ناترازیها و مجلس هفتم
نظام اگر از همین امروز با تدبیر کافی و ملاحظه کردن مشکلات اقشار متوسط به پایین و اجرای راهکار جبرانی و برچیدن تحریمها را در نظر گرفته و قیمتها را واقعی کند، ۵ سال طول خواهد کشید تا کمبودها جبران و ناترازیها برطرف شود.
کمبودها در نوع کالاها و خدمات یارانهای و مشکل جدی تهیه و ارائه آنها که اکنون در بخش برق و قطع نوبتی آن در کشور خودنمایی میکند، تحت عنوان ناترازیها موضوع روز شده و رئیسجمهور و اعضای کابینه مرتب به آن میپردازند.
سوال جدی که به اذهان خطور میکند این است که چرا زودتر به فکر حل آن نیفتادهاند؟ ابتدا باید تا سال ۱۳۶۸ را مستثنی نمود. اما با شروع به کار دولت سازندگی در لایحه بودجه سالیانه به قیمت کالاهای یارانهای درصدی در سال افزوده میشد تا به تدریج قیمتها واقعی شود. ولی این رقم جوابگوی رشد تورم نبود و فاصله قیمت واقعی و نرخ فروش حفظ میشد.
تا اینکه در دوره مجلس ششم که هماهنگی دولت و مجلس به اوج خود رسیده و صحنه اقتصادی و سیاسی از ثبات لازم برخوردار و شرایط برای تغییر و تحولات مهم فراهم شده بود، موضوع واقعی کردن قیمتها و رقابتی شدن فعالیتهای اقتصادی در حال آغاز بود که تصمیم درست واقعی نمودن قیمتها در چارچوب برنامه چهارم در دستور کار قرار گرفت و ابتدا ساختار وزارت کار، رفاه، تامین اجتماعی و هدفمندی یارانهها اصلاح و نیز در ماده سه برنامه چهارم توسعه چنین آمد: به منظور به حداکثر رساندن بهرهوری از منابع تجدیدناپذیر انرژی، شکلدهی مازاد اقتصادی، انجام اصلاحات اقتصادی، بهینهسازی و ارتقاء فناوری در تولید، مصرف و نیز تجهیزات و تأسیسات مصرفکننده انرژی و برقراری عدالت اجتماعی، دولت مکلف است ضمن فراهم آوردن مقدمات از جمله گسترش حمل و نقل عمومی و عملیاتی کردن سیاستهای مستقیم جبرانی اقدامهای ذیل را از ابتدای برنامه چهارم به اجرا گذارد:
الف - نسبت به قیمتگذاری نفت کوره، نفت گاز و بنزین برمبنای قیمتهای عمدهفروشی خلیج فارس، اقدام کرده و از محل منابع حاصله اقدامات ذیل را به عملآورد: ۱ - کمک مستقیم و جبرانی ازطریق نظام تأمین اجتماعی به اقشار آسیبپذیر. ۲ - مقاومسازی ساختمانها و مسکن شهری و روستائی در مقابل زلزله و بهینهسازی ساختوسازها در مصرف انرژی. ۳ - کمک به گسترش و بهبود کیفیت حمل و نقل عمومی (درونشهری و برونشهری، راهآهن و جادهای)، تولید خودروهای دوگانهسوز و همچنین توسعه عرضه گاز طبیعی فشرده با قیمتهای یارانهای به حمل ونقل عمومی درونشهری. ۴ - کاهش نقاط حادثهخیز جادهای و تجهیز شبکه فوریتهای پزشکی پیشبیمارستانی و بیمارستانی کشور. ۵ - اجرای طرحهای بهینهسازی و کمک به اصلاح و ارتقاء فناوری وسایل، تجهیزات کارخانجات و سامانههای مصرفکننده انرژی در جهت کاهش مصرف انرژی و آلودگی هوا و توانمندسازی مردم در کاربرد فناوریهای کممصرف.
تبصره ۱ - نفت گاز برای تأمین آب بخش کشاورزی با قیمت نفت سفید یارانهای بهصورت سهمیهای عرضه خواهد شد.
تبصره ۲ - درمورد مصرف نفت گاز ماشینآلات بخش کشاورزی، هر ساله معادلیارانه مربوطه دراختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار میگیرد تا براساس آئیننامهای که به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی و سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور به تصویب هیئت وزیران میرسد در اختیار بخش کشاورزی قرار گیرد.
ب - قیمت گاز طبیعی برای صنایع برمبنای کمترین سطح قیمت آن در صنایع کشورهای همجوار، توسط دولت در ابتدای برنامه تعیین میشود.
ج - در انرژی برق از خانوارهای کممصرف حمایت صورت گیرد.
تبصره - عرضه نفت سفید و گاز مایع برای مصارف تجاری و صنعتی به قیمت بدون یارانه (مطابق روال بند «الف» این ماده) خواهد بود.
د - آئیننامه اجرایی این تبصره به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
همانگونه که ملاحظه میشود در سال اول(۱۳۸۴) واقعی کردن سه کالا که عمده یارانه را دارند در دستور قرار گیرد و به صورت پلکانی قیمت بقیه کالاها واقعی میشد و چناچه مجلس هفتم تصمیم به ثابت نگه داشتن قیمت ۱۶ کالا را نگرفته و بهتبع آن ماده سه مذکور را از برنامه چهارم حذف ننموده بود، امروز معضل ناترازیها وجود نداشت و مشکلات اسراف، دورریز و قاچاق وجود نداشت. ملت باید حداقل هیئترئیسه مجلس هفتم را مورد سوال و مواخذه قرار دهد که چرا چنین اشتباهی را مرتکب شدند؟
نظام اگر از همین امروز با تدبیر کافی و ملاحظه کردن مشکلات اقشار متوسط به پایین و اجرای راهکار جبرانی و برچیدن تحریمها را در نظر گرفته و قیمتها را واقعی کند، ۵ سال طول خواهد کشید تا کمبودها جبران و ناترازیها برطرف شود.