شمس‌الواعظین: برای نقد یکدیگر تا بعد از جنگ صبر کنیم
استاد ارتباطات گفت: آنان از تخمین و ارزیابی‌ها یا طرح پرسش‌ها و شک‌وتردیدهایی درباره اینکه فلانی جلوی دوربین می‌آید، چرا فلانی نمی‌آید و حرفهای این‌چنینی پرهیز کنند. این حرف‌ها برای دوره بحران نیست. این حرف‌ها را در سینه خود نگه دارند تا بعد از جنگ.
به گزارش هم‌میهن آنلاین و به نقل از خبرگزاری ایسنا، در این قسمت، با ماشاالله شمس‌الواعظین استاد رشته ارتباطات به گفت‌وگو نشستیم تا روایت او از «۱۲ روز استقامت» را بشنویم؛ و تحلیلی تاریخی از جایگاه ایران، هدف‌گذاری دشمنان، و آینده محور مقاومت دریافت کنیم.
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.
جنگ روانی پیش از عملیات
ماشاءالله شمس‌الواعظین در ابتدای این گفت‌وگو با ارائه تحلیلی از جنگ ۱۲ روزه و بازخورد رسانه‌ای اقدامات ایران در جریان این جنگ و ضریب نفوذ ایران در افکار عمومی کشورهای منطقه اظهار کرد: آن‌چه در بامداد ۲۳ خرداد رخ داد، یکی از آخرین جنگ‌های اسرائیل در میان‌مدت خواهد بود. اسرائیل در این جنگ همه توان و تمرکز خود را بر همه‌جانبه بودن عملیات گذاشته بود؛ از تک و حمله تا فرض سرنگونی، که بعدها مشخص شد این نگاه چقدر کودکانه بوده است.
وی ادامه داد: در گام اول، اسرائیل با قاچاق پهپاد به ایران طی سه ماه و مهندسی افکار عمومی از طریق رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی، در جهت بدنام کردن سیستم حکمرانی ایران و تکرار موضوعاتی مانند فساد سیستماتیک، انتقال رهبران ایران به خارج از کشور و مسئله آقازاده‌ها، جنگ روانی را پیش از عملیات شکل داده بود.
شاهکار نظامی ایران در برابر حمله
شمس‌الواعظین تأکید کرد: این عملیات قرار بود تا سرنگونی پیش برود. آن‌ها قصد داشتند ایران را به هفت قسمت تجزیه کنند و اکنون مشخص شده است که این عملیات چقدر کاریکاتوری بوده است. اما در عین حال، ایران در جریان این جنگ موفق شد با افزایش شدت پاسخ نظامی به تجاوز اسرائیل، درس عجیبی به آنان بدهد.
این مدرس روزنامه‌نگاری یادآور شد: ما در چند بخش آسیب‌پذیر بودیم، اما در بعد اقدام نظامی تقریباً می‌توان گفت ایران شاهکار کرده است و توانست در چهارمین روز جنگ، موازنه قوا را برقرار کند. دکترین نظامی اسرائیل سه پایه دارد: انتقال چالش به حوزه استحفاظی حریف و جنگ بیرون از مرزها، غافلگیری و در نهایت جنگ‌هایی برق‌آسا، تعیین‌کننده و تمام‌کننده که اسرائیل در حمله به ایران همین دکترین را تجربه کرد.
تبدیل جنگ برق‌آسا به فرسایشی
وی افزود: ایران در عین حال با تصمیم‌گیری هوشمندانه، رکب زد و رکن جنگ برق‌آسا را به سمت وضعیتی فرسایشی برای اسرائیل سوق داد. برای اسرائیل، جنگ ۱۲ روزه جنگی طولانی بود؛ تا جایی که اسرائیل خود تقاضای آتش‌بس کرد و این درخواست به صورت فوری و شبانه به آمریکا ارائه شد.
وی ادامه داد: ایران نیز پاسخ اولیه‌اش به درخواست آتش‌بس فوری اسرائیل، رد آن بود و بر تداوم تنبیه متجاوز تأکید داشت و معتقد بود در شرایط فعلی امکان‌پذیر نیست آتش‌بسی برقرار شود.
شمس‌الواعظین همچنین گفت: شیخ تمیم امیر قطر نیز اعلام کرد ترامپ با او تماس گرفته که باز شیخ تمیم در پاسخ به ترامپ می‌گوید ایران قبول نمی‌کند در تماس دوم، ترامپ امتیاز معروفی را برای فروش نفت بدون تحریم ایران به چین مطرح کرد و ایران با شرط اینکه آخرین ضربه را در جنگ بزند، این پیشنهاد را پذیرفت که تقریباً همین هدف محقق شد.
موازنه وحشت و ناتوانی اسرائیل در جنگ بلندمدت
وی یادآور شد: این شرایط به معنای برقراری موازنه وحشت است و اسرائیل توان جنگ بلندمدت را ندارد و از عمق راهبردی محروم است. سربازان کادر ارتش اسرائیل نسبت به نیروهای احتیاط بسیار پایین‌تر هستند؛ این موضوع باعث می‌شود که نیروهای اسرائیل عمدتاً غیرجنگجو و متکی بر تکنولوژی باشند و نیروی احتیاط، که نقش مهمی دارد، توان مقابله با جنگ‌های طولانی‌مدت را ندارد.
شمس‌الواعظین ادامه داد: من با توجه به شناختی که از حوزه اسرائیل دارم، در چهارمین روز جنگ پیش‌بینی می‌کردم اگر ایران یک هفته دوام بیاورد و روند شلیک چندده‌تایی موشک‌ها که آغاز شده بود ادامه یابد، اسرائیل تقاضای آتش‌بس خواهد کرد که همین اتفاق نیز افتاد.
قاب انتقام ایران؛ پاسخ به تجاوز اسرائیل
این مدرس روزنامه‌نگاری تأکید کرد: ایران پس از ۷۰ سال، قاب جدیدی در اسرائیل ساخت؛ قابی که شبیه قاب‌هایی بود که اسرائیل طی ۷۰ سال جنایت علیه ملت‌های بی‌دفاع فلسطین و منطقه ساخته بود. ما این قاب را در پاسخ به تجاوز ساختیم، در حالی که اسرائیل قاب خود را در روند تجاوزهایش ساخته بود.
وی ادامه داد: قاب ما این پیام را دارد که اگر شما تخریب می‌کنید، ما هم تخریب خواهیم کرد و تا جایی پیش خواهیم رفت که فرودگاه بن‌گورین آسیب جدی ببیند. اکنون گزارش شده است که افرادی که قصد استفاده از این فرودگاه را دارند، وقتی وارد ترمینال می‌شوند، آن‌ها را سوار اتوبوس‌هایی می‌کنند که شیشه‌های دودی دارند تا مسافران و خبرنگاران احتمالی حاضر در اتوبوس‌ها متوجه نشوند سطح تخریب‌ها در فرودگاه چقدر است.
رسانه‌ها در اسرائیل زیر تیغ سانسور نظامی
شمس‌الواعظین در پاسخ به سوالی پیرامون نکاتی که باید رسانه‌ها در جریان چنین رخدادهایی و در راستای خبرنگاری بحران به آن توجه داشته باشند اظهار کرد: اسرائیل پروتکل‌های مواجهه با جنگ را دقیقاً اجرا می‌کند، متأسفانه ما در این زمینه آسیب‌پذیر هستیم، همان‌طور که در بخش امنیت و مهندسی افکار عمومی از طریق رسانه نیز آسیب‌پذیری داشته‌ایم.
وی افزود: در ارتش اسرائیل کمیته‌ای وجود دارد که تمام اخبار مربوط به جنگ را بررسی و برای انتشار تأیید می‌کند. این موضوع در اسرائیل به قدری جدی است که در صورت تخطی، خبرنگاران فوراً بازداشت می‌شوند و رسانه خاطی نیز توقیف و تعطیل خواهد شد.
این مدرس روزنامه‌نگاری ادامه داد: انتقال مردم و نهادهای دولتی ـ به جز مراکز حیاتی مانند آتش‌نشانی و مراکز درمانی ـ الزامی است و خبرنگاران حتی مجاز به روایت مشاهدات عینی خود هم نیستند. به‌طور مثال، خبرنگار یک رسانه آمریکایی هنگام حمله ایران به مؤسسه وایزمن شاهد اصابت یک موشک بود و تصمیم گرفت به صورت زنده آن را گزارش کند؛ اما بلافاصله دستگیر و اخراج شد.
اخلاق حرفهای روزنامه‌نگاری در بحران‌ها
وی همچنین درباره انتظار مخاطبین از رسانه‌ها اظهار کرد: فرض کنید قرار باشد خبر درگذشت عزیزی به خانواده‌ای منتقل شود؛ طبیعتاً انتظار می‌رود فردی عاقل و باتدبیر در آن خانواده این موضوع را با زمینه‌چینی و هماهنگی لازم اعلام کند. در مقیاس بزرگ‌تر، یعنی در سطح کشور و جامعه نیز همین قاعده برقرار است و لازم است خبرنگاری بحران و رعایت پروتکل‌های آن جدی گرفته شود.
شمس‌الواعظین ادامه داد: ماده ۸ اخلاق بین‌المللی حرفهای روزنامه‌نگاری نیز تصریح می‌کند که در بلایای طبیعی و بحران‌های ناشی از دست انسان، مانند جنگ، روزنامه‌نگار موظف است از منظر اخلاق حرفهای بی‌طرفی مطلق را کنار بگذارد و در جنگی میهنی، در کنار کشور و حکومت خود بایستد. تأکید می‌کنم که این ماده حقوقی، خبرنگار را موظف به انجام این کار می‌داند، نه اینکه صرفاً آن را به عنوان یک ترجیح اخلاقی توصیه کند.
مخابره عجولانه خبر، خیانت به آرامش جامعه
این مدرس روزنامه‌نگاری ادامه داد: خبرنگار در شرایط بحرانی باید منابع خود را به‌دقت کنترل کند و تنها از منابع متمرکز و رسمی—مانند ستادهای تبلیغات جنگ، مراکز رسیدگی به وضعیت بازماندگان یا نهادهای امدادرسان—اخبار مربوط به حوادث را دریافت کرده یا دست‌کم با آنان هماهنگ باشد.
وی تصریح کرد: اگر خبرنگاری در لحظه وقوع حادثه، مثلاً هنگام یک انفجار، ببیند که ۴۰ نفر جان خود را از دست داده‌اند و بی‌درنگ این خبر را منتشر کند، مرتکب عملی غیراخلاقی و غیرحرفه‌ای شده است. وظیفه خبرنگار در چنین موقعیتی این است که ابتدا موضوع را به مراکز رسمی اطلاع دهد و رأساً اقدام به مخابره خبر نکند، تا اخبار با ملاحظات مرتبط با حفظ تعادل روانی جامعه منتشر شوند.
شمس‌الواعظین با بیان اینکه «روان جامعه با اخبار ناگهانی و چالشی به شدت متزلزل می‌شود»، اظهار کرد: در این شرایط جامعه از حمایت و همبستگی برای ایستادن کنار کشور و دولت خود برای جلوگیری از جنگ و عقب راندن آن باز می‌ماند و آن وقت دشمن در جنگ روانی خود به پیروزی می‌رسد و موفق به ایجاد اخلال در افکار عمومی جامعه شما می‌شود.
پناهگاه ۴۰ متری نتانیاهو و منطق امنیتی اسرائیل
وی در ادامه با بیان اینکه «متاسفانه بخشی از این اتفاق در جریان جنگ ۱۲ روزه رخ داد» اظهار کرد: بنیامین نتانیاهو جلسات دولت خود را در عمق ۴۰ متری زمین برگزار می‌کند. در رخدادهای سال گذشته نیز شاهد بودیم پهپادی از حزب‌الله به عیساریه و محل زندگی نتانیاهو اصابت کرد، اما او اصلاً در خانه نبود چون در همان پناهگاه زندگی می‌کرد.
ضرورت حفاظت در سطوح عالی در زمان جنگ
شمس‌الواعظین ادامه داد: سؤال من این است که چگونه این اقدام اسرائیل، نظم، انضباط و مزیت امنیتی تلقی می‌شود، اما حفاظت از فرماندهی کل قوای ایران به‌گونه‌ای دیگر مطرح می‌شود؟ آیت‌الله خامنه‌ای به‌طور قانونی فرمانده کل قواست و حفاظت از جان او در اولویت اول قرار دارد. خواهشم این است که مباحثی مانند شجاعت و رشادت را در این زمینه کنار بگذاریم؛ چراکه در دوران جنگ و بحران، مسائل حفاظتی حرف اول را می‌زند.
پناهگاه نتانیاهو؛ منطقه‌ای امن برای جنگ اتمی
این مدرس روزنامه‌نگاری تصریح کرد: نگاه نکنید که نتانیاهو را از پناهگاه بیرون می‌آورند و با ماشین زرهی از یک رمپ ۴۰۰ متری کنار بیمارستان سوروکو حاضر می‌شود. ورود به این رمپ‌ها برای خبرنگاران ممنوع است و حتی از جایی به بعد، محافظان وزرا نیز اجازه عبور ندارند.
وزرای نتانیاهو نمی‌دانند از کدام مسیر عبور کردند
وی افزود: وزرا حتی اجازه ندارند موبایل خود را به این رمپ‌ها ببرند. آن‌ها در خودروهایی کاملاً پوشیده به پناهگاه نتانیاهو منتقل می‌شوند، بی‌آن‌که بدانند از کدام مسیر به آن نقطه رسیده‌اند. این منطقه به‌گونه‌ای طراحی شده که بتواند در برابر جنگ‌های اتمی نیز ایمن باشد.
جنگ روانی دشمن و ضعف ما در مهندسی افکار عمومی
شمس‌الواعظین با بیان اینکه «رسانه‌های جهان یک‌صدا معتقدند چنین اقداماتی برای حفاظت از جان مقامات اسرائیلی موجب افزایش ایمنی در برابر تهدیدات خارجی می‌شود»، اظهار کرد: چطور این اقدامات در اسرائیل به معنای رعایت دقیق پروتکل‌ها تعبیر می‌شود، اما رعایت همین پروتکل‌ها درباره فرمانده کل قوای ایران معانی دیگری پیدا می‌کند؟.
وی افزود: این‌ها بخشی از جنگ روانی دشمن است و ما متأسفانه در حوزه مهندسی افکار عمومی با ضعف‌هایی جدی روبه‌رو هستیم.
تغییر چهره خاورمیانه پس از جنگ ۱۲ روزه
شمس‌الواعظین همچنین درپاسخ به سوالی پیرامون وضعیت ایران پس از جنگ ۱۲ روزه در افکار عمومی به ویژه کشورهای منطقه اظهار کرد: آن‌چه که من رصد می‌کنم، نشان می‌دهد عملکرد ایران در این جنگ خارق‌العاده بوده و برای خود من حیرت‌آور است. مبالغه نمی‌کنم؛ کار من روزنامه‌نگاری است، اما خاورمیانه پس از ۲۴ خرداد، کاملاً با خاورمیانه پیش از آن متفاوت شده و افکار عمومی در منطقه به‌طور کلی تغییر کرده است.
هر موشک ایرانی، شادی تازه‌ای در خیابان‌های عربی
وی ادامه داد: به‌گونه‌ای که شماری از رهبران عرب، از جمله پادشاه اردن — و گفته می‌شود امیر امارات نیز اقدامی مشابه انجام داده است — با ایالات متحده و ترامپ تماس گرفته‌اند و گفته‌اند ما نمی‌توانیم افکار عمومی مردم خود را در حمایت از ایران کنترل کنیم. چراکه هر موشک ایرانی که از آسمان کشورهای‌شان عبور می‌کند، مردم به شادی می‌پردازند و شعار می‌دهند.
ایران؛ برهم‌زننده احساس ۷۰ ساله سرافکندگی در خاورمیانه
این مدرس روزنامه‌نگاری تصریح کرد: حتی یکی از رهبران عرب گفته است: «من نگران تولد دوباره بهار عربی این‌بار به رهبری ایران و علیه اسرائیل در منطقه هستم، مهار اسرائیل را در دست بگیرید تا این ماجرا بیش از این ادامه پیدا نکند، چون علاوه‌بر زیر سؤال رفتن ما، افکار عمومی‌مان کاملاً غیرقابل کنترل شده است»
وی افزود: از این منظر باید گفت ایران به نمایندگی از مردم خاورمیانه، یک احساس سرافکندگی ۷۰ ساله را بر هم زد و از میان برد و افتخاری را به نفع ملت‌های منطقه ثبت کرد. صحنه‌هایی که ملت‌های عرب سال‌ها در جنوب لبنان، غزه و سوریه می‌دیدند، حالا مشابه آن را در خود اسرائیل می‌بینند و این، کاری است که ایران موفق به انجامش شد.
تثبیت هژمونی ایران بر افکار عمومی منطقه
شمس‌الواعظین، با بیان اینکه «ایران پس از جنگ با اسرائیل کاملاً متفاوت از ایران پیش از جنگ خواهد بود»، یادآور شد: ایران موفق شد هژمونی افکار عمومی منطقه را به دست گیرد. گرچه در این مسیر، چند تن از رهبران عرب جریان مقاومت و چهره‌های فعال دیگر را از دست دادیم، اما در مقابل حمایت افکار عمومی صدها میلیون نفر در منطقه را کسب کردیم.
خیبرشکن و پیغام‌های اضطراری اسرائیل و آمریکا
وی همچنین درباره اخبار و تماس‌هایی که با وزارت امور خارجه ایران برای دعوت به خویشتنداری و کاهش شدت پاسخ نظامی به تجاوز اسرائیل صورت گرفته بود، گفت: شبی که ایران از موشک خیبرشکن استفاده کرد، اسرائیل از طریق وزیر خارجه خود با همتای نروژی تماس گرفت. او نیز با آقای عراقچی ارتباط برقرار کرد. از سوی دیگر، ترامپ از طریق قطر و وزیر دفاع عربستان — که در همان زمان در سفری کاری در آمریکا حضور داشت — پیغام فرستاد و گفت: «آبروی من در ترازو و محک است؛ از خیبرشکن استفاده نکنید و به همان موشک‌های سنتی خود بسنده کنید.»
هیبت‌شکنی ایران و بازدارندگی در برابر اسرائیل
شمس‌الواعظین تصریح کرد: ترامپ در جریان حمله ایران به پایگاه العدید نیز، چون پیش از حمله در جریان قرار گرفته بود، از ایران تشکر کرد. ایران نمی‌خواست کشتاری به راه بیندازد.
وی ادامه داد: همچنین باید بدانیم اینکه اسرائیلی‌ها ادعا می‌کنند شمار کشته‌های‌شان در این جنگ اندک بوده، صرفاً یک جنگ روانی است. نکته مهم، هیبت‌شکنی و ایجاد موازنه قدرت است که ایران در این زمینه موفق عمل کرده است.
چرا اسرائیل به پالایشگاه تهران حمله نکرد
این مدرس روزنامه‌نگاری توضیح داد: اسرائیل توان آفندی خود را با ظرفیت پدافندی‌اش تنظیم می‌کند تا در صورتی که ضربه‌ای وارد کرد، بتواند پاسخ آن را تحمل کند. به همین دلیل، مثلاً به پالایشگاه تهران حمله نمی‌کند، چون می‌داند اگر نیروگاه حیفا زیر ضربه برود و برق قطع شود، امکان تحمل تبعات آن را نخواهد داشت. بازدارندگی دقیقاً به معنای همین است؛ اینکه حریف را وادار کنید از نزدیک شدن به حوزه‌های به شدت استحفاظی شما پرهیز کند.
نتایج جنگ ۱۲ روزه؛ دستاوردها و ملاحظات آینده
وی همچنین درباره چگونگی بازسازی محور مقاومت با تأکید بر اینکه «نتایج جنگ ۱۲ روزه را بعدها درو خواهیم کرد»، اظهار کرد: در این زمینه تردیدی وجود ندارد که چند محور آسیب‌دیده را تحویل گرفته‌ایم؛ از جمله حزب‌الله، سوریه و تا حدی یمن. اما در عین حال محور مقاومت در منطقه به یک موضوع همگانی تبدیل شد و ارزش این تحول در مقایسه با آن سه محور آسیب‌دیده را تاریخ مشخص خواهد کرد که چقدر و چگونه بوده است.
شمس‌الواعظین افزود: از منظر راهبردی، در این شرایط هرگونه جنگ تجدیدپذیر زیر سؤال می‌رود. برخلاف بسیاری از کارشناسان که معتقدند اسرائیل از فرصت طلایی خود دست نخواهد کشید، من باور دارم اسرائیل در میان‌مدت به دلایل ساده‌ای از تکرار تجربه حمله به ایران پرهیز خواهد کرد.
اسرائیل پایگاه‌های خود را در ایران از دست داد
این فعال رسانه‌ای در تشریح صحبت‌های خود ادامه داد: اول اینکه اسرائیل در این جنگ تقریباً تمام پایگاه‌های خود را در ایران از دست داد و توان داخلی‌اش نیز به‌شدت آسیب دید. ما حدود ۱۰ هزار پهپاد گرفته‌ایم که تقریباً ۳۶ درصد از آن‌ها تهاجمی و مسلح بوده‌اند، و در حملات هوایی به بخش عمده‌ای از مناطق مسکونی مورد استفاده قرار گرفتند.
حملات پهپادی به ایران؛ تاکتیکی که از روسیه کپی شد
شمس‌الواعظین افزود: اینکه گفته می‌شود پدافند ما ضعیف بوده، به‌معنای نادیده‌گرفتن نتایج نیست؛ اما باید یادآور شوم که روسیه، با وجود اینکه یکی از قدرت‌های برتر نظامی جهان است، در جریان حملات پهپادی اوکراین به پایگاه‌هایش آسیب‌های جدی دید، چندین بمب‌افکن را از دست داد و با وجود سامانه‌هایی مانند S۳۰۰ و S۴۰۰، هیچکس سؤال نکرد که پدافند در آن لحظه کجا بود.
وی تصریح کرد: رکبی که روس‌ها خوردند از داخل بود؛ پهپادها از داخل خاک خودشان بلند شده بودند. اسرائیل نیز دقیقاً همین روش را در ایران پیاده کرد تا به ما ضربه بزند.
ایران اینترنشنال؛ پایگاه رسانه‌ای اسرائیل
شمس‌الواعظین با تأکید بر اینکه «عنصر امنیتی و رسانه‌ای ما ضعیف هستند»، افزود: در حوزه مهندسی افکار عمومی، رسانه‌های ما به شدت ضعیف هستند و آموزش‌های لازم درباره جنگ‌های روانی را دریافت نکرده‌اند؛ این مسئله یک امتیاز بزرگ به حریف می‌دهد. مدت‌هاست گفته‌ایم که «ایران اینترنشنال» پایگاه سخن‌پراکنی اسرائیل علیه ایران است و لازم است مسئولان به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند.
پایان کرنش ملت‌های منطقه مقابل اسرائیل
وی با بیان اینکه «من تمام قد در برابر نیروهای مسلح می‌ایستم، دستم را روی قلبم می‌گذارم و عشق نثارشان می‌کنم»، اظهار کرد: آنان ایران را سربلند کردند و ملت‌های منطقه را به افتخار رساندند. خواهید دید که در آینده چه تغییراتی در افکار عمومی رخ خواهد داد.
شمس‌الواعظین ادامه داد: پیش‌تر بحثی وجود داشت که ایران قدرت اول منطقه است و عده‌ای این را شوخی می‌گرفتند، اما بعد از این جنگ، اسرائیل دیگر نمی‌تواند ادعا کند که ملت‌های منطقه را وادار به کرنش کرده است؛ این دوره تمام شده است. تا اطلاع ثانوی، اسرائیل تجربه ۲۳ خرداد را در ایران تکرار نخواهد کرد، مگر اینکه بخواهد مدل لبنان را با همکاری آمریکا در ایران پیاده کند و تهدید موجودیتی ایجاد کند؛ که در این صورت ایران پاسخ شدیدی خواهد داد و به نقطه بازدارندگی بازمی‌گردیم.
وی افزود: ما این عنصر بازدارندگی را در جایی قرار دادیم که موشک خیبرشکن، که در شب آخر به کار گرفته شد، توانایی تخریب ۴۰۰ متری داشت؛ و این تازه آغاز راه است.
جنگ روانی و ارتش سایبری اسرائیل علیه ایران
این مدرس روزنامه‌نگاری همچنین در پاسخ به این سوال که برخلاف دیدگاه شما نسبت به پیام ترامپ نسبت به عملیات بشارت فتح عده‌ای آن را توهین آمیز قلمداد کرده‌اند یادآور شد: افکار عمومی مردم ایران و اقناع آن باید توسط رسانه‌ها به‌طور جدی پیگیری شود. اسرائیل با جمعیت حدود ۱۰ میلیون نفر، در وضعیت فعلی حدود ۸ هزار و ۳۰۰ نفر را در ارتش سایبری خود به کار گرفته تا جنگ روانی با تولید محتوای فیک و گسترده را آغاز کند.
وی بااشاره به اخبار جعلی که در آن مقطع پیرامون رهبری منتشر می‌شد افزود: اینکه ترامپ گفته است «ما می‌دانیم رهبر ایران کجاست» و حرفهای نابجای دیگری زده، باعث شده در ایالات متحده بحثی شکل بگیرد مبنی بر اینکه رئیس‌جمهوری آمریکا به کدام حق قانونی مجاز است رهبر کشوری دیگر را این‌گونه خطاب کند و چنین ادبیاتی به کار ببرد؛ موضوعی که حتی در پروتکل‌های رسمی آمریکا سابقه نداشته است.
پس‌لرزه‌های جنگ ۱۲ روزه؛ ضرورت احتیاط رسانه‌ای
شمس‌الواعظین با تأکید بر اینکه «پس‌لرزه‌های جنگ ۱۲ روزه در اسرائیل و آمریکا آغاز خواهد شد»، اظهار کرد: باید از پرداختن به جشن گرفتن کاخ سفید بابت حمله به فردو پرهیز کنیم. همچنین، برخی که تلاش کردند بگویند فردو آسیب ندیده است، کار خطرناکی کردند؛ چرا که با این نوع اظهارنظرها به دشمن این پیام داده می‌شود که حمله به نتیجه نرسیده و می‌تواند آن را تکرار کند.
نقش وزارت خارجه در پیگیری حقوقی پس از حملات
وی افزود: این رویکرد همچنین می‌تواند به روند پیگیری شکایت‌های بین‌المللی علیه آمریکا و اسرائیل بابت حمله به تاسیسات هسته‌ای حمایت شده براساس NPT آسیب بزند و مسیر دریافت غرامت را دشوار کند؛ بنابراین باید اجازه دهیم وزارت امور خارجه این پرونده را با جدیت پیگیری کرده و در این زمینه به‌طور فعال عمل کند.
شمس‌الواعظین ادامه داد: آقای عراقچی در مصاحبه خود هوشمندانه اعلام کرد که این تاسیسات آسیب جدی دیده است. در جنگ‌های روانی باید به تخصص‌ها احترام گذاشت و از بحث‌های پراکنده پرهیز کرد.
این مدرس روزنامه‌نگاری تأکید کرد: این دوران بسیار حساس است و آینده بر اساس گفتار و رفتار امروز رقم می‌خورد. باید حساب‌شده خبر بنویسیم و روایتگر واقعیت‌ها باشیم.
گزارش‌های گروسی و روایت آمریکایی‌ها از عملیات علیه فردو
وی ادامه داد: نظامیان آمریکایی در شرح عملیات خود علیه تاسیسات فردو گفته‌اند که موشک‌های ۱۳ تنی خود را از مسیر هواکش‌های این تاسیسات وارد کردند. وال‌استریت ژورنال نیز در گزارشی نوشته است که ایرانی‌ها پیش‌بینی کرده بودند و محل قرار گرفتن هواکش‌ها از خود تاسیسات فاصله دارد. با این حال، نکته این است که تمام این توضیحات نظامیان آمریکا درباره فردو در گزارش‌هایی مطرح شده که گروسی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه داده است و در برخی موارد نیز این گزارش‌ها دارای اغراق‌هایی بوده‌اند.
ضرورت ابهام‌آفرینی در سیاست هسته‌ای ایران
این فعال رسانه‌ای با تأکید بر اینکه «ایران باید مانند اسرائیل در زمینه تاسیسات هسته‌ای سیاست ابهام‌آفرینی را دنبال کند»، اظهار کرد: ایران با آژانس همکاری می‌کند، اما اجازه بازدید و بازرسی از تاسیسات هسته‌ای را به انتقال اطلاعات به دشمن و ضربه به منافع ملی و تاسیسات حفاظت‌شده هسته‌ای، نمی‌دهد.
رد ادعای ترامپ توسط عمان درباره آتش‌بس
شمس‌الواعظین همچنین در جمع بندی اظهارات خود پیرامون پیام ترامپ بعد از عملیات بشارت فتح با یادآوری اظهارات رئیس جمهور آمریکا در زمینه آتش‌بس با یمن افزود: ترامپ گفته بود یمنی‌ها اعلام کرده‌اند که «نمی‌توانیم با شما بجنگیم»، اما عمان فاش کرده که این درخواست از سوی آمریکا بوده و ما آن را به انصارالله منتقل کردیم. انصارالله نیز پاسخ داده است که «ما از ابتدا به دنبال آمریکا نبودیم، آمریکا خودش را وارد ماجرا کرد و ما او را بیرون کردیم.»
رعایت اخلاق در هدف‌گیری پایگاه العدید
وی تصریح کرد: ترامپ بارها حرف‌هایی از این دست می‌زند که باید در صحت آن‌ها تردید داشت. ضمن اینکه ایران، با توجه به هدف قرار دادن پایگاه العدید در کشوری دوست، اطلاع‌رسانی به آن کشور برای آماده‌سازی و انتقال شهروندان و افزایش ایمنی آن‌ها را کاری بسیار اخلاقی می‌داند و هیچکس حق ملامت ایران را ندارد.
شمس‌الواعظین افزود: حتی اگر ایران این اطلاع را به آمریکا هم داده باشد، به این معناست که ما قصد کشتار نداریم، اما هدف اصلی ما شکستن هیمنه شما بود و در این مسیر شکست خوردیم.
برای نقد یکدیگر تا بعد از جنگ صبر کنیم
شمس الواعظین در پایان با تاکید بر اینکه «رسانه‌ای‌ها در روزنامه‌نگاری بحران از پروتکل‌های دوره بحران استفاده کنند»، گفت: آنان از تخمین و ارزیابی‌ها یا طرح پرسش‌ها و شک‌وتردیدهایی درباره اینکه فلانی جلوی دوربین می‌آید، چرا فلانی نمی‌آید و حرفهای این‌چنینی پرهیز کنند. این حرف‌ها برای دوره بحران نیست. این حرف‌ها را در سینه خود نگه دارند تا بعد از جنگ. بعد از جنگ حرفهای بسیار زیادی داریم و می‌توانیم با یکدیگر طرح و نقد کنیم و در جهت اصلاح حرکت‌های بعد از آن‌ها درس عبرت بگیریم.
