نبرد میان تندروهای ضد غرب در انتخابات ایران

برای برخی ناظران این انتخابات می‌تواند فرصتی برای تهران باشد تا مسیر خود را اصلاح کند، روابط خود را با بخش بزرگی از جمعیت کشور بازسازی کند و تصویر خود را احیا کند. نادر ایتاییم، سردبیر خاورمیانه آرگوس مدیا (رسانه بریتانیایی) می‌گوید: «این انتخابات درست بعد از اعتراض‌ها، سرکوب‌ها و نارضایتی فزاینده‌ای اتفاق می‌افتد که به نشانه اصلی دوران ریاست‌جمهوری رئیسی تبدیل شد.  رهبری کشور در این موقعیت فرصت دارد تا دست‌کم نوعی انتخابات رقابتی را به نمایش بگذارد.» اما او معتقد است با اعلام نامزدهای نهایی توسط شورای نگهبان «بسیاری از این امیدها کمرنگ شد.»

ایتاییم می‌گوید: «واقعیت این است که در همین شرایط هم تندروها هستند که باخت می‌دهند.»  سیدابراهیم رئیسی تابستان ۲۰۲۱ در انتخاباتی به قدرت رسید که کمترین درصد مشارکت رای‌دهندگان از ابتدای انقلاب در سال ۱۹۷۹ در آن رخ داد.  او یک راست‌گرای تندرو بود که از جانشینان بالقوه رهبر ایران شناخته می‌شد. بار دیگر پیش‌بینی می‌شود که مشارکت در این انتخابات کم باشد و بسیاری از رای‌دهندگان به این دلیل که تصور می‌کنند ساختار انتخابات را مهندسی می‌کند و نتیجه در بهبود زندگی آنها بی‌تاثیر است، در انتخابات شرکت نکنند.

انتخابات ریاست‌جمهوری بلافاصله بعد از انتخابات پارلمانی سال گذشته برگزار می‌شود که با کمترین میزان مشارکت رای‌دهندگان در تاریخ جمهوری اسلامی و فقط با مشارکت ۴۱ درصدی برگزار شد. دولت ایران عمدتاً مشکلات اقتصادی را به تحریم‌های تحت رهبری آمریکا نسبت می‌دهد.

صنم وکیل، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در اندیشکده چتم‌هاوس معتقد است درحالی‌که رهبری ایران و دیگر رهبران بلندپایه کشور از مردم می‌خواهند که در انتخابات مشارکت کنند، به نظر می‌رسد که نمایش مشروعیت از طریق مشارکت در انتخابات دیگر از اولویت‌های اصلی جمهوری اسلامی نیست. 

این تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه می‌گوید: «جمهوری اسلامی فهمیده‌است که شکاف عمده‌ای میان انتظارات و مطالبات بین نظام و مردم وجود دارد و شکاف عمیقی در حوزه‌های آزادی اجتماعی، رویکرد اقتصادی و فرصت‌های سیاسی به وجود آمده‌است که نظام سیاسی به این نتیجه رسیده‌است که نمی‌تواند این شکاف را پر کند. به همین دلیل هم دیگر مانند گذشته چندان به خروجی سنتی مشروعیت از طریق انتخابات اولویت نمی‌دهد.» 

به گفته این کارشناس «حکومت تلاش می‌کند که یک انتخابات رقابتی را به نمایش بگذارد، اما به وضوح جمع نامزدها به شکلی تنظیم شده‌اند که به نفع مجموعه‌ای از محافظه‌کاران باشند و تقریباً به شکل تضمینی نتیجه قابل پیش‌بینی است.» 

نادر ایتاییم هم با این نتیجه‌گیری موافق است. او می‌گوید: «اگر چند انتخابات پیشین را بررسی کنیم، می‌بینیم که دیگر رهبران کشور چندان در مورد میزان مشارکت حرف نمی‌زنند.»

او معتقد است: «مشارکت بالاتر را ترجیح می‌دهند، اما اگر اتفاق نیفتد هم مشکلی ندارند.  نهایتاً به نظر می‌رسد با وضعیت جاری راحت هستند و از نارضایتی‌ها و اعتراض‌ها، احساس تهدید فوری نسبت به جایگاه‌شان در قدرت نمی‌کنند.»

ایرانیانی که قصد دارند رای بدهند، ۲۸ ژوئن پای صندوق رای می‌روند و اگر نتایج خیلی نزدیک باشد، نتیجه انتخابات در دور دوم انتخابات برگزار می‌شود. 

ایتاییم می‌گوید برای بسیاری اینگونه به نظر می‌رسید که انتخابات ۲۰۲۱ به‌گونه‌ای چیده شده‌بود که سیدابراهیم رئیسی در آن برنده شود.

ایتاییم می‌گوید: «از نقطه نظر من با توجه به کسانی که در انتخابات کنونی تایید شده‌اند، نتیجه انتخابات پیش رو هم مشابه انتخابات قبلی خواهد بود.»