معمای یمن
آنچه در این ستون میخوانید، دیدگاههای رسانههای خارجی است که صرفا جهت اطلاعرسانی منتشر میشود و این دیدگاهها موضع روزنامه «هممیهن» نیست.
ارتش یمن، هفتههاست که موشکها و پهپادها را به سمت کشتیهای تجاری و کشتیهای دریایی و جنوب اسرائیل شلیک میکند. با افزایش خطر کشتیرانی از طریق تنگه بابالمندب، بازارهای جهانی در وضعیت اضطرار قرار گرفتهاند. تندروها فشار بر دولت بایدن برای مقابله با ایران و حوثیهای یمن را افزایش دادهاند. طرفداران حمله به یمن معتقدند، این امر از یک جنگ بزرگتر جلوگیری میکند. اما اگر ایالات متحده بیش از حد پیش رود، ممکن است وارد جنگی شود که به شدت سعی دارد از آن اجتناب کند. وحشت از درگیری بین اسرائیل و غزه در حال حاضر به اندازه کافی بد است، اما یک آتشافروزی بزرگتر یک فاجعه برای ایالات متحده، اسرائیل و مردم در سراسر منطقه خواهد بود. یک جنگ گستردهتر میتواند شامل یمن، سوریه، لبنان، عراق، اسرائیل و خود ایران شود. زمانی که ایالات متحده برای تامین کمکهای بیشتر به اوکراین و مدیریت تنشهای فزاینده در شرق آسیا بر سر تایوان و دریای چین جنوبی تلاش میکند، تنش در خاورمیانه، آنهم در زمانی که امنیت جهانی در مخاطره است، به اندازه کافی وحشتآور است. اثرات منطقهای و جهانی چنین جنگی اجتنابناپذیر خواهد بود و میتواند چندین دهه ادامه داشته باشد و ایالات متحده را دوباره به درگیریهای خاورمیانهای در مقیاسی بزرگ و غیرقابل تحمل، مشغول کند. از زمان حمله حماس در 7 اکتبر، از یک جنگ منطقهای به شدت اجتناب شده است. ایران همواره از حماس حمایت مالی و سیاسی کرده است. نیروهای مورد حمایت ایران در عراق، سوریه و لبنان به اهداف آمریکا و اسرائیل حمله کردهاند. ایالات متحده و اسرائیل به نیروهای مورد حمایت ایران و حداقل در یک مورد به خود نیروهای ایرانی حمله کردهاند. خوشبختانه، این حملات سطح پایین به یک درگیری بزرگتر بین ایران، اسرائیل و ایالات متحده تبدیل نشده است. به نظر میرسد دو ناو هواپیمابر آمریکایی که اکنون در سواحل اسرائیل لنگر انداختهاند، با هدف بازدارندگی در برابر حزبالله به منطقه اعزام شدهاند. دولت بایدن در عین حال اسرائیل را از انجام عملیات تمامعیار در لبنان منع کرده است. اما در آن سوی مدیترانه، اقدامات حوثیها خطر گسترش جنگ را بیشتر کرده است. در ماه نوامبر، آنها یک کشتی تجاری را توقیف کرده و خدمه را گروگان گرفتند. نیروی دریایی ایالات متحده دهها فروند از موشکها و پهپادهای یمنیها را سرنگون کرده است، اما نمیتوان انتظار داشت که هر چیزی را که یمنیها شلیک میکنند را بهطور نامحدود رهگیری کنند. برخی از تحلیلگران به آسیب احتمالی به اصل آزادی دریانوردی اشاره میکنند. اما نگرانکنندهتر، هزینههای اقتصادی فوری برای کشتیرانی جهانی و قیمت نفت است، بهویژه در زمانی که به نظر میرسد تورم کنترل شده است. پیشبینی میزان دقیق خسارت اقتصادی دشوار است، اما آسیب واقعی ممکن است رخ دهد و در صورت تغییر مسیر کشتیها، میزان خسارت احتمالاً در طول زمان افزایش خواهد یافت. قبل از بحران، 12 درصد تجارت جهانی و 30 درصد حمل و نقل کانتینری از مسیر دریای سرخ انجام میشد. چالش یمنیها گزینههای بسیار دشواری را بر دولت بایدن تحمیل کرده است. تندروها در آمریکا که مدتهاست ایران را در تیررس خود قرار دادهاند، از آمریکا خواستهاند تا به ایران ضربه سختی بزند. این کارشناسان و مقامات سابق استدلال میکنند که نمایش قدرت آمریکا از تحریکات بیشتر ایران و نیروهای نیابتی آن جلوگیری میکند و به ثبات منطقه کمک میکند. جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق ترامپ، اخیراً بایدن را متهم کرد که «حتی حداقل بازدارندگی را ایجاد نکرده است» و خواستار حملات گستردهتر آمریکا از جمله حملات مستقیم به ایران شده است.
این کار یک قمار بزرگ خواهد بود. حملات گستردهتر ممکن است تهران را تحریک کند تا در تلاش برای حفاظت از منافع و اعتبار خود یا اعلام هشدار به ایالات متحده دست به حملاتی بزند. اگر ضدحمله ایران منجر به تلفات قابل توجه نیروهای ایالات متحده شود، واشنگتن فوراً تحت فشار قرار میگیرد تا تلافی کند. این همان مسیری است که به سوی یک جنگ منطقهای گستردهتر ختم میشود و به شدت به منافع ملی ایالات متحده آسیب میرساند.