فرآیند ایردراپ توکن بازی‌های تلگرامی و اقداماتی که کاربران می‌توانند برای کاهش مواجهه با اختلالها انجام دهند
این بازی به آخر می‌رسد؟
تحقق ایردراپ توکن «داگز» و همزمان فهرست‌شدن آن در پلتفرم‌های تبادل رمزارز معتبر ایرانی، نشان داد احتمالاً این‌بار تقویم زمانی که برای ایردراپ توکن همستر کامبت و سایر بازی‌های تلگرامی گفته شده، درست است.
البته تا لحظه نهایی هیچ‌کس نمی‌تواند چیزی را با قطعیت تضمین کند و این شاید خاصیت دنیای پر از رمز و راز رمزارزها باشد، ولی برای کسانی که در ماه‌های اخیر به وسیله این بازی‌ها کم‌و‌بیش با رمزارزها آشنا شده‌اند، همچنان سؤالات بسیاری وجود دارد که بخشی از آنها قابل پاسخگویی است. مثل اینکه ایردراپ (Airdrop) به چه معناست و چرا باید یک پروژه رمزارزی، توکن‌های خود را بذل و بخشش کند؟
از طرفی تجربه ایردراپ داگز نشان داد که به‌دلیل تعداد زیاد کاربرانی که در این ایردراپ‌ها شرکت کرده‌اند، در دو بخش صرافی‌ها و حتی شبکه بلاکچین TON مشکلاتی برای تبدیل این دارایی‌های رمزارزی به سایر توکن‌ها یا به ریال رخ می‌دهد. اما این مشکلات از کجا نشأت می‌گیرند و آیا چاره‌ای برای حل آنها وجود دارد؟ برای مواجهه کمتر کاربران با این مشکلات در روز ایردراپ، این افراد چه اقداماتی را می‌توانند زودتر انجام دهند؟
آنچه در پی می‌آید، پاسخی به این سؤالات است. البته این را در نظر داشته باشید که لزوماً به دست آمدن این توکن‌ها از بازی‌هایی روی بستر تلگرام به آنها اعتبار نمی‌دهد و روش سنجش اعتبار پروژه‌های رمزارزی از مسیر دیگری عبور می‌کند که در این مقال نمی‌گنجد. بنابراین این گزارش نه توصیه‌ای برای مشارکت در این ایردراپ‌هاست و نه اعتبار و صداقت آنها را تضمین می‌کند، بلکه به راهنمایی کسانی که پیش از این تصمیم به مشارکت در این ایردراپ‌ها گرفته‌اند، می‌پردازد تا بتوانند دارایی احتمالی خود را مدیریت و محافظت کنند.
ایردراپ؛ یک پروژه تبلیغاتی
در دنیای ارزهای دیجیتال به دریافت رایگان یک ارز دیجیتال یا توکن، ایردراپ می‌گویند، هرچند در دنیای حقیقی، این واژه به معنی ارسال بسته‌های پشتیبانی یا انتقال نیرو از طریق هلیکوپتر یا هواپیماست. ایردراپ در ارزهای دیجیتال یک استراتژی بازاریابی و تبلیغاتی به حساب می‌آید که توسط استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوپا پیاده‌سازی می‌شود. در یک رویداد ایردراپ، معامله‌گران ارزهای دیجیتال به طور رایگان توکن یک پروژه را به دست می‌آورند و تنها کاری که از آنها خواسته می‌شود، تبلیغ حداقلی پروژه مورد نظر است.
پروژه‌های رمزارزی برای ایردراپ و نحوه توزیع توکن‌های رایگان روش‌های مختلفی دارند که یکی از این روش‌ها که به‌تازگی توجه دنیا را به خود جلب کرده، از طریق بازی‌های تلگرامی است. این بازی‌ها به طرق مختلف افراد را به مشارکت بیشتر ترغیب می‌کنند. هر بازی احتمالاً باتوجه به درگیری مخاطب با آن، رویکرد متفاوتی در اعطای توکن رایگان به کاربران خود دارد و معیار مشخصی برای آن نمی‌توان در نظر گرفت.
همان‌طور که گفته شد، ایردراپ روشی هوشمندانه برای بازاریابی و تبلیغات یک پروژه رمزارزی است و نمی‌توان از آن توقع اعداد نجومی داشت. بنابراین این را در خاطر داشته باشید که اگر کسی وعده‌های دور از ذهنی درخصوص یک رویداد ایردراپ ارائه داد، یا ناآگاه است و درک درستی از چیستی این پدیده ندارد یا منافع شخصی خود را دنبال می‌کند و در پی فریب دادن سایر کاربران است.
به‌جز بازی‌های تلگرامی، ایردراپ پروژه‌ها از روش‌های دیگری نیز روی می‌دهد که شرکت در آنها نیازمند درگیری بیشتر و حرفه‌ای‌تر با پروژه‌های رمزارزی است. اما هیچ‌کس - احتمالاً جز صاحبان همان پروژه - نمی‌تواند درباره وقوع یک ایردراپ، زمان آن، نحوه توزیع‌اش و میزان سودی که به کاربران می‌رساند، اظهارنظر قطعی کند. در این زمینه لازم است کاربران، کانال‌های رسمی و معتبر را دنبال کنند تا در دام کلاهبردارانی نیفتند که با اسم رمز ایردراپ در پی هک‌کردن حساب‌های کاربری هستند.
اختلال چند ساعته شبکه بلاکچین TON
بعد از ایردراپ نات‌کوین و فهرست شدن این توکن در صرافی‌های معتبر جهانی، نگاه‌ها به بازی‌های تلگرامی‌ای معطوف شد که پس از آن کار خود را آغاز کرده بودند و وعده ایردراپ و فهرست‌شدن در صرافی‌ها را می‌دادند. بدقولی‌های مکرر در زمان‌بندی برخی پروژه‌ها تقریباً کاربران را ناامید کرده بود. دستگیری پاول دوروف، مدیرعامل تلگرام در فرانسه نیز این دیدگاه را که از این بازی‌ها آبی برای کاربران گرم نمی‌شود، تقویت می‌کرد. اما ایردراپ داگز سبب شد تا بار دیگر کاربران به آینده این پروژه‌ها امیدوار شوند. ولی این امیدواری تنها نتیجه این اتفاق نبود.
کاربران در این روز با اختلالات گسترده‌ای مواجه شدند که روند دریافت توکن‌ها و تبدیل آن را دشوار و زمانبر می‌کرد. علت اصلی این اختلالات، حجم بالای کاربرانی بود که به‌یکباره به شبکه بلاکچین TON و صرافی‌های رمزارزی مراجعه می‌کردند. چنین چیزی قابل پیش‌بینی بود و به نظر می‌رسد ایردراپ داگز به‌مثابه یک رویداد آزمایشی قرار بود همین نقاط ضعف را مشخص کند. اما کاربران این پروژه‌ها برای اینکه بتوانند به شکلی ساده‌تر توکن‌های خود را در صرافی‌ها به فروش برسانند، لازم است چه اقداماتی را انجام دهند؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش، ابتدا باید ببینیم که این اختلالات از کجا نشأت می‌گیرند و در چه مراحلی اختلال روی می‌دهد؟
مهدی سیلاوی، سرپرست محصول پلتفرم تبادل رمزارز نوبیتکس معتقد است، هرچند هم پروژه نات‌کوین و هم داگز در ایران با استقبال زیادی مواجه شده بودند، اما احتمالاً ایردراپ همستر کامبت با تعداد کاربرانی که اعلام کرده، هم در ایران و هم در سایر نقاط دنیا رویدادی بزرگ‌تر را شکل می‌دهد که هم کاربران، هم صرافی‌های رمزارزی باید خود را برای مواجهه با آن آماده کنند.
او با تأکید بر این مسئله که پیش‌بینی می‌شود ابعاد ایردراپ همستر در ایران بین سه تا 10 برابر داگز باشد، درباره مشکلات پیش‌آمده برای کاربران در زمان ایردراپ داگز به هم‌میهن توضیح می‌دهد: «روز ایردراپ داگز کاربران با دو مشکل مواجه بودند؛ یکی در مورد صرافی‌های رمزارزی ـ چه در داخل ایران و چه خارج از کشور بود ـ که همه با اختلالات فراوان روبه‌رو شدند، زیرا مراجعات زیادی در همان روز داشتند. مشکل جدی‌تری نیز به همین دلیل در خود شبکه TON اتفاق افتاد و شبکه تا شش ساعت هیچ بلاکی را ماین نمی‌کرد.»
او در توضیح ارتباط شبکه بلاکچین TON با ایردراپ‌های پیش رو می‌گوید: «هر توکنی روی یک شبکه بلاکچینی پیاده‌سازی و طراحی شده و این کوین‌هایی که در تلگرام با آنها بازی می‌شود و ایردراپ‌شان شکل می‌گیرد، روی شبکه TON قرار دارند. این شبکه بلاکچینی هم مثل سایر شبکه‌ها غیرمتمرکز است و متعلق به صرافی خاصی نیست. این بلاکچین مانند تمام بلاکچین‌های دیگر شروع به ماینینگ کرده و تراکنش‌ها را رد و بدل می‌کند. هر شبکه بلاکچین ظرفیتی دارد و اغلب شبکه‌ها بهبود دارند و سعی می‌کنند ظرفیت‌شان بیشتر شود، ولی اتفاقی که روز ایردراپ داگز افتاد، این بود که آنقدر تراکنش‌های واریز و برداشت زیاد بود که باعث شد کل شبکه تا چند ساعت عملاً هیچ بلاکی را ماین نکند. اتفاقی که شاید از سمت کاربران درک نشد و به صرافی‌ها نسبت داده شد، درحالی‌که مسئله‌ای بود که در خود شبکه TON پیش آمده بود. این شبکه ظرفیت محدودی دارد و به‌زودی هم تغییر نمی‌کند، زیرا نرم‌افزاری غیرمتمرکز است.»
افزایش درخواست و اختلال شبکه
فرآیند فروش توکن‌های جدیدی که به‌واسطه بازی‌های تلگرامی به دست می‌آیند، به این ترتیب است؛ شما ابتدا باید توکن خود را به یک ولت مثل تون‌کیپر یا تراست واریز کنید. از آنجا برای اینکه بتوانید این توکن‌ها را به هر صرافی رمزارزی منتقل کنید، لازم است هزینه شبکه را بپردازید که برای پرداخت هزینه شبکه TON باید توکن TON داشته باشید. برای این منظور، باید این توکن را از یک صرافی بخرید و به ولت خود واریز کنید. این یعنی چنانچه حساب کاربری در یک صرافی رمزارز نداشته باشید، لازم است در یک صرافی ثبت‌نام کرده، احراز هویت شده و با واریز ریال، TON را خریداری کرده و به ولت خود منتقل کنید تا هزینه واریز آن توکن حاصل از ایردراپ به صرافی را بپردازید.
در این مرحله، رمزارز مورد نظر در کیف پول شما در صرافی قرار دارد و می‌توانید آن را معامله کرده و ریال برداشت کنید. این فرآیندی است که کسانی که می‌خواهند این ایردراپ را به ریال تبدیل کنند، باید بگذرانند. به گفته سیلاوی، گلوگاه این روند که مشکلاتی را برای کاربران ایجاد می‌کند، مرحله برداشت TON است که به‌دلیل محدودیت شبکه و مراجعه‌های فراوان در روز ایردراپ با اختلال مواجه می‌شود و ممکن است مانند روز ایردراپ داگز تا چند ساعت این اختلال ادامه داشته باشد. او به کاربرانی که می‌خواهند در این ایردراپ‌ها شرکت کنند، توصیه می‌کند که برداشت TON را زودتر انجام دهند و به روز موعود موکول نکنند.
سرپرست محصول نوبیتکس اذعان می‌دارد که بخشی از مشکلاتی که کاربران در روز ایردراپ داگز با آن مواجه شدند نیز در ارتباط با خود صرافی‌ها بوده و توصیه می‌کند هرچه زودتر کاربران صرافی رمزارزی خود را انتخاب کرده و مراحل ثبت‌نام و احراز هویت را پیش ببرند که در آن روز مشکلات کمتری را تجربه کنند. او در توضیح این مشکلات می‌گوید: «ممکن است صرافی‌های رمزارزی با افزایش درخواست‌ها به چالش‌هایی بربخورند که به‌طور کامل در اختیار آنها نیست. مثلاً ما در مورد احراز هویت کاربران با ثبت احوال همکاری می‌کنیم یا ارائه‌دهندگان خدمات ما در بخش ارسال ایمیل یا پیامک ممکن است نتوانند افزایش یکباره درخواست‌ها را مدیریت کنند.
البته ما با همه اینها تعامل داشته‌ایم تا برای این روزها آمادگی لازم را داشته باشند و اگر در هر موردی آلترناتیوی وجود داشته باشد، حتماً با آنها ارتباط گرفته و سرویس مورد نظر را خواهیم گرفت. اما به هر حال در این روزها احتمالاً کاربران زیادی وارد سرویس معامله می‌شوند و خوب است کاربران هم از قبل به آن فکر کرده باشند، زیرا زنجیره‌ای که توضیح دادم، بازیگران زیادی دارد. ممکن است در آن روز اینترنت دچار مشکل شود یا هر اتفاق دیگری رخ دهد و بهتر است کاربران از قبل آمادگی‌اش را داشته باشند. مثلاً ممکن است در فرآیند ثبت نام و احراز هویت به مشکل بخورند. روزهای عادی در نوبیتکس، ما در کمتر از 10 دقیقه احراز هویت را انجام می‌دهیم، ولی ممکن است ارائه‌دهنده سرویس که با آن همکاری می‌کنیم، در آن روز در دسترس نباشد یا با حجم درخواست زیاد مواجه شود و کارشان سخت‌تر شود.»
بر این اساس، او به کاربرانی که قصد دارند در این ایردراپ‌ها شرکت کنند، پیشنهاد می‌کند باز کردن حساب کاربری در یک صرافی رمزارزی و واریز ریال و خرید TON و حتی انتقال TON را به ولت خود زودتر انجام دهند.
بهبود فرآیندها و زیرساخت‌ها
پلتفرم‌های تبادل رمزارز ایرانی احتمالاً برای روزهای ابتدایی مهرماه که زمان رویداد ایردراپ همستر کامبت و راکی ربیت و چند توکن دیگر است، خود را آماده خواهند کرد تا بتوانند پاسخگوی نیازهای کاربران‌شان باشند. سیلاوی می‌گوید، بهبود فرآیندها و زیرساخت‌ها در نوبیتکس از مدت‌ها پیش آغاز شده و علت اصلی آن، صعودی بودن بازار رمزارزها در چند ماه گذشته بوده است.
او در توضیح اصلاحات صورت‌پذیرفته می‌گوید: «باتوجه به اینکه ما در شش ماه گذشته وارد بازار صعودی شدیم و حجم معاملات بیشتر شد، زیرساخت هسته معاملاتی‌مان را تا سه برابر بهبود دادیم و زیرساخت‌های دیگر را نیز تقویت کردیم. از طرفی توانستیم ظرفیت برداشت TON را از سمت خودمان 15 برابر کنیم. رکوردی که در این مورد داریم، 26 هزار برداشت TON در ساعت بود. البته ظرفیت‌مان بیشتر از این حرف‌هاست و پیش‌بینی می‌کنیم توانایی برداشت تا 50 هزار TON در ساعت را داشته باشیم، اما از آنجا که این مقدار تقاضا به سمت‌مان نیامده، نمی‌توان قطعی نظر داد. از طرفی ما در همان هفته‌ای که داگز لانچ شد، 350 هزار برداشت TON و داگز را توانستیم مدیریت کنیم که به نظر می‌رسد رکورد خوبی باشد. بعد از اینکه به این رکوردها رسیدیم، شبکه خودش دچار مشکل شد. تلاش ما بر این است که تا جایی که شبکه ظرفیت دارد، ما هم بتوانیم تراکنش‌هایمان را انجام دهیم و مشکلی از سوی نوبیتکس در این خصوص وجود نداشته باشد.»
سرپرست محصول نوبیتکس در مورد یکی از اشتباهات رایج کاربران نیز هشدار داده و می‌گوید: «در زمان واریز این توکن‌ها به صرافی نوبیتکس (بسیاری از صرافی‌های دیگر نیز ساختار این‌چنینی دارند)، کاربر با دو فیلد مواجه می‌شود که یکی جای آدرس مقصد است که آدرس کیف پول‌شان در نوبیتکس است و دیگری جای کامنت (عدد یا شناسه‌ای که در تون کیپر به آن کامنت گفته می‌شود). کامنت عددی است که مختص کاربر است و وقتی یک کاربر می‌خواهد عددی را واریز کند، باید آن کامنت را هم در قسمت واریز وارد کند؛ شناسه یکتایی که نشان می‌دهد این واریز از سمت کدام کاربر اتفاق افتاده است. بعضی از کاربران باعجله این کار را می‌کنند و کامنت را وارد نمی‌کنند و درواقع واریزی به نوبیتکس انجام می‌دهند که معلوم نیست برای کدام کاربر است و کاربر برای اینکه ثابت کند این واریز برای اوست، لازم است فرآیندی طولانی را طی کند که بازیابی نام دارد و نوبیتکس باید دارایی واریزی توسط کاربر را در شبکه ردیابی کند. این کار ممکن است یک هفته طول بکشد و فرصت برای خود کاربر از دست برود.»
معاملات تعهدی و استخر مشارکت امکان‌هایی هستند که به‌طور کلی در برخی صرافی‌های رمزارزی در اختیار کاربران قرار می‌گیرند؛ کاربرانی که علاقه‌ای به فروش آنی دارایی دیجیتال خود ندارند و می‌خواهند آن را نگه دارند. معاملات تعهدی یا موقعیت‌های خریدوفروش تعهدی در بازارهای جهانی زیرمجموعه بازار مشتقات (derivatives) است و در آن کاربر با امکان سپردن وجه تضمین می‌تواند امکان خرید یا فروش یک دارایی را با اهرم دریافت کند، به‌صورتی‌که میزان دارایی دریافت‌شده از میزان وجه تضمین بیشتر باشد. در معاملات تعهدی، مبادله دارایی‌ها براساس شرایط از پیش تعیین‌شده به تاریخ آینده موکول می‌شود. استخر مشارکت محل تأمین نقدینگی برای قابلیت فروش تعهدی است. درواقع موجودی کاربران وکالت‌دهنده در استخر مشارکت تجمیع می‌شود و استخر به‌عنوان واسط، آن را بین کاربران وکالت‌گیرنده توزیع می‌کند تا آنها دارایی‌های رمزارزی را در موقعیت‌های فروش تعهدی خود استفاده کنند. کاربران وکالت‌دهنده در ازای تأمین نقدینگی برای استخر مشارکت، بخشی از سود حاصل از موقعیت فروش تعهدی را دریافت می‌کنند.
سرپرست محصول نوبیتکس در مورد وجود این امکان برای توکن‌های جدیدی مانند همستر کامبت توضیح می‌دهد: «ما برای داگز روز بعد از لانچ، معاملات تعهدی را هم راه‌اندازی کردیم. راه‌اندازی معاملات تعهدی چند نکته دارد. یکی این است که استخرش شکل بگیرد و کاربران امکان مشارکت در استخرش را داشته باشند که این استخر درواقع همان دارایی می‌شود که بقیه کاربران وکالت می‌گیرند و می‌توانند با آن موقعیت فروش باز کنند. ما تلاش می‌کنیم برای توکن‌هایی چون همستر کامبت نیز این سرویس را ارائه دهیم، ولی نمی‌توان از قبل قولی داد، زیرا ممکن است بازار آن روز بسیار پرالتهاب باشد یا زیاد بودن حجم تراکنش‌ها، ایجاد این سرویس را برای ما دشوار کند. ما تلاش می‌کنیم این سرویس را ارائه دهیم، اما محدودیت‌های دیگری هم وجود دارد ازجمله اینکه آیا کاربران به اندازه کافی در استخرش مشارکت می‌کنند یا نه. همچنین باید در آن مقطع بررسی کنیم این رمزارز نوسانات چشمگیر و ناگهانی که کاربر را متضرر می‌کند، نداشته باشد. معمولاً وقتی از پایداری شبکه و تا حدی از امنیت دارایی کاربران مطمئن شدیم، می‌توانیم قابلیت‌هایی مثل استخر مشارکت و معاملات تعهدی را فعال کنیم و در این موارد به اقتضای شرایط در همان روز تصمیم می‌گیریم.»
دفتر آدرس‌ها قابلیتی است که در نوبیتکس هم برای بهبود تجربه کاربری و هم برای امنیت کاربر طراحی شده است. به‌طور کلی در دفتر آدرس‌ها می‌توانید آدرس‌هایی را که می‌خواهید از آنها برداشت انجام شود، ثبت کنید. این باعث افزایش امنیت کاربر می‌شود و همچنین تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد، زیرا دیگر به وارد کردن OTPها یا کدهای تأیید، چه کد تأیید دوعاملی و چه کد تأیید پیامکی یا ایمیلی برای ثبت برداشت نیازی نیست. این کار باعث می‌شود روزی که می‌خواهید برداشت خود را انجام دهید، دیگر درگیر ارسال پیامک و ایمیل نباشید که ممکن است هم به‌خاطر ارائه‌دهنده سرویس‌ها و هم به‌خاطر شبکه یا اینترنت اختلال داشته باشد و با تأخیر ارسال شود. سیلاوی در این خصوص می‌گوید: «ما معمولاً به کاربران توصیه می‌کنیم که از قبل دفتر آدرس‌ها را فعال کرده و آدرس ولت برداشتی خودشان را در آن ثبت کنند. یعنی اگر شما همین الان هم TON برداشت نمی‌کنید، می‌توانید از حالا آدرس TON را به آدرس‌های خود اضافه کنید تا برداشت‌تان راحت‌تر باشد.»
دعوت به شکیبایی
با وجود اینکه پیش‌بینی‌هایی برای افزایش ظرفیت‌ها و بهبود فرآیندها رخ داده و هر صرافی رمزارزی مجموعه اقداماتی را برای آمادگی در این دوره زمانی ترتیب داده، اما همچنان احتمال بالایی وجود دارد که کاربران در این روزها برای انجام فعالیت‌های خود با اختلال مواجه شوند. اختلالاتی که - چنان که اشاره شد - لزوماً به صرافی‌های رمزارزی مربوط نمی‌شوند. در چنین زمان‌هایی تکلیف کاربران چیست و چه اقداماتی می‌توانند انجام دهند؟
سرپرست محصول نوبیتکس می‌گوید: «می‌دانیم بازار در آن روز بالا و پایین می‌شود و کاربران دوست دارند در اسرع وقت تصمیم‌شان را بگیرند، اما توصیه می‌کنیم در زمان برخورد با یک اختلال، اول از همه به کانال‌های ارتباطی معتبر مثل کانال نوبیتکس مراجعه کنند تا ببینند مسئله دقیقاً چیست و آیا این مشکل سراسری است یا اختلال نوبیتکس. زیرا در زمان‌هایی که اختلال سراسری است، واقعاً نمی‌توان کاری انجام داد و فقط باید صبر کرد تا اختلال برطرف شود. اما هر مسئله‌ای که پیش بیاید، اگر از سمت نوبیتکس باشد، ما تمام انرژی خود را می‌گذاریم که در کوتاه‌ترین زمان آن را اصلاح کنیم و در آن شرایط، هم وجود اختلال و هم برطرف‌شدنش را اعلام می‌کنیم.
پیشنهاد می‌کنم کاربران چنانچه با خطایی مواجه می‌شوند، خیلی آن رفتار را تکرار نکنند، قبل از اینکه بدانند دقیقاً چه اتفاقی افتاده است. کاربر ممکن است دائم با یک خطای تکراری مواجه شود و این خودش باعث می‌شود برطرف کردن آن خطا سخت‌تر شود. البته طبیعی است و ما انتظار نداریم کاربر رفتار متفاوتی داشته باشد، ولی شاید خوب باشد با مراجعه به کانال‌های ارتباطی معتبر متوجه شود که در حال حاضر مسئله دقیقاً چیست. در مورد مراجعات پشتیبانی هم باید بگویم که در آن روز احتمالاً مراجعات بالایی خواهیم داشت که باز هم توصیه به صبوری، شکیبایی و مطالعه درباره خود فرآیند یا دریافت اطلاعیه‌ها می‌کنم. مثلاً فرض کنید همان روز اختلال شبکه وجود داشته باشد. کاربران به پشتیبانی مراجعه می‌کنند و پشتیبانی هم همین را به آنها می‌گوید. این کمکی نمی‌کند و فقط حجم مراجعات زیاد می‌شود.»
ایردراپ همستر کامبت با تعداد بالای کاربرانی که در سطح جهان دارد و احتمال می‌رود بخش قابل توجهی از این کاربران را ایرانی‌ها تشکیل دهند، احتمالاً همان‌قدر که پرسر‌و‌صدا خواهد بود، پردردسر نیز باشد و کاربران در پنجم مهرماه با اختلالات متعددی روبه‌رو شوند. اما مطالعه در مورد فرآیندها، مراجعه به کانال‌های ارتباطی معتبر و انجام اقداماتی که از بار ترافیک کاربران در آن روز بکاهد، می‌تواند به کاربران کمک کند تا از فرصت ایجادشده با تنش کمتر و آسودگی بیشتر بهره‌مند شوند.
