سه شرط رئیسی برای توافق
روزنامه هم‌میهن ، منتشر کننده آخرین و بروزترین اخبار داخلی و خارجی.
در گفت‌وگو با CBS آمریکا مطرح شد:رفع تحریم‌ها،ارائه تضمین، حل مساله پادمان شروط ایران برای توافق اعلام شدلسلی استال، خبرنگار شبکه خبری سی‌بی‌اس آمریکا سه‌شنبه هفته‌گذشته به تهران سفر کرد و در آستانه سفر سیدابراهیم رئیسی، با او در تهران مصاحبه کرد. استال همچنین اجازه یافت تا در سطح شهر تهران و برخی دیگر از شهرهای ایران نظیر اصفهان تردد کند و با مردم صحبت کرده و فیلم بگیرد. آنچه در ذیل می‌خوانید ترجمه متن گزارش و گفت‌وگویی است که استال در سفرش به تهران تهیه کرده است. استال در گزارش خود در گفت‌وگو با رئیسی می‌نویسد:«گروه خبری ما رئیس‌جمهور ابراهیم رئیسی را سه‌شنبه در محل نهاد ریاست‌جمهوری تهران ملاقات کرد تا او نخستین مصاحبه‌اش را با یک رسانه غربی انجام دهد. از قبل به من گفته شد چطور لباس بپوشم و تا رئیسی ننشسته، من نباید بنشینم و نباید هنگام مصاحبه میانه صحبت او بپرم و حرفش را قطع کنم. برای این مصاحبه یک ساعت به ما وقت داده بودند.» در ذیل خلاصه‌ای از گفت‌وگوی ابراهیم رئیسی با شبکه سی‌بی‌اس را می‌خوانید.
آقای رئیس‌جمهور! همانطور که می‌فرمایید صنعت هسته‌ای را برای اهداف صلح‌آمیز می‌خواهید، اما شما اولا از این صنعت برای تولید برق استفاده می‌کنید و ثانیا برخی اسناد وجود دارد که فعالیت‌هایی غیر صلح‌آمیز داشته‌اید.
جمهوری اسلامی اعلام کرده که در دکترین دفاعی خود سلاح هسته‌ای وجود ندارد و آنچه مورد تاکید جمهوری اسلامی بوده و هست، بهره بردن از دانش هسته‌ای است که هم‌اکنون این دانش در ایران بومی شده است. بارها به این نوع ادعاهای بی‌اساس پاسخ داده شده است. دوربین‌های آژانس در مراکز هسته‌ای فعال بوده و گفته شده آنچه تاکنون در جمهوری اسلامی اتفاق افتاده در راستای استفاده صلح‌آمیز است. بارها اعلام کرده‌ایم با توجه به توانمندی در این حوزه، بهره‌مندی از صنعت هسته‌ای فقط در جهت مصارف صلح آمیز است. چرا نسبت به استفاده صلح‌آمیز از صنعت هسته‌ای محدودیت ایجاد می‌کنند؟ امروز در حوزه‌های درمانی، کشاورزی، نفت، گاز و بسیاری از حوزه‌ها از صنعت هسته‌ای استفاده می‌شود و این استفاده صلح‌آمیز حق ملت ایران است. چرا ایران از این حق محروم شود؟
آیا می‌خواهید به توافق(برجام) بازگردید؟ چراکه می‌دانید برخی مقامات آمریکایی بر این باورند که شما قصد بازگشت به توافق برجام را ندارید.
ما بارها اعلام کرده‌ایم که در مذاکرات برای رسیدن به یک توافق خوب و عادلانه و پیگیری رفع تحریم‌ها جدی هستیم. این ادعا (عدم تمایل ایران به بازگشت به برجام) هم از همان ادعاهای بی‌اساسی است که مطرح می‌کنند. الان مشکل توافق کجاست؟ چه کسی و چه جایگاهی برای توافق مشکل ایجاد کرده است؟ آمریکایی‌ها تصمیم نمی‌گیرند. مساله خیلی روشن است؛ ما اعلام کردیم یکی از نکاتی که ضرورت دارد عهد‌شکنی آمریکایی‌هاست. برای آنها آسان است که خیلی راحت بخواهند پیمان خودشان را نقض کنند و راحت بگویند که ما گویا پیمانی را نبسته‌ایم. اما به‌راستی پیمان و میثاق بستن راهکارش همین است؟ اگر در دنیا بین کشورها میثاقی بسته شود و سپس یک طرف بیاید به‌صورت یک‌طرفه بگوید که من از پیمان خارج شدم، اصلا جایی برای پیمان بستن در دنیا می‌ماند؟
به نظر می‌رسد که شاید اصلا توافقی شکل نگیرد.
اگر ما بتوانیم از این توافق منافع اقتصادی‌مان را تامین کنیم و آنچه جمهوری اسلامی بر آن تاکید دارد، یعنی «رفع تحریم‌های ظالمانه»، «تضمین اعتمادآفرین و اطمینان‌بخش» و «حل و فصل مسائل پادمانی به صورت قطعی» محقق شود، یک توافق خوب کاملا امکان‌پذیر است. ما نشان داده‌ایم هم در مذاکرات صادق هستیم و هم به دنبال یک توافق خوب با رفع تحریم‌ها هستیم.
اگر توافقی شکل بگیرد، آیا حاضرید چهار آمریکایی را که در ایران زندانی هستند آزاد کنید؟ آیا این می‌تواند بخشی از موضوعات توافق باشد؟ ما دیروز در پایتخت (تهران) و در بازار بودیم، مردم رفتار بسیار دوستانه‌ای نسبت به آمریکایی‌ها داشتند و مهمان‌نواز و مهربان هستند. داشتم فکر می‌کردم که آیا هنوز به آمریکا به عنوان شیطان بزرگ نگاه می‌کنند یا خیر؟
ایرانی‌های بی‌گناهی در زندان‌های آمریکا هستند که تنها جرم آنها دور زدن تحریم‌ها بوده است. آنها گناهی نکرده‌اند که در زندان‌های آمریکا بمانند، بلکه باید کنار خانواده‌های خود بازگردند. بارها به آمریکایی‌ها اعلام شده که این موضوعات می‌تواند با دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران مورد گفت‌وگو قرار بگیرد، اما آمریکایی‌ها باز هم با این موضوع سیاسی برخورد می‌کنند و آزادی زندانیان را به برجام پیوند می‌زنند. درحالی‌که این موضوع می‌تواند به عنوان یک مساله مستقل انسان‌دوستانه بین دو کشور
حل شود.
به نظر می‌رسد که هیچ فضا یا امکانی برای برگزاری مذاکرات مستقیم یا رفع تنش‌ها بین ایران و آمریکا وجود ندارد. آیا با وجود این حجم از نفرت، امکان برگزاری مذاکرات مستقیم و ارتباط مستقیم میان آمریکا و ایران وجود دارد؟
آنچه از آمریکایی‌ها در ذهن مردم ایران در این سال‌ها وجود دارد، شامل مسائلی چون ساقط کردن هواپیمای مسافربری، تحریک صدام به جنگ با ایران و حمایت از گروه‌های تروریستی و منافقین است. منافقینی که ۱۷ هزار نفر از مردم ایران را در کوچه و بازار به شهادت رساندند و رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران را شهید کردند، امروز تحت حمایت آمریکایی‌ها هستند. اینها در ذهن مردم ایران است. چگونه مردم ایران می‌توانند نسبت به اقداماتی که آمریکا انجام داده، بی‌تفاوت باشند؟ همچنان در ذهن ملت ایران سوالات جدی وجود دارد. چرا اینقدر ظلم به مردم ایران انجام دادند؟
تحریم‌ها واقعا از نظر اقتصادی به کشور شما آسیب می‌رساند.
ما تجربه مذاکرات با آمریکایی‌ها را در موضوعاتی چون «دفع ظلم صدامیان» و «رفع تحریم‌های هسته‌ای» داریم اما تاکنون از مذاکره با آمریکایی‌ها هیچ نفعی نصیب ملت ایران نشده است. یعنی آمریکایی‌ها در مذاکرات و انجام تعهدات خود نسبت به ملت ایران پایبندی نشان نداده‌اند و این سوال وجود دارد که چرا آمریکایی‌ها نسبت به تعهدات خود
پایبند نیستند؟
در خصوص دستاوردهای نظامی شما گزارشی وجود دارد که پهپادی ساخته‌اید که می‌تواند به تل‌آویو اسرائیل برسد. آیا این واقعیت دارد؟
ما صنایع پیشرفته نظامی داریم و این صنایع پیشرفته ما نقش بازدارندگی و دفاعی دارد و به هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد بتواند نسبت به جمهوری اسلامی تعرض کند. امروز وضعیت ما با زمان جنگ تحمیلی کاملا متفاوت است. صنایع نظامی ما امروز کاملا می‌تواند در مقابل دشمنان قدرت بازدارندگی داشته باشد. این قدرت نظامی را به نفع ایران و منطقه می‌دانیم. حضور جمهوری اسلامی در منطقه امنیت‌ساز است.
آیا باور دارید که هولوکاست اتفاق افتاده و شش میلیون یهودی کشته شدند؟
این مساله تاریخی مساله‌ای است که باید توسط کسانی که محقق و پژوهشگر هستند، بررسی شود. وقایع تاریخی را نمی‌شود از تاریخ حذف کرد. باید اجازه داد محققان و پژوهشگران این موضوعات را بررسی کنند. اما آیا اینکه در اروپا بگویند هر کس درباره هولوکاست تحقیق کند، ما او را در دادگاه محکوم می‌کنیم، درست است؟ یک نشانه‌هایی هم وجود دارد برای اینکه این اتفاق واقع شده است. اگر این اتفاق در عالم وجود دارد، بگذارند راجع به آن تحقیق و پژوهش انجام شود و درست برای تمام عصرها و نسل‌ها مشخص شود.
آیا جنابعالی از حق حیات اسرائیل حمایت می‌کنید؟
مردم فلسطین یک حقیقت هستند. حق مردم فلسطین یک حق واقعی است، مردمی که از خانه و کاشانه‌شان آواره شده‌اند، یک حقیقت و واقعیتی است که امروز دیده می‌شود. مردمی که در کشورهای همجوار همه آواره شده‌اند و شهدای بسیاری داده‌اند؛ غزه‌ای که امروز توسط دشمنان مردم فلسطین محاصره شده و تبدیل به یک زندان بزرگ شده است، این واقعیتی است که امروز وجود دارد.
اما ما چه می‌گوییم؛ حرف جمهوری اسلامی چیست؟ شما دنبال نظر جمهوری اسلامی هستید. نظر جمهوری اسلامی نظری است که رهبری انقلاب اسلامی بارها اعلام کردند و آن این است که به آرای مردم مراجعه شود. مگر شما به دموکراسی معتقد نیستید؟ نظر مردم را بگیرند، یعنی نظر فلسطینی‌ها را، اعم از مسلمان، مسیحی، یهودی.
می‌خواهید به نیویورک سفر کنید و در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کنید. جو بایدن در آنجا حضور خواهد داشت. آیا مایل به ملاقات با پرزیدنت بایدن هستید و به صورت رودررو با ایشان ملاقات می‌کنید؟
برنامه‌ای برای ملاقات ندارم. فکر نمی‌کنم که چنین ملاقاتی پیش بیاید. من هیچ‌گونه برنامه‌ای برای ملاقات با ایشان ندارم و همچنان که در قبل هم اشاره کردم، نه ملاقات و نه مذاکره را مفید بر فایده نمی‌بینم.
به نظر شما اختلاف چه است؟ از منظر شما میان حکومت ترامپ و دولت بایدن چه تفاوتی است؟
ادعای دولت جدید آمریکا این است که با ترامپ و دور قبلی تفاوت داریم. این موضوع را بارها از طریق پیام به ما اعلام کرده و خودشان نیز این مساله را گفته‌اند اما ما باید به عملکردها نگاه کنیم، ببینیم آیا عملکردشان تفاوت کرده یا تفاوت نکرده است. می‌بینیم که تحریم‌ها همچنان ادامه پیدا کرده است، درحالی‌که قرار نبود تحریم‌ها ادامه پیدا کند و قرار بود به تعهدات در توافق عمل شود، اما به تعهدات تاکنون عمل نشده است. من فکر می‌کنم دولت جدید آمریکا باید در عمل ثابت کند که متفاوت با دولت قبل است. یعنی در عمل تحریم‌ها را بردارد و به تعهداتی که دولت قبل آنها را بر هم زد و از برجام خارج شد، پایبند باشد.
اگر تحریم‌ها برداشته شوند، آیا شما به همان برنامه توسعه هسته‌ای‌تان بازخواهید گشت؟
ما اعلام کرده‌ایم که صنعت هسته‌ای‌مان در جهت توسعه اقتصادی، همچون حوزه‌های صنعت، کشاورزی، نفت و گاز و پتروشیمی و امثال این بخش‌ها قرار دارد. لذا چرا مانع می‌شوند که ایران از این حق قانونی خودش استفاده نکند؟ اما ما در هر صورت از این حق قانونی خودمان استفاده می‌کنیم. ما هیچ زمانی به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای
نبوده و نیستیم.
موضوع را عوض کنیم. در خصوص سوابق خودتان سوال کنم. شما دارای تحریم‌های اقتصادی هستید. اما تحریم‌های فردی هم علیه شما وجود دارند. شما در کمیسیون و کمیته‌ای عضویت داشته‌اید که مسئول مجازات پنج هزار نفر بود. آیا شما از این اقدام خودتان پشیمان هستید؟
نکته اول، شما چه سندی دارید برای این موضوع؛ جز ادعایی که منافقین می‌کنند. نکته دوم اینکه، من آن زمانی که ادعا شده است در جایگاه معاون دادستان بودم و امروز هم هر حقوقدانی که کمترین اطلاع را داشته باشد می‌داند که معاون دادستان چه وظایفی دارد و چه کارهایی انجام می‌دهد. من در تمام مسئولیت‌های حقوقی که در دستگاه قضایی داشته‌ام، همواره مدافع حقوق انسان‌ها بوده‌ام و هیچ زمانی از دفاع از حقوق مردم غافل نشده‌ام و اما گروهی که امروز دارد این نوع مسائل را به جوامع مختلف گزارش می‌دهد، کسانی هستند که ۱۷ هزار نفر را در کشور ما از کاسب، دانشجو، استاد دانشگاه، روحانی و امام جمعه و مسئولان مختلف تا رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر را به شهادت رسانده‌اند. دست‌شان به خون ملت ایران و به خون مظلومان آغشته است و آنها مستحق محاکمه هستند.
من این سوال را از آمریکا و اروپایی‌ها دارم که چرا به کسانی که خودتان آنها را در لیست تروریست‌ها ثبت کردید و در زمانی که رسما اعلام کردند رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر و ۱۷ هزار نفر را در ایران به شهادت رسانده‌اند پناه دادید؟ آیا این موضوعات نباید مورد سوال قرار گیرند؟ آنچه من به عنوان یک مسئول قضایی در طول این مدت ۴۰ساله در مسئولیت‌های مختلف قضایی انجام داده‌ام همواره دفاع از حقوق مردم بوده است. جریان منافقین همان داعشی‌هایی هستند که امروز شما می‌بینید. داعش به کسی رحم می‌کند؟ آنها خون مردم، زن، مرد و کودک را در کوچه و بازار ریختند. امروز این داعشی که مردم می‌بینند، همان جریان منافقینی است که دیروز در ایران خون می‌ریختند. آیا اگر امروز کسی در مقابل داعش بایستد و نسبت به حقوق مردم دفاع کند، استحقاق تشویق و تایید دارد یا خدای ناکرده باید او را سرزنش
کرد؟
من یک ذره سردرگم و گیج شده‌ام. من نمی‌دانم این گروهی که شما صحبت می‌کنید، اتهامات را انجام داده است!
هرکس که در ایران مرتکب جرم و جنایتی شده در دادگاه‌های رسمی مورد محاکمه قرار گرفته و به کیفر اعمال خود رسیده است و هر کدام از افرادی که مرتکب ترور و جنایت شده و در خانه مردم مواد منفجره انداختند نیز در دادگاه محاکمه شده و دادگاه هم به پرونده آنها برابر قانون رسیدگی کرده است. اصلا بحث عدد مطرح نیست هر کسی که در ایران چه آن روزها و چه امروز مرتکب جنایت شود یا کسی را بکشد یا اقدامات تروریستی انجام دهد، مستحق رسیدگی است و وظیفه دادگاه هم رسیدگی به این مسائل هست. آنچه در دادگاه‌ها مورد رسیدگی قرار گرفته، دقیقا نسبت به جرایمی که هر فرد مرتکب شده، بوده است. از ابتدا اینگونه بوده و الان هم همین‌طور است و بعد از این هم به همین شکل خواهد بود. هر کس مرتکب جرمی شود، برابر قانون رسیدگی
می‌شود.
آیا این درست است که پس از شهادت سردار سلیمانی وعده انتقام را دادید؟
کاری که آمریکایی‌ها، یعنی دولت وقت و شخص ترامپ، برای ترور آقای حاج قاسم سلیمانی انجام داده‌اند، حقیقتا یک جنایت بود. آیا باید به این موضوع رسیدگی شود یا خیر؟ یعنی یک انسانی که او قهرمان مبارزه با تروریسم است، آیا به این باید رسیدگی شود یا خیر؟ یا اینکه این ظلم به منطقه، ظلم به حاج قاسم، ظلم به تمام آزادی‌خواهان و کسانی که داعیه مبارزه با تروریسم در دنیا دارند، ظلم به آنها نیست؟سوال این است آیا باید عدالت را دنبال کرد یا نه؟ و کسانی که مرتکب این جنایت و ظلم شدند، آیا باید مورد پیگیری قانونی قرار بگیرند یا نه؟ آنچه که ما به عنوان جمهوری اسلامی آن را دنبال می‌کنیم و دنبال خواهیم کرد، اجرای عدالت است. حتما باید اجرای عدالت را در مورد جنایتی که ترامپ و همدستانش نسبت به ترور یک انسان مجاهد و مبارز که نقش بزرگی در امنیت منطقه داشت، دنبال کرد و ما مصمم به اجرای عدالت یعنی رسیدگی به ترور حاج قاسم سلیمانی هستیم.
از نظر شما شامل ترور هم می‌شود؟
ترورِ حاج قاسم سلیمانی تروری دولتی بود. دیدید که آقای ترامپ رسما گفت، من دستور ترور را دادم. آیا نباید کسی که خودش دستور ترور داده، مورد رسیدگی قرار بگیرد؟ چرا شخصیت مجاهدی مثل حاج قاسم سلیمانی را ترور کرده است؟
منظور شما از عدالت چیست. چشم در برابر چشم، یعنی ترور در برابر ترور؟
من نکته آن را بگویم. جمهوری اسلامی ایران آنقدر شهامت دارد که رسما عین‌الاسد را که زد، اعلام کرد. در هر جای دنیا ما اقدامی کردیم، اعلام می‌کنیم و این شهامت را داریم. ما از نوع اقداماتی که امروز آمریکایی‌ها و رژیم صهیونیستی در دنیا و منطقه انجام می‌دهند و باعث ناامنی می‌شوند انجام نمی‌دهیم. جمهوری اسلامی ایران آنقدر شهامت دارد که اگر عین‌الاسد را می‌زند یا از حزب‌الله لبنان حمایت می‌کند، رسما ا علام می‌کند. ما که ابایی از این قضیه نداریم. ما باید مساله ترور شهید حاج قاسم سلیمانی را تا اجرای عدالت دنبال کنیم.
می‌توانید در مورد وضعیت زنان در ایران توضیحاتی ارائه کنید؟ آیا محدودیت‌ها نسبت به زنان تشدید شده و آنها تحت فشار قرار گرفته‌اند؟
هر کسی در زندگی اجتماعی خود و همچنین کشورهای مختلف دیدگاه‌ها، قوانین و مقرراتی دارد. مردم مسلمان و زنان و دختران ما یک اخلاق و روحیه بسیار ریشه‌دار، تمدنی و فرهنگی دارند که این هم مربوط به امسال و پارسال و ۴۰ سال قبل و ۱۰۰ سال قبل نیست. در واقع می‌شود گفت صدها سال مردم این مرز و بوم با حجاب، عفت و با رعایت حریم‌های لازم زندگی کرده‌اند. این موضوع مربوط به این ۴۰ سال هم نیست. شما اگر تاریخ ملت ایران را درست مطالعه کنید، می‌بینید که سال‌ها و قرن‌ها زنان ما با اخلاق عفیفانه زندگی کرده‌اند و این موضوع مربوط به الان نیست. الان هم این روحیه را مردم عزیز ما و زنان و دختران ما دارند و لذا خودشان همواره به عنوان یک امر خودجوش آن را رعایت می‌کنند. اصلا کسی به آنها یاد نداده و تکلیف شخصی هم نکرده، بلکه خودشان را مقید می‌دانند. این باورهای مردم است. شما ببینید زندگی مردم این مرز و بوم همواره اینطور بوده، یعنی در باور و اعتقادشان این قضیه ریشه دارد. آنچه مسلم است این است که اینجا کسی نسبت به زندگی خصوصی مردم کاری ندارد و به‌هیچ‌عنوان تعرضی نسبت به زندگی خصوصی افراد ندارد. در مسائل اجتماعی هم مردم خودشان رعایت می‌کنند. یعنی می‌دانند قانونی وجود دارد و به این قانون همه پایبند هستند. اگر در مواردی هم خلاف قانون دیده شود، تاکید شده که به هیچ عنوان کسی حق ندارد که برخوردهای فراقانونی و خلاف مقررات
داشته باشد.
