هشدار نهایی/ بررسی اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح در واکنش به اظهارنظرهای نمایندگان درباره موقعیت دفاعی کشور
هرچند فعلاً جنگی پیرامون ایران در کار نیست اما به صورت مشخص، پس از جنگ ۱۲ روزه‌ای که بین ایران و اسرائیل پشت سر گذاشته شد، وضعیت مبهمی پیرامون ایران و آینده برقرار است و نمی‌توان به صورت قطعی از این حرف زد که آیا در روزها و ماه‌های آینده باز هم کشور درگیر جنگ و درگیری مستقیم خواهد شد و یا اینکه دیگر خبری از روزهایی که در آن ۱۲ روز سپری شد، نخواهد بود. به هر صورت، چیزی که مشخص شده این است که شرایط کشور ویژه است و باید مراقبت‌های بیشتری در مقایسه با پیش از دوره جنگ ایران و اسرائیل صورت گیرد.
هرچند فعلاً جنگی پیرامون ایران در کار نیست اما به صورت مشخص، پس از جنگ 12 روزه‌ای که بین ایران و اسرائیل پشت سر گذاشته شد، وضعیت مبهمی پیرامون ایران و آینده برقرار است و نمی‌توان به صورت قطعی از این حرف زد که آیا در روزها و ماه‌های آینده باز هم کشور درگیر جنگ و درگیری مستقیم خواهد شد و یا اینکه دیگر خبری از روزهایی که در آن 12 روز سپری شد، نخواهد بود. به هر صورت، چیزی که مشخص شده این است که شرایط کشور ویژه است و باید مراقبت‌های بیشتری در مقایسه با پیش از دوره جنگ ایران و اسرائیل صورت گیرد.
در همین ارتباط است که عصر 13 آبان‌ماه سال جاری، ستاد کل نیروهای مسلح اطلاعیه‌های کوتاه اما مهم را صادر کرده؛ اطلاعیه‌ای که شاید بتوان آن را نوعی هشدار مهم تلقی کرد. در متن این اطلاعیه آمده است: «هر گونه اظهارنظر در رابطه با همکاری‌های نظامی و دفاعی با سایر کشورها از جمله خرید یا فروش تجهیزات و تسلیحات، فاقد وجاهت و اعتبار بوده و از رسانه‌ها انتظار می‌رود، بدون هماهنگی با این مرکز از انعکاس و انتشار این گونه اخبار و اطلاعات خودداری کنند.»
پیش‌درآمد بیانیه
هرچند ستاد کل نیروهای مسلح در اطلاعیه صادرشده، نام فرد و یا افرادی را نبرده است و بدون ذکر نام تنها هشدار داده اما نکته مشخص این است که قطعاً اتفاقات و اظهارنظرهایی مهم صورت گرفته که ستاد کل را به این نقطه رسانده است که چنین اطلاعیه‌ای را صادر کند.
با مرور آنچه در ماه‌های اخیر و به‌صورت ویژه پس از جنگ ایران و اسرائیل گذشته است و اظهارنظرهایی که صورت گرفته، فهم اینکه مخاطب این بیانیه چه افرادی بوده‌اند چندان سخت به نظر نمی‌رسد. به عبارتی می‌توان اظهارنظرهایی را از سوی برخی افراد و شخصیت‌های صاحب منصب پیدا کرد که خارج از محدوده فعالیت آنها و به بیان دیگر، فراتر از جایگاه آنهاست؛ اظهارنظرهایی که از سوی برخی نماینده‌های دوره دوازدهم مجلس بیان شده و می‌توان آنها را مرتبط با اطلاعیه صادرشده توسط ستاد کل نیروهای مسلح دانست.
اولین نمونه‌ها از این اظهارنظرها را می‌توان مربوط به جمله‌ای دانست که محسن زنگنه، نماینده مشهد در تاریخ 29 شهریور در صداوسیما گفته بود. او که عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس است و طبیعتاً نمی‌تواند اطلاعات کاملی در حوزه امنیتی و نظامی داشته باشد، می‌گوید: «ما دو شب پیش یکی از پیشرفته‌ترین موشک‌های کشور را که تا الان امتحان نشده بود، آزمایش کردیم و موفقیت‌آمیز هم بود. یعنی می‌خواهم بگویم در همین شرایط ما مشغول آزمایش امنیتی یک موشک قاره‌پیما هستیم.»
اما یکی از جنجالی‌ترین و مهم‌ترین اظهارنظرهایی که در این ارتباط صورت گرفته، جمله‌ای است که ابوالفضل ظهره‌وند، یکی دیگر از نماینده‌های مجلس گفته است. این عضو کمیسیون امنیت ملی، 2 مهر در مصاحبه‌ای که با باشگاه خبرنگاران داشته، گفته است: «بنیه دفاعی کشور باید تقویت شود و برای اینکه بتوانند از آسمان و زمین صیانت کنند به سامانه‌های دفاعی نیاز داریم لذا نیروهای نظامی دارند کار می‌کنند و اگر لازم باشد تجهیزات را از خارج وارد می‌کنیم که هم انجام داده‌اند و هم در حال انجام هستند.» اما نکته مهم در بخش دیگر این گفت‌وگو بود که او خبر می‌دهد: «الان ایران سوخو ۳۵، میگ ۳۵، میگ ۲۹ و اس ۴۰۰ را گرفته و در حال آمدن به ایران هستند و نیروهای نظامی هرچه لازم باشد را می‌گیرند.»
نمونه دیگر قابل اشاره در این ارتباط از سوی نماینده‌های مجلس، مربوط به احمد بخشایش‌اردستانی است که 16 مهر گفته بود: «در گذشته مقام معظم رهبری به دلایلی که خودشان صلاح می‌دانستند، فرموده بودند که بُرد موشک‌های ایران باید محدود به ۲۲۰۰ کیلومتر باشد، اما اکنون ایشان هرگونه محدودیتی در بُرد موشک‌ها را برداشته‌اند.»
اما آخرین نمونه‌های قابل اشاره، دو موردی است که مربوط به امیرحسین ثابتی میشود. او 6 آبان در مصاحبه با یک رسانه ایتالیایی می‌گوید: «در ایران، ما موشک‌های بالستیک با برد تقریبی 2000 کیلومتر داریم و در حال تلاش برای تولید موشک‌های بالستیک قاره‌پیما با برد بسیار بیشتر از این هستیم.» اخیراً و در جریان یک نشست هم ثابتی گفته است: «هر سلاحی از چین و روسیه خواستیم به ما دادند. هیچ خط قرمزی نه چین نه روسیه در سلاح برای ما نگذاشتند. گفتند هر چی بخواهید به شما می‌دهیم.»
زنگ خطر
هرچند ستاد کل نیروهای مسلح در اطلاعیه خود نامی از فرد یا افراد نبرده است اما نکته مشخص این است که صدور این اطلاعیه را می‌توان هشدار و زنگ خطری جدی برای افرادی دانست که درباره مسائلی حرف زده‌اند که نه ارتباطی با آنها دارد و نه اطلاعات کافی درباره آنها دارند.
بیان این موضوع که ایران کشور مقتدری در حوزه نظامی است و باید به این اقتدار افتخار کرد نکته بدی نیست اما بیان برخی مسائل باید تنها از فیلتر خود باشد. بدون شک اگر قرار بر این باشد که حرفی زده شود و یا اطلاعات و اخباری منتشر شود، فهم و درک نهادهای نظامی بیشتر از هر مقام و شخصیتی است؛ فرقی هم ندارد که این فرد وابسته به کدام جریان سیاسی و یا تحت حمایت ویژه کدام نهاد است. برخی حرف‌ها و اخبار تنها باید از دریچه مربوطه عنوان شود.
اینکه صدور این بیانیه هشدار نهایی به شمار می‌رود، نکته کاملاً مشخصی است اما نکته و سوال اساسی این است که پس از انتشار این اطلاعیه چه خواهد شد؟ فارغ از اینکه این اظهارنظرها از سوی کدام فرد با کدام وابستگی سیاسی بیان شده است، باید منتظر ماند و دید که در صورت تکرار آیا برخوردی با گوینده این نوع جمله‌ها صورت خواهد گرفت یا داستان همچنان به همان شکلی که بوده ادامه خواهد داشت؟
علی تقی‌زاده حقوقدان: اطلاعیه ستاد کل اتمام حجت و تلنگری برای آقایان بود
علی تقی‌زاده، استاد حقوق و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتوگویی که با خبرنگار هم‌میهن داشت، معتقد است که بیان اخبار و مسائل نظامی که از سوی مراجع رسمی اعلام نشده است، شامل قانون افشای اسناد میشود که بر همین اساس و به علت مهم بودن موضوع است که ستاد کل نیروهای مسلح اقدام به انتشار اطلاعیه درباره اظهارنظرهای برخی نماینده‌ها کرده و با آنها اتمام حجت کرده است. این عضو شورای مرکزی حزب توسعه ملی ایران، معتقد است علت اصلی وجود افرادی که این مسائل را می‌گویند، باید در ضعف احزاب ایران و موضوع عدم آموزش افراد دانست؛ موضوعی که تا حل نشود این روند ادامه خواهد داشت.
*برخی از نماینده‌های مجلس طی چند وقت اخیر و به‌خصوص بعد از جنگ ایران و اسرائیل اظهارنظرهایی را درباره مسائل و قراردادهای نظامی ایران انجام داده‌اند و اخباری را اعلام کرده‌اند که از مراجع رسمی نظامی اعلام نشده است. ماجرایی که منجر به صدور اطلاعیه از سوی ستاد کل شد. فارغ از درست یا غلط بودن این اخبار، آیا از نظر قانونی ممنوعیتی برای بیان این مسائل وجود دارد و قانونگذار منعی را برای چنین اظهاراتی در نظر گرفته است؟
ناگفته روشن است که نه‌تنها ایران، بلکه هر کشوری در جهان اسرار و اسنادی دارد که افشای آنها مجاز نیست و بنابراین مجاز نبودن این موضوع، در ایران و ساختار سیاسی کشور ما هم امر واضحی است و نیاز به تکرار ندارد. اما درباره آنچه که ما در قوانین ایران نداریم، نکته‌ای که می‌توان مورد اشاره قرار داد این است که عمده قوانین و مقرراتی که ما در ایران در این ارتباط داریم، مربوط به قبل از انقلاب است که اشاره‌ای کوتاه به این قوانین خواهم داشت. ما یک قانونی به نام «قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی» را داریم که مربوط به سال 1353 و شامل 8 ماده است. مورد دیگری که وجود دارد و می‌توان به آن اشاره داشت، آیین‌نامه «طرز نگهداری اسناد سری و محرمانه دولتی و طبقه‌بندی و نحوه مشخص نمودن نوع اسناد و اطلاعات» است که مصوبه سال 1354 هیات وزیران است. موضوع بعد که می‌توان به آن اشاره کرد و پس از انقلاب تصویب شده، «شیوه‌نامه تشخیص و تفکیک اطلاعات مربوط به حریم خصوصی و اطلاعات شخصی از اطلاعات عمومی» است که مربوط به سال 1397میشود.
در این آیین‌نامه سال 1354 که به آن اشاره داشتم، اسناد را به چهار طبقه تقسیم می‌کند که به آن اشاره خواهم داشت؛ طبقه اول که مورد اشاره قرار گرفته است، اسنادی هستند که افشای غیرمجاز آنها به اساس حکومت و مبانی دولت ضرر جبران‌ناپذیری برساند؛ که این دسته اسناد به‌طور کلی سری محسوب می‌شوند. طبقه دوم، شامل اسنادی هستند که افشای غیرمجاز آنها منافع عمومی و امنیت ملی را دچار مخاطره کند که اینها اسناد سری هستند. سومین طبقه‌ای که قرار داده شده است، اسنادی هستند که افشای غیرمجاز آنها نظام امور سازمان‌ها را مختل و اجرای وظائف اساسی آنها را ناممکن کند که این اسناد را خیلی محرمانه می‌گویند. طبقه چهارم هم شامل اسنادی میشود که افشای غیرمجاز آنها موجب اختلال امور داخلی یک سازمان شود یا با مصالح اداری آن سازمان مغایر باشد که این دسته هم اسناد محرمانه هستند. موردی که درباره اعلام اخبار در حوزه نظامی است، در دو طبقه اول این دسته‌بندی جای می‌گیرند؛ یعنی اسنادی هستند که می‌تواند به اساس حکومت و دولت به معنای حاکمیت ضررهای جبران‌ناپذیری را وارد کند. بنابراین درباره آنچه که در بیانیه ستاد کل نیروهای نیروهای مسلح آمده است، نکته‌ی درستی مورد اشاره قرار گرفته است.
*بیان چنین موضوعاتی از زبان سیاسیون عادی با افرادی که مقام و جایگاهی را دارند، چه تفاوتی از نظر حقوقی دارد؟
با توجه به قوانینی که مورد اشاره قرار گرفت، افشای این اسناد توسط هر کسی چه آدم عادی باشد و چه نمایندگی مجلس را بر عهده داشته باشد، مشمول همان مجازاتی خواهد شد که قانون پیش‌بینی کرده است و تفاوتی از این جهت وجود ندارد که آن حرف را یک نماینده مجلس زده باشد و یا از سوی فردی عادی گفته شود.
*صدور این بیانیه از سوی ستاد کل را چطور ارزیابی می‌کنید؟ آیا این بیانیه نوعی اتمام حجت با این افراد است؟
بله، به احتمال زیاد همینطور است و می‌توان این بیانیه را نوعی اتمام حجت از سوی ستاد کل نیروهای مسلح ارزیابی کرد. تحلیل من این است که با اظهارنظرها و کارهایی که این آقایان انجام داده‌اند، مراجع مربوطه از ادامه پیدا کردن این کارها و این نوع اظهارنظرها احساس خطر کرده‌اند که براساس همین احساس خطر، این بیانیه صادر شده است. من فکر می‌کنم این بیانیه تلنگری برای آقایان است که این وضعیت را ادامه ندهند که اگر ادامه دهند با این بیانیه‌ای که صادر شده است، جرم اینها سنگین‌تر و مشکل‌شان بیشتر خواهد شد.
*آیا جایگاه نمایندگی که این افراد دارند می‌تواند مانع از این باشد که با آنها برخورد شود؟ یعنی به لحاظ جایگاهی که در آن قرار دارند بگویند حق نمایندگی داریم و براساس همین حق چنین حرف‌هایی را می‌زنیم؟
آن اصل قانون اساسی که براساس آن نماینده می‌تواند در همه موضوعات اظهارنظر کند در جای خود قرار دارد ولی افشای اسرار کشور که مرتبط به امنیت ملی کشور است که توسط دستگاه‌های مربوطه سری تشخیص داده شده، به نظر من مشمول موضوع اظهارنظر نمی‌شود، بلکه افشای اسناد محرمانه به شمار می‌رود و در این ارتباط دیگر هرچند نماینده مجلس هم باشند، مصونیت و حقی نخواهند داشت. رویه حاکم هم در حقیقت همین است. بنابراین نمی‌توانند به استناد این موضوع که نماینده هستند و حق نمایندگی دارند، بی‌گدار به آب بزنند، اسرار سرزمین را بگویند و چنین مسائلی را بیان کنند. من برداشتم از مسئله این نیست که بتوانند آزاد باشند و هر موضوعی را عنوان کنند.
*با تجربه‌ای که شما از حضور در مجلس دارید، علت بیان چنین اظهارنظرهایی را چه می‌دانید؟
این سوال، سوال سختی است و من فقط اشاره کوتاهی به آن خواهم داشت و از مسئله عبور می‌کنم. شاید بتوان بیان موضوعات را در ارتباط با داستان‌هایی دانست که اخیراً در ارتباط با روسیه و چین به‌وجود آمده است. بیشتر از این نمی‌توان مسئله را شکافت. اینکه چه اهداف و یا پشت‌پرده‌‌هایی در بیان این مسائل وجود دارد، نکته‌ای است که به این راحتی نمی‌توان درباره آن اظهارنظر کرد و باید منتظر گذر زمان ماند و در آینده درباره آن اظهارنظر و قضاوت کرد.
*به عنوان آخرین سوال، چقدر نقش عدم تجربه و آموزش در بیان را در این مسائل جدی می‌دانید؟
این موضوع خیلی نکته ضروری و مهمی است که باید به آن به‌صورت ویژه توجه کرد و به عنوان یک آسیب از آن یاد کرد. همه این آسیب‌هایی که طی سال‌های اخیر از قبال این نوع اظهارنظرها و رفتارها، ایجاد شده را شاید بتوان در این جمع کرد که در این کشور احزاب قوی شکل نگرفته‌اند که این احزاب قوی بتوانند نیروهای توانمند را آموزش داده و تربیت کنند و هنگامی که انتخابات‌هایی مانند انتخابات مجلس، خبرگان رهبری و شوراهای شهر و روستا از راه رسید، احزاب نیروهای آموزش‌دیده و توانمند خود را برای رقابت در انتخابات به میدان بفرستند و پس از موفقیت در انتخابات، با پشتوانه کارهای حزب اینها را تغذیه کرده و این افراد هم با همین پشتوانه و مطابق اصول در جایگاهی که قرار گرفته‌اند، عمل داشته باشند. موضوع آموزش در این ارتباط موضوع بسیار تعیین‌کننده و مهمی است.
در غیاب و فقدان چنین نهاد موثر و تعیین‌کننده‌ای، همین وضعیتی میشود که الان شاهد آن هستیم که آدم‌های بی‌تجربه و افرادی که دانش لازم را ندارند، با شانتاژ می‌آیند و با حداقل آرا، قاپ حداقل مردم را می‌دزدند و در چنین موقعیت‌هایی قرار می‌گیرند که شاهدش هستیم. این افراد با رای‌های حداقلی می‌آیند و به اصطلاح لباسی را بر تن می‌کنند که این لباس مناسب این تن نیست و بر همین اساس میشود آنچه که نباید بشود. همه اینها را من در نحوه حکمرانی حاکم بر این سرزمین می‌دانم که نگذاشته است احزاب قوی، در این چهل و اندی سال شکل بگیرد و به نظرم، عمد هم در این خصوص وجود دارد و نتیجه این موضوع و عدم شکل‌گیری احزاب قوی، این میشود که دیده‌ایم. تا وقتی که این اتفاق رخ ندهد و ما شاهد این نباشیم که احزاب قوی حضور داشته و بتوانند به صورت اصولی نیرو تربیت کنند، باز هم شاهد چنین مسائلی خواهیم بود و این افراد بدون تجربه به فعالیت خود ادامه می‌دهند. ببینید کار به کجا رسیده است که ستاد کل نیروهای مسلح هم صدایش درآمده است و می‌بیند که این افراد نمی‌توانند حداقل منافع ملی را تشخیص بدهند و به همین علت تذکر می‌دهند که سر جای خودشان بنشینند.
محمد اسماعیل کوثری عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس: اگر مصاحبه‌های بدون اطلاعات را تکرار کنند باید برخورد شود
محمداسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دوازدهم در گفتوگویی که با خبرنگار هم‌میهن داشت، اطلاعیه صادرشده از سوی ستاد کل نیروهای مسلح را اطلاعیه‌ای درست و بجا دانست که به‌دنبال اظهارنظر برخی افراد غیرمرتبط درباره مسائل نظامی کشور صادر شده است. فرمانده سابق قرارگاه ثارالله تهران همچنین هشدار می‌دهد که پس از صدور این اطلاعیه اگر روند اظهارنظرها درباره مسائل نظامی از سوی افراد غیرمرتبط ادامه داشته باشد، باید با افرادی که این مسائل را می‌گویند برخورد صورت گیرد.
*اخیراً ستاد کل نیروهای مسلح اطلاعیه‌ای را صادر کرده و در آن اطلاعیه گفته است که «در رابطه با همکاری‌های نظامی و دفاعی با سایر کشورها از جمله خرید یا فروش تجهیزات و تسلیحات، فاقد وجاهت و اعتبار» است. با تجربه‌ای که شما دارید، تحلیل‌تان از بیانیه صادرشده چیست؟
این اطلاعیه‌ای که اخیراً از سوی ستاد کل نیروهای مسلح صادر شده است را اطلاعیه بحقی می‌دانم؛ چون هر کسی که از راه می‌رسد و اطلاعی از مسائل ندارد، وقتی از او سوالی میشود و از آن موضوع اطلاعات و آگاهی از موضوع ندارد، نباید هر حرفی را بزند و هر مصاحبه‌ای را انجام دهد. وقتی که اطلاعی از موضوعی ندارد، خود همین اطلاعات غلط دادن باعث میشود که مشکلات چه برای خودی‌ها و چه برای کسانی که ادعا می‌کنند دوستان ملت ایران هستند، ایجاد شود. اینجا هست که باید افراد در بیان نکته‌هایی که از آنها سوال میشود، دقت کافی را داشته باشند. ستاد کل نیروهای مسلح بر این اساس این بیانیه یا اطلاعیه را صادر کرده است که برخی افراد آمدند و مصاحبه‌هایی را انجام دادند و در این مصاحبه‌ها، صحبت‌هایی را انجام دادند که اصلاً درست نبوده است.
*به هر حال ما در دوره‌ای هستیم که جنگ را پشت سر گذاشته‌ایم. رفتارهای مقامات و سیاسیون ما باید در بیان مسائل نظامی چگونه باشد که بیشترین کمک را به نیروهای نظامی ما در سپاه و ارتش کند؟
نکته‌ای که وجود دارد این است که اگر اطلاعاتی هم در ارتباط با موضوعی دارند و این اطلاعات حتی دقیق و معتبر است، باید ببینند که کار آنها و مسئولیت آنهاست که این اطلاعات را بیان کنند یا خیر. چون بالاخره هر اطلاعاتی را که نمی‌توانیم بیان کنیم که دشمن بخواهد از این مسائلی که ما می‌گوییم بهره‌برداری و سوءاستفاده کند. اینجاست که آن فردی که دارد مصاحبه انجام می‌دهد، باید متوجه این نکته باشد که آیا اصلاً مسئولیت دارد که در مصاخبه خود این مسائل را بگوید و درباره آنها اظهارنظری انجام دهد یا خیر. برای مثال بگویم؛ من بیایم و درباره جزئیات مسائل اقتصادی بخواهم مطالبی را در مصاحبه‌هایم بگویم که اطلاعی از آنها ندارم، شاید در کلان موضوع اطلاعاتی را داشته باشم اما خُب معلوم است که درباره جزئیات مسائل اقتصادی اطلاعاتی را ندارم که بخواهم بگویم. وقتی اطلاعاتی ندارم نباید وارد شوم چون کار من نیست. آن فردی که متخصص است باید ببیند اصلاً باید این اخبار گفته شود یا اینکه اگر چیزی نگوید و اخباری داده نشود برای کشور بهتر است. لذا اینجاست که می‌توان گفت این تاکیدی که از سوی ستاد کل نیروهای مسلح صورت گرفته و اطلاعیه‌ای که صادر کرده‌اند، تاکید بجا و به‌موقعی بوده است و در نهایت هم اگر آن افراد تکرار کنند، حتماً باید با آنها برخورد شود.
*برخی از همکاران شما در مجلس این جمله‌ها را گفته‌اند...
فرقی نمی‌کند که چه کسی این حرف‌ها را زده باشد؛ فردی که اطلاعات ندارد نباید چیزی را بگوید، این فرد چه نماینده مجلس باشد، چه یک فرد عادی؛ هیچ فرقی در ماجرا نخواهد کرد. موضوع این است که وقتی فردی اطلاعات کافی ندارد و به او مربوط نمی‌شود نباید درباره آن موضوع اظهارنظر کند.
*با توجه به سابقه‌ای که شما در مسائل نظامی دارید آیا به نماینده‌هایی که در مجلس حضور دارند و این مسائل را در مصاحبه‌هایشان بیان کرده‌اند، تذکری داده‌اید؟
قطعاً و یقیناً همینطور است و تذکر داده میشود اما چون ستاد کل نیروهای مسلح مسئولیت دارد، طی یک اطلاعیه این موضوع را بیان کرده است که هم آن افرادی که آن مصاحبه‌ها را انجام داده‌اند و هم افراد دیگری که وجود دارند و احیاناً در این ارتباط می‌خواهند حرفی را بزنند، متوجه شوند و دقیقاً بدانند که در این ارتباط مسئولیتی ندارند که بیایند و اخبار و اطلاعات را بیان کنند. اصلاً این اخبار را بگویند که چه؟ چه کسی بفهمد؟ همیشه باید در بیان مطالب این دقت را داشته باشیم که آیا مسئولیت داریم که حرف بزنیم؟ اگر مسئولیت و اطلاعاتی در آن حوزه نداریم قطعاً نباید مسائل را بیان کرد. نکته مهمی که وجود دارد این است که هر حرفی که ما می‌زنیم و هر عملی را که انجام می‌دهیم باید حواس‌مان به این موضوع باشد که گفتار و رفتار ما در نهایت باید به نفع کشور و مملکت و ملت عزیزمان باشد.
