم یکی نباشد و افراد مخالف رای همدیگر باشند اما همدیگر را دوست داریم چون اگر این تضارب افکار وآرا نباشد رشد نمی‌کنیم. وظیفه این است که با عقلانیت و آرامش افکار را نقد کنیم و در یک جامعه مشورتی، به نظر اکثریت، حتی اگر معتقد به آن نباشیم، تن در دهیم. ما باید نقطه‌ای داشته باشیم که ادامه آن موجب ایجاد تنش نشود. تنش سودی برای جامعه ندارد. من پیشنهاد می‌دهم فضا برای نقد ایجاد شود که یکی از این فضاها نماز جمعه است، البته با حفظ کرامت تمام افراد مجری و سیاستگذار و منتقد. این روش نیازمند هنرمندی خاصی است که ائمه جمعه می‌توانند در خطبه‌ها از آن استفاده کنند.
اما گاهی انتقادها از تریبون نمازجمعه تند مطرح می‌شود که در نهایت به این حواشی ختم می‌شود. آیا باید انتقادها با این لحن مطرح شود؟
بشین و بفرما و بتمرگ یک معنا دارند. فضا مهم است در فضای بدبینی، خوشبین بودن سادگی است و در فضای خوش‌بینی، بدبین بودن مناسب نیست. ما می‌دانیم که اظهارنظرهایمان تنش ایجاد می‌کند یا خیر. اما متخلفان باید از نمازجمعه بترسند که از تریبون نمازجمعه تخلفات او مطرح شود، یا اینکه مشکلات مطرح شده و از مجریان خواسته شود که با حضور در نمازجمعه به آن پاسخ دهند.
ما باید یاد بگیریم در آرامش نقدها را بیان کنیم، اما از کسی که به عمد تخلف کرده، خشم داشته باشیم و آنها از تریبون نمازجمعه بترسند. بالاخره یکجا باید مشخص شود که منافق، مخالف یا گناهکار عمدی چه کسی است. در مجلس هم نمایندگان باید نقد را بپذیرند و گوش کنند وگرنه چطور بگوییم که «نماینده در تراز انقلاب هستیم؟» باید فضایی برای شنیدن مطالبات ایجاد شود اما با آرامش. اما آرامش و امنیت منهای عدالت قابل قبول نیست و شاید ظلم باشد.
موضوعاتی که در خطبه نماز جمعه مطرح می‌شود اصولاً یکسان هستند. آیا موضوع هماهنگ می‌شود و هر امام جمعه‌ای آن را به سبک و سیاق خود مطرح می‌کند؟
بله. شورای سیاستگذاری ائمه جمعه قالب و کلیات را تعریف می‌کند. مناسبت‌ها، مسائل روز و وعظ‌های اخلاقی در نماز جمعه مطرح می‌شود. در خطبه اول مسائل اخلاقی و دینی و در خطبه دوم موضوعات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی روز، مطرح می‌شود. شورای سیاستگذاری مانند یک موضوع انشا، موضوع را مطرح می‌کند اما هر کدام از ائمه جمعه این موضوعات را به زبان خود مطرح می‌کنند. ممکن است بعضی از جملات یک‌شکل باشند اما بدان معنا نیست که حرف‌ها دقیقا کپی همدیگر است.
