مشکلات کامیونداران در صحن علنی مجلس بررسی شد: اعتصابات هزاران میلیاردی
«ناوگان حمل‌ونقل کشور در حال فروپاشی است.» این موضوعی است که عادل نجف‌زاده، نماینده خوی روز گذشته در صحن علنی مجلس اعلام کرد.
طبق مصوبه هیئت وزیران از تیرماه ۱۴۰۴، گازوئیل با سه نرخ عرضه می‌شود. اولین نرخ، سهمیه‌ای ۳۰۰ تومانی برای ناوگان فعال با بارنامه برخط است. نرخ دوم نیمه‌یارانه‌ای است با قیمت نصف نسبت به خرید از پالایشگاه‌ها یعنی حدود 28هزار و 500 تومان که برای مصرف تا ۴۰ درصد بیش از سهمیه در نظر گرفته می‌شود و نرخ سوم که برای مصرف بالاتر، آزاد است و براساس قیمت فوب خلیج فارس یعنی حدود 42هزار تومان تعیین شده است.
گرانی لاستیک و روغن و لوازم یدکی هم مزید بر علت شد تا نرخ متغیر سوخت و گرانی ترس بر دل رانندگان بیاندازد و برخی از آنها اعتصاب کرده و از ترس پا به جاده نگذارند تا شاید صدای‌شان به گوش مسئولان برسد. از جلسه علنی روز گذشته مجلس اینطور بر می‌آید که صدای آنها به گوش بهارستان‌نشینان رسیده است. آنهایی که در سرما و گرما، در جاده‌های غیراستاندارد و استاندارد، سیل و خشکسالی جاده‌ها را در می‌نوردند تا چرخ حمل و نقل کشور و بیش از آن انتقال کالا و سوخت بچرخد و اقتصاد بی‌رمق به مرگ نزدیک نشود.
عادل نجف‌زاده، نماینده خوی تاکید کرد: «ناوگان حمل‌ونقل کشور به دلیل عدم توجه در دهه‌های اخیر، نبود نوسازی و همچنین فقدان حمایت جدی از قشر زحمتکش رانندگان، در حال فروپاشی است. در حال حاضر تعداد زیادی از کامیون‌ها که سرمایه رانندگان و مردم ضعیف این کشور محسوب می‌شوند، پشت درهای گمرک دپو شده‌اند و متأسفانه در معرض مصادره توسط دولت ترکیه قرار گرفته‌اند. درخواست دارم در کوتاه‌ترین زمان ممکن، راهکار لازم برای ترخیص این کامیون‌ها و ورود آنها به داخل کشور فراهم شود.»
روز گذشته و در ساعات ابتدایی صحن علنی، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس به مشکل کامیونداران اشاره و تاکید کرد: «ما هنوز روز ۲۶ آذر، سال ۶۲ را که کامیونداران در لبیک به فرمان حضرت امام(ره) برای تخلیه بار کشتی‌ها به‌سوی بنادر کشور شتافتند تا چرخه تأمین کالای مردم دچار خدشه نشود، در ذهن خود داریم. این قشر که جزو حلقه‌های مؤثر جریان تولید و تأمین کالا در کشور هستند با مشکلات متعددی از جمله نبود خودروی مناسب و بهینه، گرانی کامیون، گرانی قطعات و لوازم، مشکلات بیمه‌ای، توزیع ناعادلانه بار و مسائل مختلف دست و پنجه نرم می‌کنند.
درحالی‌که در شرایط سخت، به وظیفه مهم خود نسبت به مردم عمل کرده‌اند و ضرورت دارد با تصمیمات و اقدامات فوری و موثر به مشکلات آنها رسیدگی شود. در این زمینه کمیسیون عمران مجلس نیز امروز جلسه‌ای مخصوص این موضوع را برگزار کرده است که امیدوارم نتایج مثبتی برای حل مشکلات این قشر به همراه داشته باشد.»
فاطمه جراره، نماینده بندرعباس، از تحصن کامیونداران خبر داده و تاکید کرد: «این تحصن باعث زیان به سایر اقشار از جمله کشاورزان شده و محصولات آنها به دلیل کمبود کامیون بر زمین مانده و به بازار نمی‌رسد، چاره‌ای کنید به داد کامیونداران و کشاورزان برسید.»
و اکنش نمایندگان به مشکلات کامیونداران
این اشاره او به مشکلات کامیونداران سبب شد که دیگر نمایندگان نیز به این موضوع بپردازند. جواد نیک‌بین، نماینده کاشمر به اعتراضات غیرطبیعی اشاره کرده و گفت: «هم‌اکنون در تابستان با مشکل سوخت مواجه هستیم و کامیونداران، معدن‌داران و کارخانه‌داران نسبت به این وضعیت معترض هستند و این حجم از اعتراضات غیرطبیعی است.»
حمیدرضا حاجی‌بابایی، نایب رئیس مجلس معتقد بود: «قشر کامیونداران افراد زیاده‌خواهی نیستند و با گفت‌وگو باید مشکل این صنف را حل کرد.»
سیدسلمان ذاکر، نماینده ارومیه نیز در تذکری شفاهی تاکید کرد: «سهمیه اعلامی برای کامیون‌های فرسوده جای تأسف دارد. آیا این سهمیه کفایت می‌کند درحالی‌که در روز ۱۰۰ لیتر مصرف می‌کنند؟ حمل‌ونقل‌های کشاورزی و ساخت و ساز توسط این کامیون‌ها انجام می‌شود. آیا با این سوخت و با این سهمیه، توانایی این حمل و نقل را دارند؟ پاسخ دهید که چند نرخی شدن گازوئیل به چه معناست. یا قیمت دولتی است یا آزاد. کامیونداران مشکلات فراوانی از جمله بحث فرسودگی ناوگان و بیمه دارند لطفاً این مشکل سوخت آنها را نیز حل کنید.»
سیداسماعیل حسینی، نماینده شیراز و زرقان نیز وزارت مربوطه را نشانه گرفته و گفت: «چرا وزارت راه و شهرسازی و به‌ویژه سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای که مسئول مستقیم نظارت بر حمل و نقل کشور و رسیدگی به مطالبات صنفی کامیونداران هستند، در شرایط کنونی موضع سکوت گرفته‌اند درحالی‌که انتظار است فعالانه عمل و به مطالبات بحق کامیونداران رسیدگی کنند و راهکارهای عملیاتی ارائه دهند.
گرانی حق بیمه، نبود نظارت کافی بر اپلیکیشن‌های اعلام بار و کمیسیون‌های بالا و غیررسمی و باربری‌ها و حذف دلالان در این زمینه، عدم نظارت بر هزینه‌های تعمیر و گرانی قطعات یدکی مانند لاستیک، عدم تامین سوخت کافی و سهمیه مورد نیاز کامیون‌های فعال مطابق بارنامه در مسیر از جمله مشکلات کامیونداران است که باید رفع شود. کامیونداران نیز باید مراقبت کنند که مطالبات صنفی آنها از مسیر قانونی دنبال شود و اجازه ندهند مطالبات صنفی‌شان توسط گروه‌های معاند و بدخواهان نظام منحرف و تبدیل به باج‌خواهی از نظام و فشار بر مردم شود.»
قرائت گزارش کمیسیون عمران در مجلس
محمدرضا رضایی‌کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس گزارشی از نشست با انجمن صنفی کامیونداران آن‌هم با هدف بررسی چالش‌های اخیر این صنف ارائه کرده و گفت: «بارها با رانندگان در ارتباط بودیم و در جلسات کمیسیون، مسائل آنان را پیگیری کردیم. به‌خوبی با نگاه این قشر به مسائل حمل‌ونقل آشنا هستم. وقتی قانونی نوشته می‌شود، باید جامعه هدف در شکل‌گیری آن حضور داشته باشد. اگر راننده در تدوین قانون نباشد، آن قانون برای آنها قابل استفاده نیست.»
او با اشاره به ضرورت به‌روزرسانی الگوی پیمایش و مصرف سوخت، افزود: «نمی‌توان برای کامیون ۱۵ یا ۲۰ ساله همان مصرف سوخت یک کامیون ۵ ساله را لحاظ کرد. باید نظام پیمایش و مصرف را واقع‌بینانه و به‌روز تدوین کنیم. بیمه تأمین اجتماعی نیز یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این صنف است. افزایش ۲ میلیون تومانی در حق بیمه برای راننده‌ای که ماهانه ۱۵ میلیون تومان درآمد دارد، معادل بیش از ۲۰ درصد حقوقش است. این عادلانه نیست. باید سهم بیمه بر اساس درصدی از درآمد واقعی و نه یک عدد ثابت باشد.»
رضایی‌کوچی با بیان اینکه راننده اگر حتی یک روز اعتصاب کند، هزاران میلیارد خسارت به اقتصاد کشور وارد می‌شود، تاکید کرد: «دشمنان کشور در کمین‌اند و یکی از اهداف‌شان جامعه رانندگان است چون این قشر، نقش استراتژیکی در تأمین سوخت و کالا دارد. وقتی یک راننده پس از تخلیه بار، بار جدید دریافت نمی‌کند، باید مسیر برگشت را خالی طی کند؛ این یعنی اتلاف سوخت، استهلاک بیشتر و فشار مضاعفی که به راننده وارد می‌شود. باید سامانه‌ای طراحی شود که راننده بلافاصله پس از تخلیه، بار جدید دریافت کند. عدالت در توزیع بار باید به‌عنوان یک اصل در اصلاح ساختار حمل‌ونقل دیده شود.»
رئیس کمیسیون عمران مجلس با انتقاد از تأخیر در پرداخت هزینه‌بارها از سوی برخی نهادها، افزود: «وقتی وزارتخانه‌ای سه ماه بعد هزینه راننده را پرداخت می‌کند، عملاً معیشت او را نابود کرده است. اگر کسی در یک روز حدود ۲۳۰ میلیارد تومان پرداخت می‌کند ولی ماه‌ها حقوق راننده را نمی‌دهد، باید با او با اشد مجازات برخورد شود.»
طبق گزارش مجلس در پایان این نشست، مقرر شد موضوعات اصلی شامل تکمیل سامانه حمل بار، پرداخت خسارت تاخیر در بارگیری بارها، توزیع عادلانه سوخت متناسب با پیمایش و اصلاح حق بیمه رانندگان، و همچنین جلوگیری فعالیت بین‌جاده‌ای تاکسی‌ها و ناوگان حمل بارهای اینترنتی در کمیته حمل‌ونقل جاده‌ای توسط آقای شریعتی اندراتی پیگیری شود. ضمن آنکه در جلسه‌ای با حضور مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی برای بررسی بیشتر موضوعات برگزار و از سوی دیگر کمیسیون عمران مجلس در نشست مذکور لایحه اصلاح قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت را با حضور مسئولان مربوطه مورد بررسی قرار می‌دهد.
راننده نباید دستش را گازوئیلی کند
«مشکلات‌مان آنقدر زیاد است که نمی‌توان به راحتی برشمرد.» این را کریم خاقانی قره‌باغ، یکی از کامیون‌دارانی که کامیونش در حال فعالیت (نه اعتصاب) است، در گفت‌وگو با هم‌میهن می‌گوید. او در تشریح مشکلات کامیونداران تاکید کرد: «تحصن کنونی به دلیل سهمیه سوخت، گرانی، بیمه تامین اجتماعی و... است. افزایش قیمت‌های بیمه بسیار بالا بوده است.»
این کامیون‌دار افزود: «راننده کامیون جزو مشاغل سخت است اما در قانون جزو مشاغل سخت محسوب نمی‌شود. حقوق بازنشستگی در بیمه تامین اجتماعی آنقدر کم است که کفاف زندگی رانندگان را نمی‌دهد. حداقل حقوق یک کارگر با یک‌سال سابقه کار را برای رانندگان با 30 سال فعالیت در نظر می‌گیرند. یعنی بعد از 30 سال، تامین اجتماعی حداقل حقوق را برای رانندگان در نظر می‌گیرد.»
خاقانی درباره دپوی کامیون‌ها در گمرک تاکید کرد: «رانندگان از 7-8 ماه تا بیش از یک‌سال منتظر ترخیص کامیون‌های خود هستند. میانگین تقریباً یک‌سال است که رانندگان معطل ترخیص خودروهای خود هستند. در حقیقت پروسه 15 روز تا یک ماه، یک‌سال به طول انجامیده است.»
او با اشاره به اینکه آنقدر مشکل وجود دارد که نمی‌دانم کدام را توضیح بدهم، گفت: «سهمیه سوخت نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که ما رانندگان با آن دست به گریبانیم. وقتی راننده ماشین سنگین سوخت ندارد به این معناست که کاری کرده‌ایم که چرخ اقتصاد نچرخد. ما حتی انجمن صنفی هم نداریم که مطالبات رانندگان را پیگیری کند درحالی‌که هر روز مشکلات رانندگان افزایش می‌یابد.»
او درباره کنترل و مدیریت قاچاق سوخت با کاهش سهمیه بنزین توسط دولت، تاکید کرد: «قاچاق فروش سوخت، رانندگان نیستند. این اعلام شد که از منبع اصلی و گاه پالایشگاه‌ها سوخت ناپدید می‌شوند. احتمال دارد 10درصد رانندگان بتوانند سوخت قاچاق کنند آن‌هم در بیشترین حالت می‌توانند از 200 تا 500 لیتر قاچاق کنند. در صورتی که در خبرها آمده بود میلیون‌ها لیتر سوخت قاچاق می‌شود. واقعاً این 200 تا 500 لیتر قاچاق بعضی از رانندگان که فقط در خط بندرعباس کار می‌کنند، آمار قاچاق را تغییر می‌دهد؟»
خاقانی با بیان اینکه قاچاق سوخت سمت بندرعباس اتفاق می‌افتد، افزود: «چون عده کمی 200 یا 500 لیتر گازوئیل فروخته‌اند، بگوییم رانندگان سوخت زیادی دارند که می‌فروشند؟ چرا فکر نمی‌کنید که اگر رانندگان گازوئیل نداشته باشند چرخه اقتصاد می‌خوابد؟ کرایه راننده باید طوری حساب شود که دست‌هایش را گازوئیلی نکند. اگر شرایط زندگی رانندگان خوب باشد، به خاطر یکی، دو میلیون دست خود را گازوئیلی می‌کند؟ در صورتی که راننده دستش به دهنش نرسد و کم بیاورد قاچاق سوخت هم می‌کند. اما اگر نسبت به هزینه‌ها درآمد داشته باشد هیچ وقت لباس اتوکشیده خود را خراب نمی‌کند. خیالتان راحت.»
در نهایت و در پی اعتراضات اخیر، قالیباف از دولت و مسئولین خواست برای کامیونداران اقدام فوری شود.
