اظهارات مسئولان در دو هفته گذشته، مدیریت مصرف سوخت از کانال قیمت را وارد فاز جدیتری کرد
افزایش قیمت بنزین سناریوی محتمل
محمدرضا عارف ترجیح داد فعلا چیزی از افزایش قیمت بنزین نگوید و شاید اتفاقات سال ۱۳۹۸ را به خاطر آورده بود که با گرانی یکباره بنزین شرایط کشور ملتهب شد. در هر صورت شرایط کشور از نظر مصرف بنزین و قیمت آن که به دلیل تورم ایجاد شده در سال‌های اخیر پایین به نظر می‌رسد و مصرف آن را بالا برده، مناسب نیست.
ایران تا اواخر دهه 90 صادرکننده بنزین بود و اکنون یکی از واردکنندگان آن شده است و به گفته مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، ناچار به واردات بنزین برای تأمین نیاز داخلی است و این کار از مسیر تهاتر و سوآپ انجام می‌شود.
خرید بنزین با قیمت‌های فوب و فروش آن در داخل به صورت یارانه‌ای، بحث قیمت بنزین را بارها در محافل سیاسی و اقتصادی مسئولان به میان آورده. هرچند وزیر نفت دولت چهاردهم موضوع افزایش قیمت را منتفی دانسته اما رئیس‌جمهور و معاون اول او چندین بار به تفاضل قیمت بنزین داخلی و خارجی اشاره کرده و پرداخت این تفاضل قیمت از سوی دولت را غیرمنطقی دانستند. پزشکیان در یکی از سخنرانی‌های خود با شور همیشگی خود گفته بود: «هیچ منطقی وجود ندارد که بنزین را با دلار آزاد بخریم و با سوبسید به مردم بفروشیم.»
محمدرضا عارف، معاون اول دولت چهاردهم نیز در جلسه معارفه وزیرنفت از مدیریت سوخت گفت و درباره بنزین این چنین گفته بود: «تولید روزانه بنزین ما ۱۱۰ میلیون لیتر و مصرف تا ۱۴۰ میلیون لیتر است. کدام عقل سلیم می‌تواند بپذیرد بنزین را با دلار وارد کنیم و با قیمت ۱۵۰۰ تومان بفروشیم؟ البته فعلاً کاری نمی‌خواهیم بکنیم و نگویند عارف حرفی زده و دولت دنبال آزادسازی است ولی این‌ها واقعیت است.»
عارف ترجیح داد فعلاً چیزی از افزایش قیمت بنزین نگوید و شاید اتفاقات سال ۱۳۹۸ را به خاطر آورده بود که با گرانی یکباره بنزین شرایط کشور ملتهب شد. در هر صورت شرایط کشور از نظر مصرف بنزین و قیمت آن که به دلیل تورم ایجاد شده در سال‌های اخیر پایین به نظر می‌رسد و مصرف آن را بالا برده، مناسب نیست. دولت دوازدهم در حالی دولت را تحویل داد که تولید بنزین بین ۱۱۰ تا ۱۱۳ میلیون لیتر بود و مصرف داخلی زیر ۱۰۰ میلیون لیتر که باعث شده بود بتوانیم بنزین را صادر کنیم.
براساس آمارها در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸و بعد از افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس از شهریور ۱۳۹۹ ایران به صادرکننده بنزین تبدیل شد. اما در سه سال دولت سیزدهم به‌رغم وجود پتروپالایشگاه شهید سلیمانی، نتوانستیم میزان مصرف داخلی را تامین کنیم. براساس آمارها در نوروز امسال به‌طور متوسط روزانه ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین در کشور توزیع شده که نسبت به سال قبل ۶ درصد افزایش داشت.
در هر حال ریشه کمبود بنزین چه از طرف مصرف‌کنندگان و چه دولت که تولید‌کننده آن است، کشور را به وارد‌کننده آن تبدیل کرده و در سال گذشته ۳ میلیارد دلار واردات بنزین صورت گرفته است و مجلس برای واردات بنزین ۸۰ هزار میلیارد تومان تصویب کرده است. باید دید پزشکیان و تیم او درباره بنزین چه تصمیمی را اتخاذ می‌کنند و صحبت‌های او و معاون اول را می‌توان استارت گرانی بنزین دانست یا خیر.
