فردین آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه:
چرا بورس محدود می‌شود؟
محدود کردن دامنه نوسان یکی از روش‌های حمایت از بازار سرمایه در مواقع بحرانی است؛ اما کنار محدودیت دامنه نوسان باید حمایت پولی نیز از بازار انجام می‌شد که متاسفانه این اتفاق رخ نداد. به جز این، کارشناسان هم معتقدند که درحال حاضر صف‌های فروش با حجم نسبتاً کم در بازار وجود دارد و سرکوب بازار درست نیست.
برای مدیریت بورس در شرایط بحران چه پیشنهاد‌هایی می‌توان کرد؟
متاسفانه یکی از مهمترین اقداماتی که در سه سال گذشته به هیچ عنوان انجام نشد این نکته بود که سهامدار خرد سازمان بورس را در سمت خود و برای حمایت از خود فعال ببیند و به‌طور مشروح احساس کند که وکیل مدافع سازمان بورس، مدافع حقوق سرمایه‌گذار است. بر اساس ماده هفت قانون بازار اوراق، این وظیفه سازمان بورس است که از حقوق سرمایه‌گذاران خود حمایت کند.یکی از بازیگران در عرصه سرمایه که دولت است، کلیه تصمیمات را یکجانبه گرفت و این تصمیم‌ها عبارت از افزایش نرخ اوراق و نرخ بهره بود و دریغ از واکنشی از سازمان بورس که حقوق سرمایه‌گذاران خرد را استیفا کند.
دولت باید از کدام جنبه از حقوق مصرف‌کنندگان حمایت می‌کرد؟
ما ریسک‌های سیستماتیک بسیار زیادی داریم و یکی از این ریسک‌ها، ریسک ژئوپلیتیکی و سیاسی است اما ریسک‌های غیرسیستماتیک و شرح وظایف سازمان بورس دیگر خارج از دسترس سازمان بورس نبود. لذا سهامدار عمده که شرکت‌های دولتی و وابستگان دولتی هستند، خودشان از حق خود دفاع می‌کنند چراکه حتی می‌توانند قانون‌گذاری کنند اما سازمان بورس باید مدافع سهامداران خرد باشد. افزایش بی‌رویه نرخ بهره و انتشار بی‌رویه اوراق که منجر می‌شود دولت دست در جیب سهامداران کند، درست نیست و انتظار درست این است که سازمان بورس اولین نهادی باشد که مانع این اقدامات شود یا اینکه دست‌کم، واکنشی نشان دهد. این اقدامات در زمان آقای عشقی انجام نشد و اکنون سهامداران از آقای سیفی انتظار دارند این نقاط ضعف را پوشش دهند زیرا اعتماد عمومی صرفاً بر این اساس شکل می‌گیرد.
وضعیت کنونی بازار چگونه است؟
ریسک‌های سیستماتیک مانند نوسان هم در بورس به شدت آسیب‌زننده هستند. حدود ۲۰ شرکت اکنون صف خرید دارند و این غیرکارشناسی و غیرعاقلانه است که دو سوی مثبت و منفی بازار را ببندیم و بعد انتظار داشته باشیم بازار به سمت تعادل و ثبات حرکت کند. دامنه نوسان نامتقارن برای چنین روزهایی به کار می‌رود. چرا از افزایش قیمت جلوگیری می‌شود؟ اکنون در دنیا به دلیل افزایش محبوبیت کامودیتی‌ها، قیمت این کالاها نیز افزایش یافته است. بنابراین اینکه دولت بخواهد مانع از افزایش قیمت آن‌ها شود، به هیچ وجه منطقی نیست.
در چنین شرایطی وضعیت آینده بازار به چه شکل خواهد بود؟
در اصل و اساس، کشمکش‌های کنونی طولانی‌مدت نخواهد بود چراکه چند کشور بزرگ در دنیا مخالف ادامه این تنش‌ها هستند. کشورهایی که میزان تولید ناخالص داخلی آنان از بقیه جهان بیشتر است؛ مانند آمریکا و چین، مخالف این کشمکش‌ها هستند، بنابراین این تنش‌ها تمام می‌شود اما باید مشکلات داخلی بورس را حل کرد. بورس خط خود را دارد و براساس معیارهایی مانند کاهش سطح ارزش دلاری بازار، پتانسیل رشد و سودآوری شرکت‌ها به واسطه کم شدن نرخ ارز بازار و نیما و عقب‌ماندگی بازدهی بازار بورس نسبت به بقیه بازارها طی چهار سال گذشته، منجر شده که بازار بورس نسبت به بقیه بازارها مانند بورس و مسکن، ناکارآمد باشد.
