سفر نخست‌وزیر قطر به تهران و دیدارهای او با مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی ایران چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
میانجی در تهران
گروه خبر - سفر روز گذشته محمدبن عبدالرحمن آل‌ثانی، نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر به تهران و دیدار او با رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان نخستین مهمان خارجی سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه دولت چهاردهم، در شرایطی رخ داد که یک روز از پاسخ نظامی حزب‌الله لبنان به ترور فواد شکر، فرمانده ارشد این گروه شبه‌نظامی لبنانی می‌گذشت و منطقه همچنان در انتظار پاسخ نظامی ایران به ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، در تهران به سر می‌برد.
بسیاری از ناظران و تحلیل‌گران منطقه این گمانه را مطرح کرده‌اند که نخست‌وزیر قطر در تهران حامل پیامی از سوی آمریکا برای ایران است. این احتمال وجود دارد که میانجی قطری از ایران بخواهد فرصت بیشتری به مذاکرات آتش‌بس غزه بدهد و تا پیش از به نتیجه رسیدن این مذاکرات اقدام نظامی علیه اسرائیل را عملی نکند.
در شرایطی که روابط رسمی میان ایران و آمریکا وجود ندارد دولت قطر پیش از این بارها به‌عنوان میانجی منطقه‌ای در کنار دیگر واسطه‌ها به تبادل پیام میان ایران و آمریکا کمک کرده‌است. اما در شرایط کنونی منطقه، از جمله استمرار جنگ در غزه، بدون نتیجه ماندن مذاکرات آتش‌بس و انتظار برای پاسخ نظامی ایران به اسرائیل که به گفته مقام‌های ارشد ایرانی حتمی و در زمان مناسب رخ خواهد داد، اهمیت این سفر از دیدگاه ناظران بیش از پیش افزایش پیدا کرده‌است.
نیمه مردادماه، زمانی که مذاکرات آتش‌بس غزه با حضور نمایندگان اسرائیل، آمریکا، مصر و قطر در دوحه برگزار می‌شد، محمدبن عبدالرحمن دو بار با سرپرست وقت وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، علی باقری تلفنی تماس گرفت و در مورد این مذاکرات با او رایزنی کرد. در آن زمان برخی رسانه‌ها گمانه‌هایی را مطرح می‌کردند که ایران ضرب‌الاجلی را برای مذاکرات آتش‌بس غزه تعیین کرده‌است و به آمریکا وعده داده‌است در صورت موفقیت مذاکرات آتش‌بس و توقف جنگ در غزه، از پاسخ نظامی به اسرائیل خودداری خواهد کرد.
این گمانه‌زنی در اظهارنظر رئیس‌جمهور آمریکا نیز بازتاب یافته‌بود که گفته‌بود انتظار دارد موفقیت مذاکرات آتش‌بس غزه باعث جلوگیری از اقدام نظامی ایران علیه اسرائیل شود. با این حال آخرین دور مذاکرات آتش‌بس غزه نیز در قاهره با شکست مواجه شد و حالا هر لحظه انتظار می‌رود که پاسخ نظامی ایران به اسرائیل رخ دهد.
سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان نیز روز یک‌شنبه در سخنرانی خود در مورد عملیات نظامی حزب‌الله علیه اسرائیل تصریح کرده‌بود که تاخیر در این عملیات به خاطر فرصت دادن به مذاکرات آتش‌بس غزه اتفاق افتاده‌است. نصرالله گفت: «منتظر بودیم و خواستیم به مذاکرات آتش‌بس غزه فرصت بدهیم. چون همه اقدامات ما به خاطر غزه است.»
در مذاکرات روز گذشته محمدبن عبدالرحمن با سیدعباس عراقچی، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران از هرگونه آتش‌بسی که مورد موافقت طرف‌های فلسطینی باشد حمایت خواهد کرد. عراقچی در این گفت‌وگوها تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران از تلاش‌های قطر در توقف فوری جنگ و جنایات صهیونیست‌ها علیه مردم مظلوم فلسطین و برقراری آتش‌بس در غزه استقبال می‌کند و از هرگونه توافقی که دوستان ما در مقاومت فلسطین و حماس بپذیرند، حمایت خواهد کرد.»
نقش‌آفرینی سازنده ایران به عنوان یک بازیگر همواره حکیم و مسئول در آتش‌بس غزه
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور اسلامی ایران بعدازظهر دیروز در دیدار با محمدبن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر، سطح روابط سیاسی دو کشور را ممتاز توصیف و بر ضرورت ارتقای سطح روابط دو کشور در سایر عرصه‌ها متناسب با این روابط تاکید کرد. رئیس‌جمهور با قدردانی از تلاش‌های قطر برای برقراری آتش‌بس در غزه افزود: «در غزه هر ساعت و دقیقه حقوق انسانی و همه قواعد حقوقی بین‌المللی نقض می‌شود، اما کشورهای مدعی دفاع از حقوق بشر که گاهی برای محاکمه یک فرد، فریاد سر می‌دهند، در برابر این جنایات نه‌تنها سکوت می‌کنند که حتی از بانی این جنایات و نسل‌کشی حمایت نیز می‌کنند.»
پزشکیان اظهار امیدواری کرد که کشورهای اسلامی و همه کشورهای دیگر که به چارچوب‌ها و قوانین بین‌المللی پایبندی دارند در کنار هم ایستاده و با اقدام مشترک بتوانند حامیان رژیم صهیونیستی را وادار به مهار این رژیم و متوقف کردن جنایات و نسل‌کشی او در غزه کنند.
محمدبن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر نیز در این دیدار با ابلاغ سلام‌های گرم و پیام تبریک امیر این کشور به مناسبت آغاز به کار دولت دکتر پزشکیان اظهار داشت: «امیر قطر برای گسترش روابط برادرانه و راهبردی فیمابین اهمیت ویژه‌ای قائل است. ما نیز معتقدیم روابط و همکاری‌های فیمابین هنوز به سطح مورد نظر رهبران دو کشور نرسیده و باید برای تحقق این هدف تلاش بیشتری داشته باشیم.»
نخست‌وزیر قطر با انتقاد از مواضع متناقض جامعه جهانی و مدعیان حقوق بشر نسبت به قربانی و جنایتکار در غزه تصریح کرد: «قطر به تلاش‌های خود برای تحقق آتش‌بس در غزه ادامه خواهد داد و در این زمینه روی نقش‌آفرینی سازنده جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک بازیگرِ همواره حکیم و مسئول حساب می‌کند.»
شیخ محمد آل ثانی با قدردانی از چشم‌انداز و رویکرد مثبت دکتر پزشکیان نسبت به مسائل موجود منطقه‌ای و بین‌المللی، آمادگی کشورش را برای همکاری با کشورمان در پیشبرد این رویکرد در عرصه‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی اعلام کرد.
تشکر از تلاش‌های قطر برای توقف فوری جنگ غزه
ظهر روز یک‌شنبه، وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران و امیرنشین قطر در خصوص روند توسعه و گسترش روابط بین تهران و دوحه در عرصه‌های مختلف، همچنین موضوعات مورد اهتمام مشترک در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی به خصوص تحولات فلسطین و تداوم جنایات رژیم صهیونیستی در غزه تبادل نظر کردند. طرفین با تجلیل از شهیدان دکتر رئیسی و دکتر امیرعبداللهیان و مرور تلاش‌های صورت‌گرفته برای توسعه روابط، بر اهتمام ویژه خود برای پیگیری و اجرای توافقات صورت‌گرفته تاکید کردند.
عراقچی با اشاره به امکانات و ظرفیت‌های خوب دو کشور در ابعاد تجاری و اقتصادی تصریح کرد: «مایلیم با تلاش و هماهنگی بیشتر بین بخش‌های ذیربط دو کشور در قالب کمیسیون مشترک اقتصادی، شاهد جهش و تحرک جدیدی در روابط به‌خصوص در عرصه اقتصادی و تجاری باشیم.»
رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین از تلاش‌ها و تحرک خوب دولت قطر در خصوص پرونده‌های مهم منطقه‌ای به‌ویژه توقف جنگ و برقراری آتش‌بس در غزه قدردانی کرد و با اشاره به رویکرد صهیونیست‌ها برای تشدید تنش و توسعه دایره جنگ و درگیری در منطقه تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران از تلاش‌های قطر در توقف فوری جنگ و جنایات صهیونیست‌ها علیه مردم مظلوم فلسطین و برقراری آتش‌بس در غزه استقبال می‌کند و از هرگونه توافقی که دوستان ما در مقاومت فلسطین و حماس بپذیرند، حمایت خواهد کرد.»
شیخ محمدبن عبدالرحمن آل‌ثانی، نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر نیز در این دیدار با ابراز خرسندی از سفر رسمی‌اش به تهران، انتخاب دکتر عراقچی به‌عنوان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران را تبریک و تهنیت گفت و برای ایشان آرزوی موفقیت کرد. وی افزود: «تلاش خواهیم کرد تعامل و همکاری بین ما براساس عزم و اراده رهبران دو کشور و در راستای تحقق اهداف مشترک‌مان ادامه یابد و آینده بهتری فراروی روابط دو کشور به‌خصوص در عرصه همکاری‌های اقتصادی باشد.»
نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر در این دیدار همچنین گزارشی از تحرک دیپلماتیک و تلاش‌های صورت‌گرفته از سوی این کشور در خصوص توقف جنگ و برقراری آتش‌بس در غزه ارائه کرد و با یادآوری روند مشورت‌های صورت‌گرفته بین طرفین تاکنون، خواستار تداوم این رایزنی‌ها در راستای کمک به تامین ثبات و امنیت در منطقه و کمک به مردم فلسطین شد.
