بازگشت قطعنامه‌های تحریمی ایران در شورای امنیت/ ماشه چکانده شد
مکانیسم ماشه فعال شد و ایران بار دیگر تحت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار گرفت. ایران موضع رسمی خود درباره این اقدام تروئیکای اروپایی را اعلام کرد و آن را غیرقانونی خواند.
مکانیسم ماشه فعال شد و ایران بار دیگر تحت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار گرفت. ایران موضع رسمی خود درباره این اقدام تروئیکای اروپایی را اعلام کرد و آن را غیرقانونی خواند.
آمریکا از آن استقبال کرد و کشورهای اروپایی نیز مدعی شدند که بازگشت تحریم‌های ایران، پایان دیپلماسی نیست.
ایران روز شنبه و به دنبال رخدادهای منفی در شورای امنیت و رد قطعنامه پیشنهادی چین و روسیه، سفرای خود در برلین، پاریس و لندن را برای مشورت به تهران فراخواند.
بازگرداندن تحریم‌های ایران مردود است
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل متحد و رئیس شورای امنیت که از نظر ایران «قطعنامه ۲۲۳۱ طبق توافق باید منقضی گردد. کلیه محدودیت‌های مرتبط با موضوع هسته‌ای ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ به‌طور دائم پایان خواهند یافت. جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گونه تلاشی برای تمدید، احیا یا اجرای آن‌ها پس از این تاریخ را به‌رسمیت نخواهد شناخت. بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران قاطعانه بازگرداندن ادعایی قطعنامه‌های خاتمه‌یافته ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) را مردود می‌داند؛ نه ایران و نه هیچ عضو سازمان ملل متحد الزامی به تبعیت از چنین اقدامات غیرقانونی ندارند.»
در بخش پایانی این نامه آمده است: «جمهوری اسلامی ایران همواره آمادگی خود را برای دیپلماسی با هدف دستیابی به راه‌حل‌های عادلانه، متوازن و پایدار نشان داده است. متأسفانه، سه کشور اروپایی و ایالات متحده با این تصور نادرست که ایران در برابر اجبار تسلیم خواهد شد، مسیر تقابل را برگزیده‌اند. تاریخ، نادرستی این تصور را ثابت کرده است و بار دیگر نیز چنین خواهد نمود. جمهوری اسلامی ایران به‌طور قاطع به دفاع از حقوق و منافع حاکمیتی خود ادامه خواهد داد. هرگونه تلاش برای آسیب‌رساندن به ایران با پاسخ‌های مقتضی مواجه خواهد شد و مسئولیت کامل آن بر عهده کسانی خواهد بود که تقابل و فشار را بر همکاری ترجیح داده‌اند.»
ایران هیچ تعهدی در قبال قطعنامه‌های لغو شده ندارد
وزارت امور خارجه نیز بیانیه‌ای تفصیلی در واکنش به این اقدام تروئیکای اروپایی در شورای امنیت منتشر و موضع رسمی ایران را از لحاظ حقوقی اعلام کرد. در قسمتی از این بیانیه ذکر شده است: «همان‌طور که در نامه مشترک وزرای امور خارجه چین، ایران و روسیه مورخ ۲۸ اوت ۲۰۲۵ تأکید شد، شورای امنیت نمی‌تواند بر مبنای ابلاغیه مخدوش سه کشور اروپایی اقدام نماید. هرگونه اقدام که برخلاف یا در تعارض با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت باشد، نمی‌تواند تعهدات حقوقی برای کشورهای عضو سازمان ملل متحد ایجاد نماید. بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران ادعای سه کشور اروپایی و آمریکا مبنی بر بازگشت قطعنامه‌های پیشین را که وفق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در سال ۲۰۱۵ خاتمه یافته‌اند، رد می‌کند و تأکید دارد که هیچ تعهدی برای اعضای سازمان ملل متحد، از جمله جمهوری اسلامی ایران، در قبال مفاد و سازوکارهای قطعنامه‌های لغوشده ایجاد نمی‌شود و همه کشورها می بایست از شناسایی این وضعیت غیرقانونی مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت خودداری کنند.»
نقش اروپا در دیپلماسی از بین می‌رود
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین در حساب توئیتر خود نوشت: «ناکامی در وادار کردن ایران به تسلیم، سه کشور اروپایی (E3) را به سوءاستفاده از شورای امنیت سازمان ملل برای بازگرداندن غیرقانونی قطعنامه‌های خاتمه‌یافته واداشت. این اقدام، موقعیت چانه‌زنی سه کشور اروپایی را بهبود نمی‌بخشد و تنها نقش آن‌ها در دیپلماسی با ایران را به‌طور کامل از میان می‌برد.»
ایران وارد مذاکرات مستقیم شود
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا با انتشار بیانیه‌ای، ضمن استقبال از بازگشت تحریم‌های ایران، اعلام کرد که این قطعنامه‌ها به خاطر نقض گسترده تعهدات هسته‌ای از سوی تهران رخ داده است. وزیر خارجه آمریکا اشاره‌ای به خروج کشورش از توافق هسته‌ای نداشت. او در بخشی از این بیانیه، پس از تکرار اتهامات پیشین نسبت به ایران اعلام کرد: «تصمیم شورای امنیت در ۱۹ سپتامبر و تأیید مجدد آن در ۲۶ سپتامبر، برای بازگرداندن این محدودیت‌ها، پیامی روشن به همراه دارد: جهان در برابر تهدیدها و اقدامات نیم‌بند کوتاه نخواهد آمد و تهران باید پاسخگو باشد.»
در بخش پایانی این بیانیه نیز آمده است: «رئیس‌جمهور ترامپ بارها تأکید کرده است که دیپلماسی همچنان یک گزینه است؛ توافق، بهترین نتیجه برای مردم ایران و جهان باقی می‌ماند. اما تحقق این امر منوط به آن است که ایران مستقیماً وارد گفت‌وگو شود، با حُسن‌نیت، بدون وقت‌کشی یا ابهام‌آفرینی.»
اعتراض روسیه به تحریم مجدد ایران
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه تلاش انگلیس، فرانسه و آلمان برای بازگرداندن تحریم‌های پیشین شورای امنیت علیه ایران را یک «فریبکاری حقوقی» و غیرقانونی توصیف و به شدت محکوم کرد.
او گفت که تروئیکای اروپایی با نادیده گرفتن رویه حل اختلاف مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱، به‌صورت حقه‌بازانه مستقیماً به شورای امنیت رجوع کرده و با نقض قوانین، حق استفاده از مکانیسم‌های آن را از دست داده است. او تأکید کرد که غرب سال‌هاست به تعهدات برجام عمل نکرده و اکنون با «ترفندهای حقوقی ضعیف، به‌دنبال تنبیه ایران است.»
چاره‌ای جز فعال‌سازی ماشه نداشتیم
یوهان وادفول، وزیر خارجه آلمان مدعی شد که این کشور چاره‌ای به جز بازگرداندن تحریم‌های ایران در شورای امنیت نداشته است. او گفت: «برای ما این امری الزامی است که ایران نباید سلاح هسته‌ای به دست بیاورد. از آنجایی که ایران به تعهدات خود تحت برنامه جامع اقدام مشترک که در سال ۲۰۱۵ بر سر آن توافق شد، عمل نکرده، ما چاره‌ای به جز فعال کردن اسنپ‌بک تحریم‌ها را نداشتیم که در پی رأی آشکاری که شورای امنیت روز گذشته داد، از امروز اجرایی می‌شود. اما بگذارید که تأکید کنم. ما از مذاکرات برای یک توافق جدید استقبال می‌کنیم، دیپلماسی می‌تواند و باید ادامه یابد.»
ایران نه تضمین داد و نه وارد مذاکره شد
ایوت کوپر، وزیر خارجه بریتانیا، موضعی تند علیه ایران گرفت و اتهاماتی را متوجه تهران کرد. وزیر خارجه بریتانیا طی پستی که در شبکه ایکس (توئیتر) منتشر کرد، نوشت: «ایران هیچ‌گونه تضمینی درباره برنامه هسته‌ای خود ارائه نکرده و وارد گفت‌وگو هم نشده است. به همین دلیل ما سازوکار اسنپ‌بک را فعال کردیم.»
او همچنین نوشت که بازگشت تحریم‌های سازمان ملل پایان دیپلماسی نیست و «کشورهای ما به پیگیری مسیرهای دیپلماتیک و مذاکره ادامه خواهند داد.» وزیر خارجه انگلستان بیانیه‌ای جداگانه نیز منتشر کرد که در آن ایران را به عنوان کشور تهدیدکننده صلح و امنیت بین‌الملل معرفی کرد.
دیپلماسی تنها راه پایدار حل پرونده هسته‌ای است
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز طی بیانیه‌ای که نسخه‌ای از آن در سایت اتحادیه اروپا منتشر شد، اظهار داشت: «موضع اتحادیه اروپا این است که راه‌حل پایدار برای مسئله هسته‌ای ایران تنها از طریق مذاکره و دیپلماسی به دست می‌آید. بر همین اساس و در چارچوب قطعنامه‌های شورای امنیت که امروز دوباره به اجرا گذاشته شدند، من به رایزنی با تمامی طرف‌های مرتبط، از جمله ایران، در حمایت از تلاش‌های سیاسی و دیپلماتیک برای یافتن یک راه‌حل توافقی ادامه خواهم داد.»
کالاس اظهار داشت: «از ایران می‌خواهم بی‌درنگ همکاری کامل خود را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سر گیرد؛ همکاری‌ای که در چارچوب تعهدات حقوقی آن کشور طبق معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (NPT) و توافق جامع پادمان الزامی است. اتحادیه اروپا اکنون بدون تأخیر روند بازگرداندن همه تحریم‌های هسته‌ای سازمان ملل و همچنین تحریم‌های اتحادیه اروپا که پیش‌تر لغو شده بودند را آغاز خواهد کرد.»
اتهام زلنسکی به ایران
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در اظهاراتی ضد ایران گفت: «ما از تصمیم قاطع شورای امنیت سازمان ملل برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران استقبال می‌کنیم. تهران مدت‌هاست که درخواست‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جامعه جهانی را نادیده گرفته است. این باید به یک قاعده جهانی تبدیل شود: هرگاه کسی صلح و امنیت بین‌المللی را تضعیف یا تهدید کند، باید فوراً تحریم‌های سختگیرانه‌ای اعمال شود.»
