استرالیا با فشار اسرائیل درها را روی ایران بست/قطع رابطه با یک کشور برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم
استرالیا با ادعای دست داشتن ایران در حملات ضدیهودی، سفیر ایران را اخراج و سفارت خود را در تهران تعطیل کرد. بهرغم تعطیلی نمایندگیهای دیپلماتیک دو کشور، طبق گفته وزیر خارجه استرالیا، روابط دیپلماتیک با تهران قطع نمیشود. این اتهام روز گذشته در جریان نشست خبری سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با پاسخ دستگاه دیپلماسی روبهرو و مردود اعلام شد.

استرالیا با ادعای دست داشتن ایران در حملات ضدیهودی، سفیر ایران را اخراج و سفارت خود را در تهران تعطیل کرد. بهرغم تعطیلی نمایندگیهای دیپلماتیک دو کشور، طبق گفته وزیر خارجه استرالیا، روابط دیپلماتیک با تهران قطع نمیشود. این اتهام روز گذشته در جریان نشست خبری سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با پاسخ دستگاه دیپلماسی روبهرو و مردود اعلام شد.
پیش از این، رئیس سازمان اطلاعات و امنیت استرالیا، بدون ارائه شواهدی ایران را متهم کرده بود که صادرکننده دستور دو حمله به کنیسه ملبورن (دسامبر ۲۰۲۴) و رستوران «لوئیس کانتیننتال کیچن» در سیدنی (اکتبر ۲۰۲۴) بوده است. بر اساس اعلام نخستوزیر استرالیا، سفیر و دیپلماتهای سفارت ایران در کانبرا، باید ظرف یک هفته خاک این کشور را ترک کنند. او همچنین اعلام کرد که این کشور قصد دارد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در لیست گروههای تروریستی استرالیا قرار بدهد.
واکنش تند عراقچی
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان عصر دیروز با انتشار پستی در شبکه ایکس، واکنش تندی به اظهارات و اقدامات مقامهای استرالیایی نشان داد. عراقچی نوشت: «من در هیچ موضوعی با جنایتکاران جنگی تحت تعقیب نظر موافق نداشتهام، اما نتانیاهو در یک مورد درست میگوید: نخستوزیر استرالیا واقعاً یک «سیاستمدار ضعیف» است.
ایران میزبان یکی از قدیمیترین جوامع یهودی جهان است که دارای دهها کنیسه هستند. اتهام زدن به ایران مبنی بر حمله به چنین مکانهایی در استرالیا، درحالیکه ما در کشور خودمان نهایت تلاشمان را برای حفاظت از آنها میکنیم، کاملاً بیمعنی است. ظاهراً قرار است ایران بهای حمایت مردم استرالیا از فلسطین را بپردازد. کانبرا باید بهتر بداند که تلاش برای جلب رضایت رژیم تحت رهبری جنایتکاران جنگی، تنها نتانیاهو و امثال او را جسورتر خواهد کرد.»
یهودستیزی در دین و فرهنگ ما جایی ندارد
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه صبح روز گذشته و ساعتی پس از اعلام عمومی این خبر، در پاسخ به سوالی راجع به اخراج دیپلماتهای ایران از استرالیا و اتهامهای مطرحشده از سوی مقامات کانبرا گفت: «به طور طبیعی، هر کنش نامناسب و ناموجهی در سطح دیپلماتیک، واکنش متقابلی را در پی خواهد داشت. این تحول تازهای است و همکاران من مشغول بررسی موضوع و تصمیمگیری درباره نحوه پاسخ جمهوری اسلامی ایران هستند.»
او با تاکید بر اینکه اتهامی که مطرح شده است، مطلقاً مردود است، خاطرنشان کرد: «اساساً مفهومی تحت عنوان یهودیستیزی، سامیستیزی یا آنتیسمیتیسم در فرهنگ، تاریخ و دین ما هیچ جایگاهی ندارد. این موضوع و این پدیده، پدیدهای غربی و اروپایی است. اگر به تاریخ بنگرید، آزار و اذیت یهودیان به دلیل دینشان موضوعی است مربوط به اروپا؛ و آنان باید درباره گذشته تاریخی خود، که تا به امروز نیز ادامه یافته است، پاسخگو باشند. متأسفانه در این زمینه، همواره به فرافکنی روی میآورند تا سیاستهای ضدایرانی خود را توجیه کنند.»
بقایی ادامه داد: «آنچه روشن است این است که این تصمیم به نظر میرسد بیش از آنکه ریشه در روابط با ایران داشته باشد، متأثر از تحولات داخلی استرالیا باشد. طی دو هفته گذشته شاهد برگزاری تظاهرات و اعتراضهای میلیونی در این کشور در انتقاد به کشتار مردم فلسطین در سرزمینهای اشغالی بودیم. این از معدود دفعاتی بود که برخی از سیاستمداران استرالیایی انتقادهایی را متوجه رژیم صهیونیستی کردند. به نظر میرسد اقدام اخیر علیه ایران که در واقع اقدامی علیه دیپلماسی و علیه روابط دو ملت محسوب میشود، در راستای جبران همان اندک انتقادهایی صورت گرفته باشد که طرف استرالیایی در این مدت نسبت به رژیم صهیونیستی مطرح کرده بود.»
پشت پرده اقدامات کانبرا
اتهامها و اقدامات اخیر استرالیا علیه ایران را میتوان از دو زاویه نگاه کرد. از زاویه نخست، این کشور اخیراً صحنه تظاهرات گسترده مردم در محکومیت جنایات اسرائیل در غزه بود. دولتمردان این کشور نیز انتقادهایی از اسرائیل مطرح کرده بودند. حتی این کشور اجازه ورود دو سیاستمدار اسرائیلی را نیز نداده بود که باعث تشنج در روابط کانبرا و تلآویو شده بود. با اعلام اینکه استرالیا در نشست ماه سپتامبر مجمع عمومی سازمان ملل، کشور فلسطین را به رسمیت خواهد شناخت، این تشنج اوج گرفت.
دو هفته قبل و پس از تظاهرات گسترده مردم استرالیا در حمایت از مردم فلسطین، نخستوزیر این کشور گفته بود مردم کشورش از دیدن فاجعه انسانی در غزه، منزجر شدهاند. او اعتراض آمریکا به تصمیم به رسمیت شناختن فلسطین را هم رد کرد. آلبانیز افزود: «وقتی کودکانی را میبینید که از گرسنگی میمیرند، وقتی کودکانی را میبینید که جان خود را از دست میدهند و خانوادههایی که برای غذا و آب صف میکشند، این امر واکنش انسانی را برمیانگیزد.» پس از این تحولات بود که نتانیاهو حملهای لفظی به نخستوزیر استرالیا داشت.
او گفت: «تاریخ آلبانیزی را همانطور که هست به یاد خواهد سپرد؛ سیاستمداری ضعیف که به اسرائیل خیانت کرد و جامعه یهودیان استرالیا را تنها گذاشت.» حتی گفته میشود که نتانیاهو نامهای تند و تحقیرآمیز خطاب به نخستوزیر استرالیا ارسال کرده است. به دنبال این حمله نتانیاهو، تونی برک، وزیر امور داخلی استرالیا روز چهارشنبه گفت این اظهارات نشان از «یک رهبر عصبانی و درمانده» است که «از کوره در رفته است» او و در گفتوگو با شبکه ایبیسی استرالیا افزود: «قدرت را با تعداد کسانی که میتوانی منفجر کنی یا تعداد کودکانی که میتوانی گرسنه بگذاری، نمیسنجند.
اقداماتی که دولت اسرائیل انجام میدهد باعث انزوای بیشتر این کشور در جهان میشود و این به سودشان نیست.» با توجه به این شرایط، گردش استرالیا به اتهامزنی به ایران جای تعجب دارد. از سوی دیگر، استرالیا یکی از قلمروهای خودگردان پادشاهی بریتانیا و به صورت سنتی تحت نفوذ لندن است. زاویه دیگری که میتواند مورد توجه قرار بگیرد، افزایش فشار سیاسی بر ایران در شرایط دیپلماتیک فعلی است. پیش از این، اتهامهای مشابهی از سوی کشورهای مختلف اروپایی از انلگستان تا هلند و سوئد به ایران زده شده بود.
اتهامات مقامهای استرالیایی
آنتونی آلبانیز، نخستوزیر استرالیا صبح روز سهشنبه به وقت تهران در جمع خبرنگاران این اتهامات را مطرح کرد. بدون ارائه سند و مدرکی مدعی شد که سرویسهای اطلاعاتی استرالیا، ایران را به حملات به یک رستوران در سیدنی و یک کنیسه در ملبورن مرتبط کردهاند. آلبانیز مدعی شد: «سازمان اطلاعات و امنیت استرالیا (ASIO) اطلاعات معتبر کافی برای رسیدن به یک نتیجهگیری عمیقاً نگرانکننده جمعآوری کرده است. دولت ایران حداقل دو مورد از این حملات را هدایت کرده است. ایران تلاش کرده است تا دخالت خود را پنهان کند، اما آسیو ارزیابی میکند که ایران پشت این حملات بوده است.» او در جریان همین اظهارات موضوع تصویب قانونی برای قرار دادن نام سپاه در فهرست سازمانهای تروریستی را نیز مطرح کرد.
به گزارش ایبیسی استرالیا، پنی وانگ، وزیر خارجه این کشور نیز در سخنانی اعلام کرد این نخستین بار از زمان جنگ جهانی دوم است که استرالیا یک سفیر را اخراج میکند. وانگ همچنین گفت استرالیا به حفظ برخی خطوط دیپلماتیک با تهران ادامه میدهد؛ اما فعالیتهایش را در سفارت استرالیا در ایران به منظور ایمنی کارکنانش به حالت تعلیق درآورده است. او همچنین از شهروندان استرالیا خواست تا به ایران سفر نکنند و از شهروندان استرالیایی نیز که در ایران حضور دارند خواست تا در صورت توان سریعاً از ایران خارج شوند.
عکس: گتی