تله سوریه برای ریاض و ابوظبی
سقوط حکومت اسد مشکل منحصربهفردی برای کشورهای عربی بهخصوص عربستان سعودی و امارات ایجاد کردهاست.
سقوط حکومت اسد مشکل منحصربهفردی برای کشورهای عربی بهخصوص عربستان سعودی و امارات ایجاد کردهاست.
در شرایط فعلی وضعیت اقتصادی خوب نیست، سرمایه اجتماعی تحلیل رفته و رابطه دولت-ملت نیز اصلاً رضایتبخش نیست. در چنین شرایطی عراق آخرین سنگر ایران در منطقه است.
حال که اسد سقوط کرده و از سوریه گریخته است، آیا همه مشکلات و مسائل سوریه قرار است حل و فصل شود؟ آیا شکافهای عمیق اجتماعی و مذهبی که اتفاقاً خاندان اسد برای حفظ قدرتش از آنها استفاده میکرد، با رفتن اسد، ناپدید میشوند؟ آیا ساختارهای اجتماعی و سیاسی ویرانشده به واسطه دیکتاتوری اسد، با رفتن او به ناگاه جان گرفته و سر برمیآورند؟ سوریه چطور میتواند از زخمهای عمیق بهجامانده از دیکتاتوری خاندان اسد التیام یابد؟
اگرچه بشار اسد در نهایت از دور قبل درگیری ها جان سالم به در برد، اما ۱۳ سال جنگ فرسایشی، ارتش عربی سوریه را از درون تهی کرده و موجب شد این نیرو در فساد غرق شود.
تهدیدی که اکنون متوجه ایران است این است که با توجه به دستاوردهای ترکیه در سوریه، ممکن است آنکارا تصمیم بگیرد از فرصت استفاده کرده و از طریق روابطش با باکو، در شمال ایران نیز دست به تحرکاتی بزند. اگر این اتفاق رخ دهد، هم جناح شمالی و هم جناح غربی ایران به نقاط تهدید تبدیل خواهند شد.
انتخاب بین یک ایرانِ حامی روسیه و یک ایرانِ غیرهستهای، یک دوراهی نادرست است: منافع روسیه هم با سیاست خارجی مکمل روابط از سوی تهران و هم فقدان سلاح هستهای در زرادخانه ایران تامین میشود.
حالا که حزبالله، بهعنوان مهمترین بازوی منطقهای ایران متحمل خسارات زیادی در درگیری با اسرائیل شده است، شاید زمان مناسبی باشد تا وضعیت نفوذ ایران در خاورمیانه را مورد ارزیابی مجدد قرار دهیم.
آفت همیشگی در سیاستخارجی ایران، سرریز شدن تعارضات منافع جناحی به سیاستخارجی بوده است.
در اسرائیل هر تصمیمی که گرفته شود، روزنامهنگاران، تحلیلگران، سیاستمداران چه در کنست و چه بیرون آن، میتوانند تصمیم را به رادیکالترین وجه نقد کنند. اما در ایران ممنوعیتهای زیادی برای اظهارنظر وجود دارد. مثلاً همین چند روز پیش دیدیم که یک مجمع از اساتید حوزه علمیه بیانیهای میدهد و نظری را مطرح میکند، بلافاصله برایش مشکل امنیتی و قضایی ایجاد میشود. چنین وضعیتی باعث میشود که دید محدود شود و تصمیمگیری منطقی مشکل شود.
حزبالله آنقدر عملکرد موفقی داشت که ایران اساس استراتژی منطقهای خودش را براساس قدرت حزبالله بنا کرده بود. بنابراین، آسیب به تواناییهای نظامی حزبالله، ضربه سنگینی به نفود منطقهای و امنیت ملی ایران است. تضعیف حزبالله فقط تضعیف یک گروه مسلح در لبنان نیست. تضعیف حزبالله یعنی به خطر افتادن موقعیت ایران در سوریه و عراق و ایجاد جسارت بیشتر برای رقبای ایران نظیر عربستان و ترکیه برای پیشبرد طرحهای خودشان در منطقه.