نام تو نمی‌‏میرد

۱۹ شهریورماه ۱۴۰۳، علیرضا طبایی، شاعر، ترانه‌سرا، روزنامه‌نگار و منتقد ادبی اهل شیراز در ۸۰ سالگی در تهران درگذشت.

شاعری که خاطره جمعی ساخت

بعد از انتشار خبر درگذشت‌ محمدعلی بهمنی، ابیات گوناگونی از اشعار و غزل‌هایش در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی توسط کاربران، از مردم معمولی گرفته تا هنرمندان و اهل فرهنگ، منتشر شد و این نشان می‌دهد که چطور او و شعرهایش به حافظه و خاطره جمعی مردم پیوند خورده و او را به یک شاعر مردمی و محبوب تبدیل کرده است.

به ترانه‌ی کشور ما آبروی شاعرانه داد

یکی دیگر از ویژگی‌های محمدعلی بهمنی این بود که به‌صورت ذاتی با موسیقی و موسیقی کلمه آشنا بود و به همین دلیل ترانه‌های بسیار موفقی داشت. او جزو شاعرانی است که به ترانه‌ی کشور ما آبروی شاعرانه داده است.

تو زنده‌ای هنوز و غزل فکر می‌کنی

کدام دانه فرو رفت در زمین که نَرُست؟ چرا به دانه‌ی انسانت این گمان باشد؟ مهربان! تو زنده‌ای هنوز و غزل فکر می‌کنی.

از قربانیان تفکر رادیکالیسم در شعر معاصر

محمدعلی بهمنی، یکی از قربانیان تفکر رادیکالیسم در شعر معاصر بود؛ اینکه او را به‌عنوان شاعر هنرمندان بورژوازی یا منحط قلمداد می‌کردند. این تعابیر طی دهه‌ها از سوی کسانی در مورد بهمنی بیان می‌شد که کباده‌کش شعر متعهد بودند. آن‌ها هرگز برنمی‌تابیدند که ترانه‌سرایی و غزل‌سرایی بخش مهمی از روحیه شعری مردم ایران است.

خبرت خراب‌تر کرد جراحت جدایی

خبرت خراب‌تر کرد جراحت جدایی... مذبوحانه تلاش می‌کنم به همین خوابیدن‌های تلخ و پر از دلهره‌‌ پناه ببرم، نمی‌شود. می‌خواهم بلند شوم، کاری کنم، چیزی بنویسم، باز هم نمی‌شود. تصور جای خالی آن چلچراغ در صحن و سرای غزل، دلم را آشوب می‌کند. اگر از این بیماری جان به‌در بردم، در سوگ آن یار دیرین و در وصف آن غزل‌های شیرین، حرف‌هایی خواهم زد. فعلاً همین سطرهای مغشوش که به سختی نوشتم، مثل لشکر مار و عقرب از جلوی چشم‌هایم رد می‌شود و جانم را به آتش می‌کشد...

بهمنی را چند سال پیش کشته بودند!

در چندسال گذشته اتفاق‌هایی افتاد که در کمال تعجب دیدم، برخی از دوستان شاعر هم‌سن و سال خودم که زمانی بیرون درِ فلان فرهنگسرا انتظار می‌کشیدند که یک تایید سرپایی از بهمنی پای شعرشان بگیرند، چطور به‌اسم واکنش اجتماعی، ناخن به صورتش کشیدند! واقعاً تاسف‌آور بود. بهمنی هم مثل همه شاید یا حتی قطعاً، تصمیم‌های درمجموع نادرستی در مراقبت از شعر و هنرش داشته است اما نمی‌دانم آیا ما در مقام دانا و قاضی مطلق هستیم؟ یا انسان‌هایی بی‌معرف و فراموشکار؟ بهمنی را این دوستان یک‌بار سه، چهار سال پیش کشتند و این…

تا فارسی زنده است بهمنی زنده است

محمدعلی بهمنی با رفتنش به پایان نرسیده است. او ادامه‌ دارد. درحالی‌که بسیاری از شعرا با رفتن‌شان تمام می‌شوند و کسی نمی‌تواند ادامه‌شان دهد؛ ازجمله احمد شاملو، مهدی اخوان‌ثالث و... محمدعلی بهمنی قابل ادامه‌دادن است. او در نسل امروز تکثیر شده است و اگرچه کسی بهمنی نمی‌شود اما گفتمان و شیوه شاعری و غزل‌سرایی او به‌صورت متکثر در روزگار ما حاضر است. این نام زنده است، تا زبان فارسی زنده است.

در پی غـزلی دیگـر

‏محمدعلی بهمنی جز ترانه‌سرایی‌ها، در مقام رئیس شورای شعر و ترانه دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز حضور داشت؛ امری که البته مورد نقد بسیاری از ترانه‌سرایان نیز قرار گرفت. نمونه‌ای از آن در جریان آلبوم «ابراهیم» با صدای محسن چاوشی بروز کرد که در جریان آن، بهمنی استفاده از الفاظی چون «آغوش» را که در لیست ممنوعه‌های ارشاد قرار دارد، دلیل توقیف کار دانست. فراتر از این موارد خاص، البته بهمنی از عملکرد خویش دفاع می‌کرد و آن را تلاشی برای جلوگیری از تولید و پخش ترانه‌های بی‌ارزش می‌دانست.…

جهان ارثیه بابامه

حسین پناهی درباره بازیگری‏‌اش گفته بود: «من نه نان، نه غم و حتی سینما را هیچ‏وقت جدی نگرفته‌‏ام؛ من برای اتلاف وقت بازی می‏‌کنم، برای فرار از درک حقایق هولناکی که نمی‌‏دانم چیست، گو اینکه همین نان و نام، جدی‏ترین ضرورت از این‏‌سال به آن‏‌سال رفتن‌‏هایم شده است.»