ماشاالله شمسالواعظین تحلیلگر مسائل خاورمیانه:
تصمیمات راهبردی خارجی در شورایعالی امنیت ملی گرفته میشود
تصمیمات راهبردی در ارتباط با مسائل خارجی ایران در چارچوب شورای عالی امنیت ملی طرح و تصویب میشود و این شورا هم از نمایندگان دستگاههای مختلف تشکیل شده است.
ماشاالله شمسالواعظین، روزنامهنگار و تحلیلگر مسائل خاورمیانه درباره این فضاسازی به خبرنگار هممیهن گفت: «اینکه میگویند انتقام اسماعیل هنیه را نگرفتند که به دنبالش سیدحسن نصرالله ترور شد و البته اینکه میگویند ظریف و پزشکیان جلوی انتقام را گرفتند و فریب خوردند را شنیدم. خیلی هم درباره این مسئله سروصدا میکنند. ظاهراً طراحان این پروژه در جستوجوی آتوی خیلی بزرگی بودند که از دولت پزشکیان پیدا کنند و تاکنون موفق نشده بودند. نه آقای پزشکیان و نه آقای ظریف سادهاندیش نیستند که چنین تصمیمی گرفته باشند. نکته دیگر این است که شورایعالی امنیت ملی درباره این مسائل تصمیم میگیرد و تصمیمها نیز باید به موافقت رهبری برسد. رئیسجمهور و وزیر امور خارجه، عنصری از عناصر متعدد حاضر در شورایعالی امنیت هستند. دولت تصمیمگیر انحصاری درباره این مسائل نیست. هیچ خبری نداریم از اینکه آیا چنین مصوبهای درباره پاسخ یا عدم پاسخ به ترور اسماعیل هنیه در شورایعالی تصویب شده است یا نه. بنابراین، یادآوری میکنم تصمیمات راهبردی در ارتباط با مسائل خارجی ایران در چارچوب شورای عالی امنیت ملی طرح و تصویب میشود و این شورا هم از نمایندگان دستگاههای مختلف تشکیل شده است.»
وی افزود: «این موضوع صحیح است که ایالات متحده وعدههایی به ایران داده بود مبنی بر اینکه ما توان خود را برای قانع کردن بنیامین نتانیاهو میسنجیم. این کار را هم نتوانستند بکنند که آتشبس در غزه برقرار شود. چنین تصمیمی در سطوح عالی نظام اخذ میشود و تصمیماتی دونفره و در سطح دولت نیست که بگوییم ظریف و پزشکیان جلوی آن را گرفتند یا مانعتراشی کردند.»
شمسالواعظین اضافه کرد: «دقت بفرمایید که من در دفاع از دولت این حرفها را نمیزنم. مسئله دفاع از حقیقت است. حقیقت اینجاست که ایالات متحده در ارتباط با وعدههایی که در ارتباط با اسرائیل میدهد، پشتوانه و تضمینی ندارد. ایالات متحده به خیلی از کشورها چنین وعدههایی داد که اجرا نشد. به انصارالله یمن وعدههای زیادی دادند که آنها را از فهرست تروریستی وزارت خارجه آمریکا خارج میکنند اما برعکس آن هم عمل کردند.
بنابراین، خیلی به این مسائل نباید توجه کرد. ایالات متحده در ارتباط با اسرائیل یک متغیر وابسته است نه یک متغیر مستقل. آیا نمیشود از ابزار کمکهای مالی و تسلیحاتی برای وادار کردن اسرائیل به پذیرش شروط واشنگتن استفاده کرد؟ این کار به صورت محدودی انجام شد و واکنشهای تند صهیونیستها و جمهوریخواهان را به دنبال داشت. جمهوریخواهان در کنگره به بایدن که گفته بود برای صهیونیست بودن لازم نیست یهودی باشی و من صهیونیست هستم، گفتند تو خائن هستی. نقض عهد در سابقه آمریکا بسیار بالاست. ضمانتی هم وجود ندارد. در مسئله هستهای، ایران به تعهداتش عمل کرد اما آنها این کار را بعد از مدتی نکردند و ترامپ از برجام خارج شد.»
این کارشناس مسائل منطقه یادآور شد: «اینکه میگویند انتقام هنیه را نگرفتیم و نصرالله ترور شد را من قبول ندارم. منتقدین متاسفانه خیلی به این مسئله توجه نمیکنند. بین گزارهها و تکههای مختلف پازل ارتباطی برقرار نمیکنند. همینجوری برای خودشان فتوا میدهند. پس از هفت اکتبر، یوآو گالانت وزیر دفاع اسرائیل و نتانیاهو گفتند که رهبران حماس و آنهایی که علیه اسرائیل عمل کردند خودشان را مرده فرض کنند. اسرائیل و آمریکا از چندسال قبل پی ترور سران محور مقاومت بودند و باید بگوییم موفق شدند.
شاخصترین کار ترور سردار سلیمانی بود. بعد هم اسماعیل هنیه و حالا سیدحسن نصرالله را زدند. توانستند اینها را از مقاومت و ملتهای مخالف توسعهطلبیهای اسرائیل بگیرند. وقتی چنین راهبردی وجود دارد، چیدن این تقدم و تأخرها بیمعنی است. به شرایط عملیاتی و زمانی بستگی دارد. اسرائیل ۷۰ سال است که ترور میکند. این تحلیلها اشتباه است. همانطور که ما تحلیلگران وقتی ضربههای سنگینی از سوی حماس به سربازان اسرائیلی خورد، میگفتیم بازدارندگی ایجاد شده اما اسرائیل همچنان به سیاست نسلکشی خود ادامه میدهد. حتی به درخواستهای ایالات متحده در رابطه با ضرورت کاهش تلفات در صف غیرنظامیها عمل نکرده و این جمله را تکرار میکنند که اینها تلفات جانبی جنگ است! باید تمام این وقایع را در یک تصویر بزرگ ببینیم.»
وی افزود: «قلمرو عملیاتی هفت اکتبر، ۶ هزار کیلومترمربع بود. تحلیلگرهای اسرائیلی در هفت اکتبر به این نتیجه رسیدند که اگر این عملیات در حجمی ۱۰ برابر بزرگتر اتفاق میافتاد، تئوری نابودی اسرائیل به وقوع میپیوست. به همین دلیل روی هفت اکتبر بسیار حساس هستند. به همین دلیل محاکمه میکنند و میخواهند آنهایی که به قول خودشان در این ماجرا مقصر هستند را مجازات کنند.
چون معتقد بودند هستی و همه چیزشان را داشتند از دست میدادند. لذا اینکه ما بنشینیم و تفسیر کنیم و بعضی وقتها بگوییم آنها خیلی عاقلانه رفتار میکنند، اینطور نیست. اسرائیل برنامه ترور و نسلکشی را در دستور کار خود دارد. یک مثال برایتان بزنم. اسرائیل برای نجات چهار اسیر اسرائیلی در نصیرات، ۳۰۰ نفر را کشت! آنقدر غیرنظامی کشت که یکی از اُسرای آزاد شده که یک دختر بود، میگفت من از کابوس آن اتفاقاتی که برای نجات ما افتاد، شبها خوابم نمیبرد. بنابراین باید در تحلیلهایمان سوابق موضوعات را مدنظر قرار بدهیم. تاریخچه مسائل را ببینیم.
متاسفانه گاهی در این خط میافتیم که همه تقصیرها را گردن خودمان میاندازیم و میگوییم ضعیف هستیم. مثلاً میگوییم عینالاسد را نزدیم، در و دیوارش را زدیم. بالاخره این موازنه قوایی که ایران به وجود آمده، از روی هوا که ایجاد نشده. اقداماتی برای آن صورت گرفته است. نباید در این خط بیفتیم که بخواهیم مثل آن تلویزیون ایراناینترنشنال، سیاست خارجی و نیروهای ایران را ضعیف نشان بدهیم. تردید ندارم خطی که پیگیری میکنند، برنامه اسرائیل است. بنابراین باید با احتیاط بیشتری نسبت به این مسائل سخن گفت.»