شکوفایی بیابان

شاهزاده ریما بنت بندر بن‌سلطان بن‌عبدالعزیز آل‌سعود، اولین سفیر زن در تاریخ عربستان سعودی می‌گوید: «اگر شما به حرکت ادامه‌ دهید، دیگران مجبور می‌شوند دنبال‌تان بیایند.» این جمله احتمالاً سرلوحه کار تمامی کسانی ا‌ست که در صنعت ساخت‌وساز عربستان مشغول به‌کار شده‌اند.  عربستان در قرن بیستم با استفاده از فناوری حمل‌ونقل و ارتباطات ایجاد شد اما جغرافیای بسیار خشن این کشور باعث شده تا همین اواخر مناطق بسیار وسیعی از آن غیرقابل سکونت باشد. حالا این بزرگترین کشور بدون رودخانه در دنیا، به تلاشی دست زده که تمام دنیا را حیرت‌زده می‌کند؛ البته به مدد دلارهای نفتی.

عربستان در حال تبدیل شدن به بزرگترین سایت ساخت‌وساز شناخته‌شده جهان است. ارزش کل پروژه‌های املاک و مستغلات عربستان سعودی از زمان اجرای طرح تحول ملی این کشور در سال ۲۰۱۶ از ۱.۲۵ تریلیون دلار عبور کرده است. تحول فوق‌العاده‌ای که در یکی از سریع‌الرشدترین اقتصادهای جهانی رخ می‌دهد، به وضوح در کل چشم‌انداز شهری قابل مشاهده است.

براساس یک گزارش تحقیقاتی منتشرشده توسط شرکت مشاور املاک نایت‌فرانک مستقر در لندن، انتظار می‌رود ارزش کل ساخت‌وساز در عربستان سعودی تا پایان سال ۲۰۲۸ به ۱۸۱.۵ میلیارد دلار برسد؛ این امر نشان‌دهنده افزایش نزدیک به ۳۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۳ است. همین گزارش می‌گوید که اندازه بازار ساخت‌وساز عربستان سعودی در سال  ۲۰۲۴ حدود ۷۰.۳۳ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۹ اندازه این بازار به ۹۱.۳۶ میلیارد دلار برسد و در دوره پیش‌بینی‌شده (۲۰۲۹-۲۰۲۴) نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) برابر با ۵/۳۷درصد داشته باشد؛ توضیح اینکه نرخ رشد مرکب سالانه، میانگین سالانه نرخ رشد درآمد بین دو سال معین است، با این فرض که رشد با نرخ ترکیبی نمایی صورت می‌گیرد.

ساخت‌وساز برنامه‌ریزی‌شده در عربستان با بیش از ۵۵۵۰۰۰ واحد مسکونی، بیش از ۲۷۵۰۰۰ اتاق هتل، بیش از ۴/۳میلیون مترمربع فضای خرده‌فروشی و بیش از ۶/۱ میلیون مترمربع فضای اداری جدید که اتمام آنها تا سال ۲۰۳۰ پیش‌بینی می‌شود، این کشور را به بزرگترین سایت ساخت‌وساز شناخته‌شده جهان تبدیل خواهد کرد.

طبق تحقیقات نایت فرانک، از زمان آغاز طرح چشم‌انداز ۲۰۳۰ در هشت سال پیش، عربستان سعودی پروژه‌هایی را مجموعاً با ارزش بیش از ۱.۲۵ تریلیون دلار آغاز کرده است. در گزارش آژانس معتبر جهانی مشاور املاک نایت فرانک آمده که در حال حاضر ۱۵ گیگا پروژه در مراحل مختلف ساخت‌وساز در سراسر عربستان وجود دارد که اکثر آنها به تنهایی ابرشهرهای جدیدی هستند.

نئوم (NEOM) بزرگترین گیگاپروژه اعلام‌شده تا به امروز است و اخیراً گفته می‌شود که برنامه‌ریزی شده تا این ابرشهر ۹ میلیون سکنه خود را در حدود ۳۰۰ هزار خانه به سبک جدید جای دهد. با این حال، تنها ۷.۵ میلیارد دلار از پروژه‌های فرعی تاکنون به بهره‌برداری رسیده است و پیشرفت ساخت این بخش از پروژه‌ها ۲۹ درصد است.

بخش قابل‌توجهی از این سرمایه‌گذاری در املاک مسکونی و پروژه‌های توسعه‌ای در مقیاس بزرگ و نیز ابتکارات دیگری‌ است که در بستر تلاش‌های محمد بن‌سلمان برای تنوع بخشیدن به اقتصاد ورای نفت به بار می‌نشیند. این ابتکار که چشم‌انداز ۲۰۳۰ (Vision ۲۰۳۰) نامیده می‌شود، باید بتواند پاسخگوی جمعیت رو به رشد و افزایش پیش‌بینی‌شده گردشگران خارجی باشد.

در این میان ابرساختارهایی پایه‌ریزی می‌شوند و نئوم به‌عنوان جواهری در میان برنامه‌های تحول‌آفرین این چشم‌انداز قرار گرفته است. ابرشهرهایی مانند نئوم زندگی شهری را بازتعریف می‌کنند، درحالی‌که به‌طور معناداری پایداری را در منطقه‌ای گسترده‌تر می‌کند که تشنه توسعه است. شهرهای فرعی ابرشهر نئوم مانند اکساگومن Oxagon، سنداله Sindalah، تروجینا Trojena و لاین The Line معیارهای جدیدی را برای زندگی لوکس در منطقه خاورمیانه تعریف خواهند کرد؛ به‌طوری‌که نزدیک به ۳۰ درصد از صاحبان خانه در عربستان سعودی آماده هستند تا بیش از ۸۰۰ هزار دلار آمریکا هزینه کنند تا خانه‌ای در این شهرها داشته باشند.

ریاض، مرکز جهانی جدید ساخت‌وساز

طبق گزارش نایت فرانک، در سال ۲۰۲۳، قراردادهایی به ارزش بیش از ۱۴۰ میلیارد دلار برای پروژه‌های ساختمانی منعقد شد. ریاض هم برای میزبانی اکسپوی جهانی در سال ۲۰۳۰ و هم احتمالاً جام جهانی سال ۲۰۳۴ آماده می‌شود، در نتیجه تمرکز اصلی دولت بر این شهر بوده‌ است.به غیر از نئوم، ابرپروژه‌های دیگری نیز در این کشور در حال انجام هستند. پروژه «دروازه‌الدرعیه» پروژه‌ای ۲۰میلیارد دلاری‌ است در منطقه تاریخی درعیه؛ پروژه‌ای به اندازه یک شهر که تا زمان تکمیل آن در سال ۲۰۲۷، ۲۰ هزار خانه به مجموعه مسکونی ریاض اضافه خواهد کرد و ۴۶ درصد از ساخت‌وساز آن با ۵ میلیارد دلار هزینه تاکنون تکمیل شده است.

ریاض خود در آستانه رشدی انفجاری است و پیش‌بینی می‌شود که جمعیت آن تا سال ۲۰۳۰ به ۱۷ میلیون نفر برسد؛ یعنی حدود ۷.۵میلیون نفر بیشتر از جمعیت کنونی آن. این شهر برای دستیابی به چنین هدف رشد بلندپروازانه‌ای، در شش سال گذشته شاهد رشد پروژه‌های املاک و مستغلات به ارزش ۱۰۴ میلیارد دلار آمریکا بوده است.

در کنار آن باید فرودگاه بین‌المللی ملک سلمان را به حساب بیاوریم که انتظار می‌رود در سال ۲۰۵۰ به بزرگترین فرودگاه جهان تبدیل شود. این فرودگاه به اندازه یک شهر است در ۵۷ کیلومتر مربع مساحت و با هزینه‌ای نزدیک به ۱۴۷ میلیارد دلار در حال توسعه است. فرودگاه بین‌المللی جدید نزدیک به ۷۴ درصد از ۲۰۰ میلیارد دلار هزینه‌های زیرساختی کل کشور را به خود اختصاص می‌دهد.

تغییر موقعیت ریاض به‌عنوان هاب تجاری عربستان در حال تثبیت است و کسب‌وکارها از سراسر جهان به دنبال این هستند که در دومین مرکز جهانی خاورمیانه دفتری داشته باشند. این شهر تعداد بسیار زیادی مهاجر داخلی را به خود جذب کرده، بنابراین قیمت مسکن در آن به سرعت در حال افزایش است؛ به‌طوری‌که قیمت مسکن نسبت به سال گذشته حدود ۲۶ درصد افزایش نشان می‌دهد. پایداری اصل کلیدی در توسعه ریاض است. برنامه‌های جدید برای شهر هوشمند AlNama  (به معنی رشد و شکوفایی) به مساحت ۱۰ کیلومترمربع، فقط قله کوه یخی ا‌ست که دیده می‌شود، این شهر اولین شهر بدون کربن پایتخت خواهد بود و پس از تکمیل، حدود ۴۴۰۰۰ نفر را در خود جای می‌دهد.

محیط‌های شهری در ریاض نیز در کلاس جهانی توسعه می‌یابند. از جمله این پروژه‌ها برای بازتعریف ریاض به‌عنوان یک شهر پایدار، ایجاد بلوار ورزشی ریاض به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار و نیز «ریاض سبز» به ارزش ۲۳ میلیارد دلار است که قرار است با کاشت ۷.۵میلیون درخت، پایتخت عربستان سعودی به یک کلان‌شهر سرسبز تبدیل شود.

دیگر پروژه ریاض، پروژه ۶۵۰ هزار مترمربعی جاده‌ ساحلی امانت الشرقیه دمام است.اما بخش مهم پروژه‌های ساخت‌وساز در عربستان احداث ۱۹ هزار تخت بیمارستانی ا‌ست که قرار است ۱۳.۸ میلیارد دلار هزینه داشته باشد و ۸.۶ میلیارد دلار آن تنها برای استان ریاض برنامه‌ریزی شده است. علاوه بر آن، بیش از ۸۰ مؤسسه آموزشی جدید نیز با هزینه ۸ میلیارد دلار آمریکا در حال ساخت هستند.

روندهای بازار ساخت‌وساز عربستان سعودی

تا زمانی که جهان به نفت عربستان سعودی نیاز دارد، روند رو به رشد اقتصاد این کشور، از جمله بخش ساخت‌وساز هم ادامه خواهد داشت. ادامه بحران در خاورمیانه که قیمت نفت را بالا می‌برد و ادامه جنگ در اوکراین که عرضه نفت را از سمت روسیه به سمت خاورمیانه می‌کشاند و نیز روابط رو به گسترش عربستان با بازارهای بزرگ نفت دنیا از جمله چین و هند، دلارهای نفتی را به سوی این کشور سرازیر کرده است. این دلارها در بخش‌های مختلف از ورزش و فناوری تا انرژی‌های نو و ساخت‌وساز سرمایه‌گذاری شده است.

وزارت دارایی عربستان سعودی نرخ واقعی رشد تولید ناخالص داخلی این کشور را در سال ۲۰۲۴ حدود ۴ درصد پیش‌بینی کرده است.انتظار می‌رود این کشور با بیش از ۱.۲۵ تریلیون دلار پروژه‌های زیربنایی و دارایی در دست اجرا، بدل به یکی از مهم‌ترین مراکز ساخت‌وساز در جهان شود. گزارش گیگاپروژه‌های عربستان بر این نکته مهر تایید می‌زند که ارزش کل پروژه‌های زیرساختی و املاک تکمیل‌شده به ۲۵۰ میلیارد دلار رسیده است.

در عربستان سعودی سبد توسعه بخش هتل‌داری بیش از ۱۱۰ میلیارد دلار است. در نتیجه تا سال ۲۰۳۰، تقریباً ۳۱۰ هزار اتاق هتل وجود خواهد داشت و از این میزان ۴۲۰۳۳ اتاق در حال ساخت است. عربستان سعودی تنها با تعداد بیشتر ساختمان‌های چینی و آمریکایی، در رتبه سوم در بازار جهانی هتل‌سازی قرار دارد. در این پروژه، ۷۷ هتل‌ چهارستاره درجه یک و ۳۰۲۲۹ اتاق حدود ۴۶ درصد کل ساخت‌وساز این بخش را تشکیل داده و ۵۴ درصد باقی‌مانده هم بخش هتل‌های لوکس پنج‌ستاره هستند که معادل ۹۰ ساختمان شامل ۳۳۵۲۴ اتاق است.

در بخش اداری هم افزایش تقاضای بی‌سابقه‌ای به‌وجود آمده است و نرخ اشغال دفاتر درجه A در مراکز تجاری مانند ریاض به ۹۷ درصد افزایش یافته است. در عربستان سعودی، تقاضا برای بخش اداری در سه شهر اصلی آن، ریاض، جده و دمام، به‌صورت مدام در حال افزایش است. اما ستاره واقعی بازار ساخت‌وساز ریاض است، ریاض هاب تجاری این کشور است با تقاضای بی‌سابقه و اشغال فضای اداری درجه A و B به ترتیب با ۹۷ درصد و ۸۵ درصد.

به‌طور کلی بخش‌های کلیدی بازار ساخت‌وساز در عربستان را می‌توان به‌صورت زیر تقسیم‌بندی کرد:

ساخت‌وساز تجاری از جمله ساختمان‌های تفریحی، گردشگری، اداری و خرده‌فروشی؛ ساخت‌وساز صنعتی از جمله انواع پروژه‌های مربوط به پتروشیمی‌ها، کارخانجات تولید مواد دارویی و شیمیایی، فرآوری فلزات و نیز کمپوست‌سازی و غیره؛ پروژه‌های ایجاد زیرساخت‌ها مانند زیرساخت‌های ریلی، جاده‌ای و سایر پروژه‌های زیربنایی؛ تأسیسات انرژی از جمله برق، آب، نفت و گاز، مخابرات، فاضلاب و انرژی‌های تجدیدپذیر؛ ساخت‌وساز در حوزه آموزش و بهداشت؛ و ساخت‌وساز در حوزه مسکونی.

ابرپروژه‌های ساخت‌وساز عربستان

از مکعب‌ غول‌پیکر گرفته تا استراحتگاه‌های ساحلی مجلل، فهرست پروژه‌های بزرگ در عربستان سعودی همچنان در حال رشد است. این پروژه‌ها بخشی از برنامه‌ریزی‌های صندوق سرمایه‌گذاری عمومی یا همان صندوق ثروت دولتی عربستان سعودی هستند که بیش از 620 میلیارد دلار دارایی را مدیریت می‌کند و در قلب چشم‌انداز 2030 به دنبال راهی برای رهایی از اتکا به نفت است.

برخی از این پروژه‌ها چنان مقیاس بزرگی دارند که از آنها به‌عنوان گیگاپروژه‌هایی یاد می‌شود که احتمالاً تکرارنشدنی هستند و شاید «یک بار در هر نسل» شاهد چنین پروژه‌هایی باشیم. نئوم، گل سرسبد پروژه‌های عربستان، یک ابرشهر چندمیلیارد دلاری آینده‌نگر در شمال غربی عربستان، بخش اصلی چشم‌انداز سعودی 2030 را تشکیل می‌دهد. هدف این گیگاپروژه جاه‌طلبانه 500 میلیارد دلاری که با کمک مالی صندوق سرمایه‌گذاری عمومی و همچنین سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی اجرا می‌شود، این است که به‌طور کامل از انرژی پاک تامین شود.

نورلانا: نورلانا یک جامعه مسکونی فوق‌مدرن جدید است که در شمال غربی عربستان سعودی به‌عنوان بخشی از نئوم توسعه یافته است. نورلانا در ساحل خلیج عقبه واقع شده و 711 ملک شامل عمارت، آپارتمان و ویلاهای ساحلی دارد که یکپارچگی خود را با تپه‌های شنی طبیعی اطراف حفظ می‌کنند. زندگی مجلل با امکاناتی مانند ساحل تفریحی با 120 اسکله، زمین گلف، مرکز سوارکاری و امکاناتی برای ورزش‌های آبی و قایقرانی برای 3000 سکنه ویژگی این پروژه است.

اوتامو: اوتامو دیگر پروژه نئوم است، مقصدی همه‌جانبه برای هنر و سرگرمی که در امتداد خط ساحلی خلیج عقبه در شمال غربی عربستان سعودی قرار دارد. اوتامو پروژه‌ای ا‌ست که ساخت‌وساز آن در پیله‌ای درون کوه قرار خواهد گرفت و طراحی شده تا معماری را با زیبایی طبیعی اطراف یکی کند. اوتامو مکانی منحصربه‌فرد خواهد بود برای میزبانی رویدادهای موسیقی، هنری و فرهنگی با سیستم‌های صوتی و تصویری پیشرفته.

سیرانا: سیرانا هم بخشی از نئوم است، یک مقصد گردشگری انحصاری جدید در امتداد خط ساحلی خلیج عقبه در شمال غربی عربستان سعودی. سیرانا متشکل از یک هتل مجلل با 65 اتاق و 35 ملک مسکونی پیشرفته که از چشم‌اندازهای بی‌وقفه دریای سرخ بهره می‌برد. معماری ستون شش‌ضلعی سیرانا یکپارچگی خود را با کوه‌های اطراف حفظ می‌کند.

مهمانان با قایق به خلیج خلوت می‌رسند و از صخره‌های طبیعی عبور می‌کنند تا به ورودی دلربای سیرانا برسند و از امکاناتی مانند کلوپ ساحلی و اسپا و رستوران بهره ببرند.

اپیکون: اپیکون هم به‌عنوان بخشی از نئوم یک مقصد جدید گردشگری ساحلی لوکس واقع در خلیج عقبه، با دو برج شگفت‌انگیز به ارتفاع 275 متر و یک هتل فوق‌العاده و اقامتگاه‌های لوکس در میان پروژه‌های عجیب عربستان می‌درخشد. یک استراحتگاه با 120 اتاق و 45 ویلای ساحلی در نزدیکی هتل وجود خواهند داشت. هدف این پروژه توسعه استانداردهای جدید برای مهمان‌نوازی و معماری از طریق فراهم‌سازی امکانات رفاهی برای مهمانان و ساکنان است. کلوپ ساحلی، آبگرم، ورزش‌های آبی، و غذاخوری به‌همراه نوآوری‌های پیشرفته و خدمات و امکانات در سطح جهانی از ویژگی‌های اپیکون است.

لیجا: لیجا یک مقصد گردشگری جدیدی است در نئوم؛ پروژه بزرگ عربستان سعودی واقع در گوشه شمال غربی این کشور. لیجا در اطراف یک دره طبیعی احاطه شده توسط کوه‌های 400متری، واقع در امتداد ساحل خلیج عقبه ایجاد خواهد شد. هدف این پروژه این است که 95 درصد از زمین‌های اطراف لیجا به‌صورت طبیعی باقی بمانند اما سه هتل طراحی‌شده هر کدام با 40 اتاق در آن کاملاً با چشم‌انداز اطراف ترکیب می‌شوند.

لاین: برای اکثر ما ایرانی‌ها لاین از همه مشهورتر است. لاین یک پروژه شهر خطی در داخل نئوم است، توسعه کلان شهری بلندپروازانه در شمال غربی عربستان سعودی. لاین که بیش از 170 کیلومتر امتداد دارد، به‌عنوان یک شهر خطی بدون کربن با طراحی متراکم و برای پیاده‌روی و احتمالاً خودروهای پرنده در نظر گرفته شده است. تمام ملزومات زندگی شهری از جمله خانه‌ها، مدارس، فضاهای کاری و پارک‌هایی را داراست که مستقیماً با پای پیاده، حمل‌ونقل عمومی یا از طریق شبکه راه‌آهن پرسرعت و حمل و نقل خودران قابل دسترسی هستند. لاین با طبیعت و فضاهای سبز اطراف خود ادغام می‌شود و هدف آن به حداکثر رساندن بهره‌وری منابع در عین ارائه کیفیت بالای زندگی برای 9 میلیون سکنه آن است. طراحی منحصربه‌فرد آن ایده‌ای ا‌ست برای به‌حداقل رساندن مصرف انرژی و زمین. لاین سازه‌هایی بلند تا ارتفاع 500 متر دارد، غلاف‌هایی مدولار با کاربرد ترکیبی برای تقویت تعامل اجتماعی و دسترسی به فضای باز.

تروجنا: تروجنا، در نئوم مساحتی 60 کیلومترمربعی دارد با ارتفاعاتی بین 1500 تا 2600 متر از سطح دریا. انتظار می‌رود این پروژه تا سال 2026 تکمیل شود و با امکانات اسکی و سایر ورزش‌های زمستانی برای میزبانی بازی‌های آسیایی زمستانی 2029 آماده شود. هدف این پروژه توسعه گردشگری کوهستانی در عربستان سعودی است.این پروژه مناطق مسکونی با ظرفیت حداکثر 7000 نفر و همچنین هتل، رستوران و سایر امکانات را هم دارد. انتظار می‌رود این مقصد کوهستانی بیش از 10000 شغل ایجاد کند و عربستان سعودی را به عنوان مرکز گردشگری ورزش‌های زمستانی معرفی کند.

اکساگون: یکی از پروژه‌های شگفت‌انگیز نئوم، توسعه شهر شناور اکساگون در دریای سرخ در نزدیکی کانال سوئز است. اکساگون شکل منحصربه‌فرد هشت‌ضلعی دارد و عمدتاً کارخانه‌، تأسیسات تولیدی و سایت‌های لجستیکی را در بر می‌گیرد تا به‌عنوان یک مرکز لجستیک و صنعتی جدید به دنیا شناسانده شود. این پروژه بر بخش‌هایی مانند انرژی‌های تجدیدپذیر، تولید مواد غذایی و فناوری‌های دیجیتال تمرکز خواهد کرد. اکساگون به‌عنوان یک شهر کاملاً پایدار با کربن صفر برنامه‌ریزی شده است و اولین بندر و اکوسیستم زنجیره تامین کاملاً یکپارچه جهان را در خود جای می‌دهد. در حال حاضر این پروژه شرکت‌های بزرگ را جذب خود کرده و تا سال 2030 حدود 90000 شغل ایجاد خواهد کرد. این پروژه نئوم عربستان سعودی را به‌عنوان یک مرکز جهانی برای تولید و نوآوری پیشرفته خواهد شناساند.

سنداله: در سال 2024 پروژه بزرگ نئوم عربستان سعودی یک جزیره لوکس جدید به نام سنداله را افتتاح خواهد کرد. سنداله در سواحل نئوم، بیش از 840000 مترمربع مساحت دارد و از گروهی از جزایر تشکیل شده است. این پروژه با سه استراحتگاه مجلل، یک باشگاه قایق‌رانی، بیش از 50 برند لوکس و 86 اسکله 3500 شغل در زمینه گردشگری و مهمان‌نوازی ایجاد می‌کند. سنداله دروازه‌ای به دریای سرخ بوده و هدف آن تا سال 2028 جذب روزانه بیش از 2400 بازدیدکننده است.

المربعه: عربستان سعودی در حال توسعه یک منطقه جدید در نزدیکی ریاض به نام المربعه است که تکمیل آن تا سال 2030 به اتمام می‌رسد. این بنا که در بیش از 19 کیلومترمربع زمین گسترده شده است، فضایی 25 میلیون مترمربعی‌ است که صدها هزار نفر را در خود جای می‌دهد. علاوه بر خانه‌های جدید، المربعه جاذبه‌های تجاری و فرهنگی دارد که سکنه آن تنها با 15 دقیقه پیاده‌روی به امکانات رفاهی و 20 دقیقه پیاده‌روی به فرودگاه خواهند رسید. پیش‌بینی می‌شود این پروژه 48 میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی غیرنفتی عربستان کمک و بیش از 300 هزار شغل ایجاد کند.در مرکز المربعه، یکی از بزرگترین سازه‌های جهان به شکل مکعبی 400 متری قرار دارد. این مکعب به‌عنوان یک مقصد فرهنگی همه‌جانبه عمل خواهد کرد که با فناوری دیجیتال اداره می‌شود. نمای حکاکی‌شده این آسمان‌خراش نمادی‌ است از میراث اسلامی. مکعب که بر فراز یک پایه مارپیچ قرار دارد، 2 میلیون مترمربع فضا برای جاذبه‌ها، اقامتگاه‌ها، هتل‌ها، خرده‌فروشی‌ها و مراکز تفریحی ​​فراهم می‌آورد.

برج جده: شرکت اقتصادی جده ساخت پروژه برج جده در عربستان سعودی را از سر گرفته است. این برج بیش از 1000 متر ارتفاع داشته و به بلندترین ساختمان جهان تبدیل می‌شود، یعنی بیش از 172 متر از برج خلیفه دُبی بلندتر خواهد بود. شرکت اقتصادی جده در روند مناقصه این برج از شرکت‌های بزرگی از عربستان سعودی، کره جنوبی، چین و دیگر نقاط دنیا دعوت کرده و انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری‌های مشترک بین شرکای محلی و بین‌المللی تشکیل شود.

این برج که برج پادشاهی نامیده می‌شود، به‌عنوان مرکز توسعه عظیم شهر اقتصادی جده به وسعت 1/5کیلومترمربع خواهد بود و پس از تکمیل، واحدهای مسکونی لوکس از 2 تا 6 خوابه خواهد داشت. ساکنان برج به امکانات رفاهی گسترده‌ای مانند مراکز خرید، بوتیک‌ها، رستوران‌های شیک، زمین‌های تنیس و بلندترین سکوی تماشای جهان با مناظر پانوراما دسترسی خواهند داشت. دفاتر، هتل‌هایی مانند فور سیزن، و مجتمع‌های مسکونی نیز در توسعه این آسمان‌خراش بلند گنجانده خواهند شد.

استراحتگاه صخره‌ای بیابانی

استراحتگاه صخره‌ای بیابانی در دره‌ای مخفی بین کوه‌های یکی از چشمگیرترین مناظر بیابانی عربستان واقع شده است. این اقامتگاه 60 اتاق دارد و چنان در دامنه کوه قرار گرفته که ظاهر طبیعی خود را حفظ می‌کند. این استراحتگاه امکانات پیشرفته‌ای مانند مرکز آبگرم و تناسب اندام در سطح جهانی دارد، علاوه بر این، مهمانان در استراحتگاه از فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی در مناظر خیره‌کننده اطراف، کالسکه‌سواری در تپه‌ها و تماشای ستاره‌ها بهره خواهند برد. اولویت طراحی این مجتمع استفاده از مواد محلی، پوشش گیاهی بومی و بهینه‌سازی مصرف انرژی است.

این چند مورد تنها بخش کوچکی از زیرساخت‌های آینده‌نگری‌ است که عربستان سعودی به‌ویژه برای توسعه بخش گردشگری خود طراحی کرده تا بتواند با دستیابی به اهداف چشم‌انداز 2030، اتکای خود را به نفت تا حد ممکن کاهش دهد.