کارگردان در انتظار آزادی / نوید میهن‏‌دوست کارگردان و تدوینگر سینما و تلویزیون با وجود برخورداری از شرایط آزادی مشروط، به زندان بازگشت

نوید میهن‌دوست، کارگردان و تدوینگر سینما و تلویزیون، به‌رغم برخورداری از شرایط آزادی مشروط، شامگاه دوشنبه، ۱۰ دی‌ماه به زندان بازگشت. میهن‌دوست یکی از سینماگرانی است که تاکنون طولانی‌ترین دوران حبس را نسبت به سایر فعالان این حوزه از سر گذرانده و بیش از یک‌سال‌ونیم در زندان بوده است.

او که هنگام نمایش آخرین اثرش؛ «کافه» در بخش افق‌های باز شصت‌وچهارمین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم تسالونیکی ـ که از آن به‌عنوان معتبرترین جشنواره‌ی سینمایی کشور یونان یاد می‌شود ـ در زندان اوین حضور داشت، از ۲۸ آذرماه سال جاری به مرخصی آمد. دومین مرخصی او از زمان حضورش در زندان که گمان می‌رفت نظر به این‌که نیمی از مدت محکومیت‌اش را گذرانده است، تبدیل به آزادی مشروط شود، اما نشد.

این اتفاق در حالی رخ نداد که طبق گفته‌ی میهن‌دوست، دو وزارتخانه‌ی اطلاعات و فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیر رخ‌دادن آن بودند. در چنین شرایطی شاید بتوان با نگاهی خوشبینانه، هم‌چنان امیدوار و چشم‌انتظار بود و گمان کرد که عدم تبدیل مرخصی این کارگردان و تدوینگر سینما و تلویزیون به آزادی مشروط به‌دلیل طولانی شدن روند مراحل اداری آن بوده است و در نگاهی بدبینانه، گمان کرد دلیل دیگری موجب این اتفاق است که میهن‌دوست و وکیل‌اش، مصطفی نیلی از آن بی‌اطلاعند.

2 وزارتخانه پیگیر وضعیت یک سینماگر   

نوید میهن‌دوست، متولد سال ۱۳۵۱ در شهرستان نوشهر، فعالیت حرفه‌ای خود را با کارگردانی سریال «ردپای نسیم» (۱۳۷۹) آغاز کرد. از دیگر آثار این کارگردان و تدوینگر سینما و تلویزیون می‌توان به فیلم‌های «هر چی خدا بخواد»، «با چشمان باز» و سریال‌های «دیوار شیشه‌ای» (در کارگردانی مشترک با راما قویدل و احمد معظمی)، «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» (یکی از کارگردانان گروه کارگردانی) و... اشاره کرد. او همچنین در فیلم‌هایی مانند «عیار ۱۴» به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی پرویز شهبازی به‌عنوان دستیار کارگردان فعالیت داشت.

میهن‌دوست که از ۲۹ مردادماه ۱۴۰۲ در زندان به‌سر می‌برد و با احتساب دو ماهی که سال ۱۳۹۸ زندانی بود، ۱۹ آذرماه ۱۴۰۳ نیمی از کل دوران محکومیت‌اش را پشت‌سر گذاشته است، شامگاه دوشنبه دهم دی‌ماه پیش از ورود دوباره به زندان در توضیح شرایط موجود به «هم‌میهن» چنین گفت: «طی صحبتی محترمانه که دوستانی از وزارت اطلاعات،  ۱۲ آذرماه ۱۴۰۳، هنگام حضورم در زندان، با من داشتند مطلع شدم که پرونده‌ام در روند آزادی مشروط قرار گرفته است.

این روندی بود که دوستان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز پیگیر آن بودند. باتوجه به این شرایط هنگامی که روز چهارشنبه ۲۸ آذرماه، به مرخصی یک‌هفته‌ای آمدم، انتظارم این بود که باتوجه به صحبت‌های انجام‌شده این مرخصی، مرخصی منتهی به آزادی باشد. به‌گونه‌ای‌که حتی مسئولان زندان نیز چنین فکر می‌کردند. هرچند این موضوع درنهایت مورد مخالفت علی صالحی، دادستان تهران قرار گرفت. پس از این اتفاق دوستانی از وزارت اطلاعات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پیگیر صحبت با دادستان شدند که ظاهراً متاسفانه موفقیت‌آمیز نبود.

درنتیجه به‌‌رغم مشکلات جسمی و درخواست مرخصی استعلاجی عصر دوشنبه، ۱۰ دی‌ماه ناگزیر از بازگشت به زندان هستم. ضمن این‌که طی صحبت با دوستان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آن‌ها نیز اعلام کردند که بیش از این کاری از دست‌شان برنیامده است. درواقع به‌ظاهر مراحل اعطای آزادی مشروط در حال انجام است اما نمی‌دانیم آن‌چه موجب به تأخیر افتادن آن شده، لزوم طی شدن مراحل اداری و گرفتاری‌های بروکراتیک است یا دلیلی که ما از آن بی‌اطلاعیم.

این کلیت چیزی است که ما می‌دانیم. ضمن این‌که باید اشاره کنم محسن امیریوسفی، عضو شورای مرکزی کانون کارگردانان سینمای ایران و نایب‌رئیس هیئت‌مدیره‌ی خانه‌ی سینما در تمام طول این مدت، چه زمانی که من در زندان بودم و چه در دورانی که در مرخصی به‌سر می‌بردم، به‌جد پیگیر وضعیت من بود.»  

او که خلاصه‌ی حرفش این است که ماهیت اتهامات وارده، ماهیت سینمایی است، ضمن اشاره به پیگیری‌های صورت‌گرفته از سوی منوچهر شاهسواری، مدیرعامل پیشین خانه‌ی سینما، ادامه داد: «تاکید من بر ماهیت سینمایی اتهامات وارده، نظر به این است که در متن حکمم نیز به ساخت مستندی هرگز منتشرنشده اشاره شده است که از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۴ مشغول ضبط آن بودم. درنتیجه انتظارم از خانه‌ی سینما حمایتی است که می‌توانم بگویم کج‌دارومریز صورت گرفت.

حمایتی که از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ که چندین مرتبه با درخواست معرفی خود به زندان مواجه شدم، از سوی منوچهر شاهسواری، مدیرعامل پیشین خانه‌ی سینما شاهد آن بودم هرچند چنین پشتیبانی و حمایتی را پس از رفتن ایشان از خانه‌ی سینما، حتی از سوی نماینده‌ی کمیته‌ی حقوقی و قضایی این نهاد صنفی، مشاهده نکردم.

به‌گونه‌ای‌که باز هم می‌توانم بگویم تنها محسن امیریوسفی، همچنین قاسم خورشیدی، دستیار ویژه‌ی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در موضوعات ارجاعی پیگیر وضعیت بودند. هرچند طی آخرین تماسی که با قاسم خورشیدی داشتم، ایشان نیز اشاره کردند که هرآن‌چه از دست‌شان برمی‌آمده است، انجام داده‌ و نامه‌ی سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مورخ شهریورماه ۱۴۰۳ را نیز برای علی صالحی، دادستان تهران ارسال کرده‌اند.»   

نوید میهن‌دوست که هم‌اکنون در زندان اوین به‌سر می‌برد، در پایان صحبت‌هایش با «هم‌میهن» تاکید کرد که درمجموع با نگاهی خوشبینانه امیدوار است که درخواست آزادی مشروط، نظر به برخورداری او از تمام شرایط آن، در پی به طول انجامیدن مراحل اداری هنوز به سرانجام نرسیده باشد، نه به علتی که او و وکیل‌اش از آن بی‌اطلاعند. نگرانی نوید میهن‌دوست تنها از این مورد بود که چرا وقتی دو وزارتخانه؛ اطلاعات و فرهنگ و ارشاد اسلامی به دنبال فراهم آوردن شرایط وقوع این اتفاق هستند، موفق نمی‌شوند و آیا این وضعیت موجب نمی‌شود به‌نظر برسد که اتفاق دیگری در جریان است؟ هرچند همگان امیدوارند چنین نباشد.

امیدی که امید است از دست نرود 

محسن امیریوسفی، عضو شورای مرکزی کانون کارگردانان سینمای ایران و نایب‌رئیس هیئت‌مدیره‌ی خانه‌ی سینما ضمن تایید آن‌چه نوید میهن‌دوست در گفت‌وگو با «هم‌میهن» اشاره کرد، بر نکته‌ دیگری هم تاکید دارد. او ضمن تاکید بر زحمات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شخص وزیر و حراست این وزارتخانه همچون میهن‌دوست ابراز امیدواری می‌کند که آن‌چه مانع از تبدیل مرخصی این سینماگر به آزادی مشروط شده است، چیزی جز طولانی شدن روند کارهای اداری نباشد.

این نکته‌ای است که اسماعیل میهن‌دوست، نویسنده، کارگردان و منتقد سینما و عموی نوید میهن‌دوست نیز به آن امیدوار است و چشم‌انتظار بازگشت نوید به خانه. این همه در کنار اخبار خوش سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت چهاردهم از زمان روی کار آمدنش در مورد هنرمندان ممنوع از فعالیت و ازجمله این اظهارنظر او در حاشیه‌ی بازدید از بیستمین جشنواره‌ی بین‌المللی نمایش عروسکی تهران- مبارک: «اما برخی (از هنرمندان) محکومیت قضایی دارند و محکومیت‌های قضایی سخت‌تر است، اما باز مجموعه عزیزانی که در حوزه قوه‌‌قضائیه بودند به ما نویدهای خوبی دادند که بشود در حوزه قضایی هم کمک کرد.» موجب تشدید این امیدواری می‌شود که به زودی شاهد آزادی کارگردانی باشیم که از بد روزگار تاکنون طولانی‌ترین دوران حبس را نسبت به سایر فعالان این حوزه از سر گذرانده است.