نگاه خارجی

آنچه در این ستون می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.

آیا ایران به روسیه موشک بالستیک خواهد داد؟

ایالات متحده آمریکا بار دیگر هشدارهای خود را تکرار کرده‌است که ایران آماده می‌شود تا موشک‌های پیشرفته بالستیک را برای استفاده در جنگ اوکراین در اختیار روسیه قرار دهد. ارزیابی جدید کاخ سفید نه براساس تغییر علنی در موضع ایران نسبت به جنگ، بلکه براساس رفع برخی از محدودیت‌های تحریمی از سوی سازمان ملل متحد علیه برنامه نظامی‌اش انجام شده‌است. آیا این امکان وجود دارد که ایران موشک در اختیار روسیه قرار دهد؟ چه عواملی در این موضوع مؤثر است و چنین اقدامی چه تاثیری بر خصومت‌های رو به گسترش میان ایران و غرب همزمان با جنگ غزه برجای می‌گذارد؟ اتهام‌های جدید واشنگتن چیست؟ جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید روز سه‌شنبه هفته گذشته گفته‌بود: «ایران ممکن است» با ارسال موشک بالستیک به مسکو برای استفاده در اوکراین «حمایتش از روسیه را افزایش دهد.» وی مدعی شد تهران در قبال کمک به روسیه، «همکاری‌های دفاعی بی‌سابقه» از جمله تجهیزات الکترونیک و پدافند هوایی در اختیار خواهد گرفت. کربی مدعی شده‌است که ایران علاوه بر جنگنده‌های پیشرفته سوخو-۳۵ که تمایل خود را برای خرید آن علناً اعلام کرده‌است، می‌خواهد تجهیزات نظامی دیگر مانند هلی‌کوپترهای تهاجمی، سامانه‌های راداری و جنگنده‌های آموزشی از روسیه بخرد. دولت‌های غربی گفته‌اند ایران صدها پهپاد انتحاری را برای استفاده در جنگ اوکراین قرار داده است و تاکنون چندین بسته تحریمی علیه افراد و نهادهای ایرانی اعلام کرده‌اند. جان کربی ماه ژوئن گفته‌بود که ایران به روسیه برای ساخت یک کارخانه پهپاد در خاک این کشور کمک می‌کند. روز سه‌شنبه کربی همچنین مدعی شد که ایران بمب‌های هدایت‌شونده و مهمات توپخانه نیز در اختیار روسیه گذاشته‌است. واشنگتن بارها به تهران در مورد ارائه موشک به مسکو هشدار داده‌است و تهران هر بار یک جواب مشخص به این اتهام‌ها داده‌است. موضع رسمی تهران این است که ریشه اصلی جنگ گسترش بی‌ضابطه ناتو است و اینکه تنها راه پایان جنگ از طریف گفت‌وگو است و البته اینکه ایران ماه‌ها قبل از آغاز جنگ تعدادی پهپاد در قالب همکاری‌های دفاعی دوجانبه در اختیار روسیه قرار داده‌است. فیدان هینز، تحلیل‌گر مسائل نظامی در مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک می‌گوید که از نظر صرفاً نظامی منطقی به نظر می‌رسد که ایران موشک‌های دقیق هدایت‌شوند بالستیک در اختیار روسیه قرار دهد. وی به الجزیره می‌گوید: «روس‌ها سلاح‌های خودشان را در این رده دارند، اما اوکراین و روسیه هر دو به لحاظ تعداد سلاح‌ها مشکل دارند و به تعداد بسیار زیادی از این سلاح‌ها نیاز دارند. برای مهمات دقیق هدایت‌شونده همیشه کمبود وجود دارد و هر چه بتوانید بیشتر به دست بیاورید، بهتر است.» هینز می‌گوید که هنوز مشخص نیست که ایران واقعاً آماده باشد موشک به روسیه بدهد؛ موضوعی که نشان‌دهنده یک تحول جدی در همکاری‌های دو کشور خواهد بود و به همین دلیل تاکنون رخ نداده‌است. بی‌میلی‌های سیاسی و همچنین احتمال وجود برخی چالش‌های قانونی ممکن است در این زمینه نقش بازی کند. ماه گذشته میلادی تعدادی از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد در خصوص برنامه موشکی ایران براساس توافق ۲۰۱۵ هسته‌ای منقضی شد. تا پیش از آن قدرت‌های غربی ایران را متهم می‌کردند که قطعنامه‌های شورای امنیت را نقض می‌کند، اما حالا این مانع برطرف شده‌است. هینز می‌گوید که ایران علاوه بر تمایل به توسعه همه‌جانبه روابط با روسیه، مشوق‌های دیگری نیز در همکاری نظامی با روسیه می‌بیند که شامل دریافت پول‌ها و فناوری‌های نظامی روسیه می‌شود. وی می‌گوید: «صنایع نظامی ایران و روسیه نسبتاً مکمل هم هستند. مثلاً روسیه جت‌های جنگنده نسبتاً خوبی در اختیار دارد که ایران نمی‌تواند آنها را تولید کند و ایرانی‌ها در برابر ظرفیت تولید انبوه مهمات دقیق هدایت‌شونده و پهپادهای انتحاری که در اختیار دارد، می‌تواند به روسیه در اوکراین کمک کند.» عبدالرسول دیوسالار، استاد دانشگاه کاتولیکا در میلان به الجزیره می‌گوید: «محاسبه ایران این است که چنین تسلیحاتی باید در صورتی به روسیه ارسال شوند که روسیه حاضر باشد سلاح‌های مؤثرتری در اختیار ایران بگذارد. اقدامی که روسیه تاکنون از آن اجتناب کرده‌است و در مورد ارسال سوخو ۳۵ به ایران هم مقاومت می‌کند.» وی می‌گوید که ارسال سلاح به روسیه می‌تواند در روابط پرتنش ایران و اروپا تاثیر شدیدی بگذارد. وی می‌گوید: «ارسال سلاح‌های تهاجمی به روسیه می‌تواند باعث تشدید تنش‌ها با اروپا شود که ایران در حال حاضر نمی‌خواهد چنین اتفاقی بیفتد.»