نگاه خارجی

آنچه در این ستون می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.

پیام حمله حماس به اسرائیل

حمله به پایگاه‌های نظامی ارتش اسرائیل در مناطق نزدیک نوار غزه با هدف انهدام خطوط دفاعی اسرائیل و خلع سلاح سربازان یکی از اهداف عملیات حماس بود. علاوه بر این، هدف مهاجمان دستگیری اسرائیلی‌ها برای مبادله آنها با اسرای حماس در زندان‌های اسرائیل بود. در پاسخ، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل گفت که اسرائیل در جنگ است و بمباران شدید نوار غزه را آغاز کرده است. اسرائیل همچنین عملیات زمینی در غزه را با هدف نابودی حماس آغاز کرد. علاوه بر این، تبادلات موشکی بین اسرائیل و لبنان، محل استقرار یک گروه شبه‌نظامی دیگر تحت حمایت ایران، حزب‌الله، وجود داشت. آنچه این جنگ را از درگیری‌های قبلی اسرائیل-عربی و اسرائیل-فلسطینی متمایز می‌کند، تلفات بالای هر دو طرف و افشای آسیب‌پذیری‌های اسرائیل به‌رغم تجدیدنظر مکرر در دکترین‌های امنیتی پس از جنگ اکتبر 1973 است. این درگیری همچنین شکست تلاش‌های اسرائیل برای آرام کردن فلسطینی‌ها بدون اعطای حقوق سیاسی به آنها را آشکار کرد. علاوه بر این، جنگ چشم‌انداز عادی‌سازی روابط ریاض و تل‌آویو را در آینده نزدیک تضعیف کرده است. این جنگ دو پیام اصلی به کشورهای خاورمیانه و ایالات متحده ارسال کرده است. صرف‌نظر از نتیجه جنگ، اسرائیل آسیب‌پذیری نظامی و امنیتی را در برابر کشورهای عربی که روابط خود را با اسرائیل عادی کرده‌اند یا تمایل به انجام آن نشان داده‌اند، نشان داده است. این دیدگاه مقامات ایران و رهبران گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت ایران موسوم به «محور مقاومت» را تأیید می‌کند که اتکا به اسرائیل برای امنیت فرمولی موفقیت‌آمیز نیست. در واقع، ایران و سیدحسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، از اسرائیل به‌عنوان «ضعیف‌تر از تار عنکبوت» یاد کرده‌اند. این استعاره که برگرفته از یکی از آیات قرآن است، مسلمانانی را که به جای توکل بر خدا بر دوستی با غیر مؤمنان تکیه می‌کنند، محکوم می‌کند و اعمال آنها را به حساب کردن روی قدرت تار عنکبوت تشبیه می‌کند. نصرالله این عبارت را در 3 نوامبر در اولین سخنرانی مهم خود از زمان آغاز جنگ تکرار کرد. نصرالله در بیروت گفت: «این عملیات بزرگ و گسترده صرفاً نتیجه برنامه‌ریزی و اجرای فلسطین بود. او گفت که این «اثباتی است که اسرائیل از تار عنکبوت ضعیف‌تر است» و اینکه اسرائیل «نتوانسته هیچ دستاوردی» در یک ماه پس از حمله حماس داشته باشد. هشدار آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر اینکه برخی از دولت‌ها - به‌ویژه عربستان سعودی - در صورت عادی‌سازی روابط با اسرائیل «روی اسب بازنده شرط‌بندی می‌کنند» را نیز باید در همین چارچوب تحلیل کرد. این پیام مهمی برای کشورهای عربی است که به اسرائیل به‌عنوان یک قدرت موازنه در برابر ایران نگاه می‌کردند. این کشورها شامل امارات متحده عربی و بحرین هستند که روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل در چارچوب توافقنامه ابراهیم آغاز کردند و در تلاش‌های آمریکا برای ایجاد یک سیستم دفاع هوایی یکپارچه از جمله اسرائیل برای مقابله با تهدیدات ایران شرکت کردند. پیام دوم ایران و شرکایش خطاب به ایالات متحده است که سیاستی متناقض در قبال ایران اتخاذ کرده است. واشنگتن ضمن تلاش برای مدیریت تنش‌ها در ماه‌های اخیر از طریق اقداماتی مانند توافق بر سر تبادل زندانی، همچنین به دنبال محدود کردن نفوذ منطقه‌ای ایران با ترویج عادی‌سازی بین اسرائیل و عربستان بوده است. به نظر می‌رسید هدف ایالات متحده ایجاد یک ساختار امنیتی جدید است که توازن قوا در منطقه را به ضرر بلوک ایران تغییر دهد. در عین حال، با توجه به سیاست‌های جناح راست دولت نتانیاهو، امتیاز دادن معنادار به فلسطینی‌ها بعید تلقی می‌شود. برای ایران و متحدانش، هدف خنثی کردن تلاش‌های ایالات متحده برای شکل دادن به نظم جدید در خاورمیانه بدون ورود به یک جنگ تمام‌عیار است. برای بیش از سه دهه، ایالات متحده به دنبال نادیده گرفتن یا مهار ایران در میانجیگری صلح اعراب و اسرائیل و ایجاد نظم امنیتی جدید منطقه‌ای بوده است. شاید پس از جنگ غزه، فرصتی برای بازنگری در این سیاست برای شناسایی منافع ایران به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای و تلاش برای حل مسئله فلسطین فراهم شود. بدون پرداختن به این دو مؤلفه، هیچ صلح پایداری در خاورمیانه حاصل نمی‌شود.