اثبات یک فرضیه در باب معماری

کافی است به شکل رندم پخش مستقیم یکی از جلسات مجلس را از رادیو بشنوید. قطع به یقین یکی از جملات تکرار‌شونده هیئت‌رئیسه در هر جلسه، دعوت نمایندگان محترم به سکوت، نظم و آرامش است.

هرکدام از نمایندگان وقتی پشت تریبون می‌روند و در مقام سخنران قرار می‌گیرند چنان مبادی آداب می‌شوند که انگار تا قبل از این مردمان کوچه و خیابان جلسه را شلوغ کرده‌اند.

نمایندگان پشت تریبون و در مقام حرف از ملت شریف و بزرگ ایران مایه می‌گذارند و ‌شعرهای آبکی را چنان با آب و تاب می‌خوانند که هر کس نداند گمان می‌کند تخم و ترکه شعرای بزرگ وکلای این روزگار شده‌اند. با این همه همین که از پشت تریبون پایین می‌آیند کسوت افلاکیان از تن به در می‌کنند و به جلد خاکی‌شان فرو می‌روند.

یکی با موبایل حرف می‌زند. دومی گلابی از کیسه در می‌آورد. سومی از راه می‌رسد و خرپلیس بازی می‌کند. آن دو دیگر یقه و عبای هم می‌گیرند و... خلاصه آنکه هر کدام از نمایندگان جهت به هم ریختن اوضاع و شلوغ‌کاری و مشوش کردن مجلس هر چه دارد را روی دایره صحن می‌ریزد.

احتمالاً خواننده‌ این ستون تا به حال گذرش به مجلس شورای اسلامی نیفتاده. شاید هم بهتر که نیفتاده. خیلی اوقات که در مقام عکاس از جایگاه طبقه دوم به صحن خیره می‌شوم، از پشت ویزور هر لحظه زنان و مردان مبارزی را می‌بینم که مطلقاً به حرف ناطق و رئیس گوش نمی‌دهند.

راستش را بخواهید حس‌ام از حضور در صحن بیشتر از آنکه حضور در یک مکان سیاسی باشد شبیه حضور در یک استادیوم ورزشی است. سال‌های سال معماران بحثی درباره تاثیر معماری و فضا بر رفتار انسان سر زبان انداختند و مقالات و تحقیقات فراوان کردند، تا آنجا که در کشورهای اسکاندیناوی زندان‌هایی با معماری عجیب ساختند و از روی رفتار زندانی‌ها سعی در اثبات نظرشان کردند.

این روزها که عکس‌های صحن را در خبرگزاری‌ها می‌بینم دلم می‌خواهد به آن معمارها که در پی اثبات فرضیه‌شان هستند نامه بنویسم و بگویم اگر می‌خواهید اثبات این فرضیه را ببینید سری به ساختمان مجلس بزنید. فرقی نمی‌کند مجلس دهم باشد یا دوازدهم. 

عکس: احمد معینی‌جم/ ایرنا