واکنش‌‏ها به دعوا در اتوبوس بر سر حجاب

رئیس سازمان تبلیغات: «تذکر دادن» مصداق مسئولیت‌پذیری اجتماعی است

در چند روز اخیر فیلمی در فضای مجازی منتشر شده است که در آن چند زن سر مسئله حجاب و پوشاندن سر با یکدیگر درگیر می‌شوند. موضوعی که این‌بار محدود به فضاهای اجتماعی داخلی و خارجی نشده و یکی از رسانه‌‌های اصول‌گرا نیز درگیر آن شده است. موضوع حجاب این روزها به بحث جدی در جامعه تبدیل شده است؛ در حالی که بیشترین دغدغه مردم در شرایط کنونی، دغدغه معیشت و سفره‌های کوچک‌شده آنهاست. آنچه در نسخه کامل این فیلم مشخص است، این است که دو خانم که پوشش چادر دارند، در اتوبوس به یک خانم در مورد پوشاندن موی سر تذکر می‌‌دهند، اما با بی‌توجهی مواجه می‌‌شوند؛ کار به درگیری لفظی کشیده شده و باقی افراد حاضر در اتوبوس نیز وارد ماجرا می‌‌شوند، همین امر باعث تشدید درگیری‌‌های لفظی بین دو خانم تذکردهنده و دیگر افراد شده و در نهایت کار به درگیری فیزیکی می‌‌رسد. خانمی که خود را آمر‌ به‌معروف معرفی می‌‌کند، با موبایل اقدام به فیلم‌برداری می‌‌کند و می‌‌گوید این فیلم را برای سپاه می‌‌فرستم. در مقابل برخی از زنان حاضر در اتوبوس نیز همین اقدام را می‌‌کنند. در انتها پس از زدوخورد و درحالی‌که فحاشی همچنان بین دو طرف وجود دارد، دو خانم تذکردهنده با فشار دیگر افراد حاضر در اتوبوس مجبور می‌‌شوند در اولین ایستگاه پیاده شوند. این فیلم به صورت گسترده در شبکه‌‌های اجتماعی و شبکه‌‌های خبری خارجی منتشر شد. تحلیل‌های منتشرشده در این شبکه‌‌ها، موید این امر بود که ازهم‌گسستگی و شکاف اجتماعی در جامعه ایرانی افزایش یافته است. اما این‌بار داستان تذکر به حجاب تنها به شبکه‌‌های اجتماعی محدود نماند و خبرگزاری فارس روز بعد از انتشار این فیلم، خبر از بازداشت زن معترض به آمر امربه‌معروف داد و اعلام کرد این زن عصر همان روز بازداشت شده است ولی اطلاعی در مورد هویت این فرد ارائه نداد. همچنین این خبرگزاری به نقل از یک منبع آگاه اعلام کرد که فرد بازداشت‌شده جزو سرکرده‌‌های شبکه مسیح علی‌نژاد در داخل کشور بوده است. این در‌ حالی‌ست‌ که برخی از اکانت‌‌های توییتری با این ادعا که از نزدیکان این زن هستند، خبر بازداشت وی را تکذیب کردند. در واکنش به این موضوع‌‌، احمد عبداللهی‌نژاد، دبیر ستاد امر‌به‌معروف اصفهان در حساب توییتر خود نوشت: «در فیلم منتشرشده دیدیم یک خانم بدزبان اقدام به فیلم گرفتن از یک خانم محجبه کرده، به او فحاشی و نهایتا او را از اتوبوس بیرون می‌‌کند. پس یکی از آثار هم‌زیستی با سگ، ابتلا به بیماری‌‌های مشترک از جمله هاری است که متاسفانه برخی الان در این مرحله هستند و باید مواظب آن‌‌ها بود.» همچنین حجت‌الاسلام قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی نیز یادداشتی در صفحه مجازی خود منتشر کرده است. او در این یادداشت نوشته است: «وقاحت، پررویی، هتاکی و بی‌ادبی خانم بدحجاب و فرد همراه و همسویی با او در بددهنی، و از آن بدتر دست بردن به روسری خانم محجبه، شرم‌آور و برای غیرت‌مندان، مسئولیت‌آور است. اصل ورود خانم به مساله، رفتار عقلایی و شرعی و غیرتمندانه و «تذکر دادن» و مصداق مسئولیت‌پذیری اجتماعی است. شجاعت و شخصیت خانم محجبه قابل تحسین است. انفعال برخی دوستان مذهبی‌‌تر تعجب‌برانگیز است!» هم‌زمان با انتشار این ویدئو، فیلم‌‌های دیگری از بانوان محجبه که به سایر زنان تذکر حجاب می‌‌دهند نیز منتشر شد. برای نمونه، روز گذشته ویدئویی با تاریخ نامشخص در شبکه‌‌های اجتماعی منتشر شده که در پارک قائم ساری، یک زوج مذهبی به دو زن تذکر حجاب می‌‌دهند و وقتی خانم‌‌ها به تذکرات آنها توجه نمی‌کنند، اقدام به زنگ زدن به پلیس 110می‌‌کنند. در‌حالی‌که در یک ماه اخیر، فیلم‌هایی درخصوص درگیری بین زنان سر مسئله حجاب به‌صورت گسترده در حال انتشار است، بخشنامه‌‌هایی درخصوص رعایت پوشش اسلامی و عدم خدمات‌دهی به ارباب رجوعی که پوشش اسلامی را رعایت نکرده‌اند، در برخی سازمان‌‌ها و ادارات صادر شده است. بخشنامه‌‌هایی که حداقل در 30‌سال اخیر هیچ خبری از آنها نبود، اما ناگهان در یک ماه اخیر مجددا روی میز مدیران قرار گرفته‌اند. محمدرضا زائری، فعال فرهنگی اصول‌گرا و مدیرمسئول مجله «خیمه» با انتشار فیلم درگیری در اتوبوس در حساب اینستاگرام خود نوشت: «بزرگان و مسئولان جامعه مثل پدر و مادر خانواده هستند و باید دل‌‌های بچه‌‌ها را به‌رغم اختلاف با یکدیگر به‌هم نزدیک کنند، نه اینکه برادر را علیه برادر و خواهر را علیه خواهر تحریک کنند. متاسفانه با وضعیتی که امروز داریم، تنش‌‌ها و حساسیت‌‌ها بین مردم تشدید شده است و کاملا می‌‌توان تصور کرد در نهایت با ادامه این وضعیت چه سر ما خواهد آمد؛ مع‌الاسف بزرگ‌ترهای ما دارند کاری می‌‌کنند که زن و بچه مردم در خیابان به‌هم بپرند و دیگر همسایه از دست همسایه آرامش و امنیت نداشته باشد.» مساله حجاب در یک دهه اخیر به موضوعی جنجالی تبدیل شده است به طوری که در چند سال اخیر عده‌‌ای با برداشتن حجابشان اعتراضاتشان را نشان داده‌اند. این اعتراض‌ها کماکان در اشکال مختلف ادامه دارد. هرچند ماهیت اعتراض‌های کنونی برخی از بانوان به حجاب با آنچه در سال‌های اخیر رخ داده است، تفاوت دارد. برخی جامعه‌شناسان و پژوهشگران هشدار داده‌اند که با توجه به واکنش‌های صورت گرفته در آینده شاهد اعتراض‌های بیشتری از سوی برخی از بانوان به خصوص نسل جوان‌تر خواهیم بود.