فشار بیشتر بر بازار نفت/گمانه‌زنی کارشناسان از پیامدهای اسنپ‌بک و افزایش تعرفه آمریکا بر هند بر فروش نفت ایران
بازار آشفته اقتصاد نفت‌زده ایران چنان در تلاطم است که هر بادی می‌تواند آن را تکان دهد؛ چه ایجاد تعرفه‌های ۵۰ درصدی آمریکا علیه هند باشد و چه فعال شدن مکانیسم ماشه که علی‌الظاهر نباید این دو خیلی به فروش نفت ما ارتباطی داشته باشد.
بازار آشفته اقتصاد نفت‌زده ایران چنان در تلاطم است که هر بادی می‌تواند آن را تکان دهد؛ چه ایجاد تعرفه‌های ۵۰ درصدی آمریکا علیه هند باشد و چه فعال شدن مکانیسم ماشه که علی‌الظاهر نباید این دو خیلی به فروش نفت ما ارتباطی داشته باشد.
سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه از ششم شهریورماه روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه یا همان اسنپ‌بک را آغاز کرده‌اند که البته فعال‌سازی آن ۳۰ روز به طول خواهد انجامید و در نهایت باعث خواهد شد تحریم‌های پیشین سازمان ملل متحد علیه ایران در حوزه‌‌های مالی، بانکی، انرژی و دفاعی دوباره بازگردند و فعال شوند.
هرچند تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در مورد تجهیزات موشکی و هسته‌ای است و محدودسازی آنها را هدف قرار داده اما تجربه سال‌های قبل نشان می‌دهد که این تحریم‌ها و همچنین تحریم‌های آمریکا در مورد فروش نفت ایران، تجارت خارجی و در ادامه بر اقتصاد ایران تاثیر زیادی دارد.
اتفاق دیگری که می‌تواند اقتصاد نفتی ما را تحت تاثیر قرار دهد تصمیم جدید دونالد ترامپ برای افزایش تعرفه واردات از هند به ۵۰ درصد (۲۵ درصد تعرفه متقابل و ۲۵ درصد تعرفه تنبیهی بابت خرید نفت روسیه) است که می‌تواند بر معادلات خرید و فروش نفت در آسیا و حتی جهان تاثیر بگذارد.
عبدالله باباخانی، کارشناس ارشد انرژی در این رابطه در کانال خود نوشته: «هند طی دو سال گذشته به بزرگ‌ترین خریدار نفت تخفیفی روسیه تبدیل شد. طبق آمار Kpler، واردات نفت خام هند از روسیه در نیمه نخست ۲۰۲۵ حدود 1/7 تا 1/8 میلیون بشکه در روز بوده است؛ رقمی که پیش از جنگ اوکراین تقریباً صفر بود. با فشار تعرفه‌ای جدید آمریکا، واردات نفت روسیه به هند احتمالاً با محدودیت‌های مالی و لجستیکی جدی مواجه میشود و دهلی‌نو بخشی از خریدهای خود را کاهش خواهد داد.»
او عنوان کرده که بازار جایگزین طبیعی برای نفت روسیه، چین است. این کشور هم‌اکنون بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران و یکی از اصلی‌ترین خریداران نفت روسیه است.
برآوردها نشان می‌دهد که واردات نفت خام چین از روسیه در نیمه ۲۰۲۵ حدود 2/3 تا 2/5 میلیون بشکه در روز بوده است. با کاهش صادرات روسیه به هند، این رقم می‌تواند به بالای ۳ میلیون بشکه در روز برسد.
چین در حال حاضر روزانه نزدیک به ۴ میلیون بشکه نفت تخفیفی از ایران و روسیه دریافت می‌کند؛ رقمی معادل حدود ۴۰ درصد کل واردات نفت خام این کشور. با افزایش سهم روسیه، فضای رقابتی برای ایران تنگ‌تر میشود.
او در پایان نتیجه گرفته: «تعرفه ۵۰ درصدی آمریکا علیه هند نه‌تنها مناسبات تجاری واشنگتن و دهلی‌نو را وارد بحران کرده، بلکه بازار نفت آسیا را نیز تحت تأثیر قرار داده است. نتیجه این خواهد بود که روسیه نفت بیشتری را به چین سرازیر کند و ایران مجبور شود برای حفظ سهم خود، یا تخفیف‌های بیشتری ارائه دهد یا خطر از دست‌دادن بخشی از صادراتش را بپذیرد. روسیه از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران و حذف بیشتر ایران از بازار نفت به‌ویژه در چین، منفعت زیادی خواهد داشت.»
در همین راستا و در گفت‌وگو با مسعود هاشمیان قائم مقام معاون وزیر سابق نفت در امور بین الملل و بازرگانی و حمید حسینی سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌‌های نفتی به بررسی بیشتر این موضوع پرداختیم.
