پیام سهجانبه به چین
تحلیل کارشناسان شورای آتلانتیک از نشست سهجانبه ژاپن، کرهجنوبی و آمریکا در کمپدیوید
تحلیل کارشناسان شورای آتلانتیک از نشست سهجانبه ژاپن، کرهجنوبی و آمریکا در کمپدیوید
روز جمعه، جو بایدن، رئیسجمهور ایالات متحده، میزبان اولین نشست سهجانبه سران با حضور رهبران ایالاتمتحده، ژاپن و کرهجنوبی در کمپ دیوید مریلند بود. بایدن این نشست را با فومیو کیشیدا، نخستوزیر ژاپن و یونسوکیول، رئیسجمهور کرهجنوبی برگزار کرد تا دستور کار امنیتی مشترک بین سه کشور برای بازدارندگی چین و کرهشمالی را تقویت کند. این اجلاس منجر به صدور بیانیه مشترکی به نام «جوهره کمپ دیوید» به همراه اصول سهجانبه جداگانه و تعهد مشترک برای مشورت با یکدیگر در مورد تهدیدات امنیتی شد. در ذیل، کارشناسان شورای آتلانتیک توضیح میدهند که این نشست تاریخی و تعهدات ناشی از آن چه معنایی برای امنیت در منطقه هند و اقیانوس آرام خواهد داشت.
استفاده از یک فرصت تاریخی
متیو کرونیگ
مدیر مطالعات شورای آتلانتیک
نشست کمپ دیوید که طی آن، رهبران ایالاتمتحده، ژاپن و کرهجنوبی گرد هم آمدند، گامی تاریخی است که میتواند اتحادهای ایالاتمتحده در آسیا را تا حد زیادی تقویت کند و موقعیت ایالاتمتحده را در دوره جدیدی از رقابتهای استراتژیک بهبود بخشد. از آنجایی که حکومتهایی مانند چین، روسیه و کرهشمالی بهطور فزایندهای با یکدیگر همکاری میکنند تا نظم مبتنی بر قوانین تحت رهبری ایالاتمتحده را به چالش بکشند، ایالات متحده بهدنبال گرد هم آوردن متحدان دموکراتیک همفکرش در اروپا و آسیا برای ایجاد یک نظام آزاد و شکلدادن ائتلاف جهانی برای دفاع از این نظم است.
ایجاد این نظم در اروپا، یعنی جایی که ایالاتمتحده در حال حاضر یک اتحاد چندجانبه بزرگ، طولانی و موفق در ناتو دارد، نسبتاً آسانتر بوده است. اما ایجاد این نظم در هند و اقیانوس آرام، پیچیدهتر است. در این منطقه ایالاتمتحده چارچوب هستهای از ائتلافهای دوجانبه با استرالیا، ژاپن، کرهجنوبی و فیلیپین دارد. ایالات متحده در حال ایجاد چارچوبهای چندجانبه جدیدی مانند AUKUS (استرالیا-بریتانیا-ایالاتمتحده) و گفتوگوی چهارجانبه امنیتی بوده و سالها تلاش کرده است همکاریهای سهجانبه عمیقتر با ژاپن و کرهجنوبی را تشویق کند. خصومتهای تاریخی بین ژاپن و کرهجنوبی این امر را به ضرورتی برای استراتژی امنیت ملی ایالاتمتحده تبدیل کرده است. اما یک دولت جدید در کرهجنوبی با رویکردی جدید به سیاست خارجی و روابطش با ایالاتمتحده، فرصتی تاریخی ایجاد کرده و دولت بایدن به درستی از آن استفاده کرده است.
کرهجنوبی و ژاپن بیکار نخواهند نشست
لورن گیلبرت
مدیر ابتکار امنیتی هند و اقیانوسیه مرکز اسکوکرافت
در نگاه اول، نتایج اجلاس کمپ دیوید ممکن است بازخوانی همان نکات قدیمی باشد اما در بستهبندی جدیدی که خوشبینی ایجاد میکند اما در واقع، چنین نیست. یون و کیشیدا چشماندازی آیندهنگر را به دیپلماسی تاریخی بین کرهجنوبی و ژاپن ارائه کردهاند و بایدن بهعنوان بخشی از توجه دولتش به اقیانوس هند و اقیانوس آرام، انگیزهای اساسی برای آنها فراهم کرده است. این امر موجب شده چندین نتیجه مهم از نشست کمپ دیوید بهدست آید. نکته اول این است که بهرغم تمایل کرهجنوبی به اجتناب از بردن نام چین بهعنوان یک تهدید یا حتی متجاوز به هنگام صحبت در مورد امنیت در منطقه، این اجلاس یک فراخوان مستقیم برای پایان دادن به فعالیتها و ادعاهای دریایی پکن ایجاد کرد. رهبران ژاپن، کرهجنوبی و آمریکا در ادامه بر اهمیت برقراری صلح در تنگه تایوان تاکید کردند. درحالیکه بیان این مواضع کمتر از آن چیزی است که برخی انتظار داشتند، اما با در نظر گرفتن این مواضع در چارچوب اظهارات رهبران در مورد جزایر اقیانوس آرام، انجمن کشورهای آسیای جنوب شرقی، اجبار اقتصادی و افزایش همکاری نظامی، در بیانیه پایانی نشست، نکات ظریفی را در قبال چین مشاهده میکنیم که به تعبیری میگوید اگر پکن فعالانه تجاوزات اقتصادی و دریایی خود را افزایش دهد، کرهجنوبی و ژاپن بیکار نخواهند نشست. ثانیاً، درحالیکه ما مواضع ثابتی را در مورد حفظ و بهبود ارتباطات مردمی در کنار اهمیت دادن به ارزشهای دموکراتیک و حقوق بشر مشاهده کردهایم، اصول کمپ دیوید شامل تعهد کشورها برای «تشویق مشارکت کامل و معنادار زنان در جوامع» است. اگرچه ممکن است این مسئله یک نکته بیاهمیت به نظر برسد، اما برای زنان این کشورها که در برابر همتایان مرد خود با چالشهایی روبهرو هستند، این یک گام بزرگ رو به جلو است. بهویژه هنگامی که درخواستهای یون برای لغو برابری جنسیتی و خانواده و خشونت اخیر علیه زنان و دگرباشان جنسی در ارتش را در نظر بگیریم، این بیانیه یک تغییر آشکار و خوشایند است.
«جوهره کمپ دیوید» یک تلاش بزرگ است
توماس سینکین
پژوهشگر غیرمقیم در ابتکار امنیتی هند و اقیانوسیه مرکز اسکوکرافت
این اولین اجلاس سهجانبه مستقل بین این سه کشور و اولین نشست کمپ دیوید است که در دوران ریاستجمهوری بایدن به میزبانی وی برگزار شده است. صرفنظر از موضع چین و کرهشمالی، این نشست نشاندهنده شکلگیری «ناتو در آسیا» نیست. ایالاتمتحده یک اتحاد با ژاپن و یکی با کرهجنوبی دارد، اما قالب سهجانبه را نمیتوان یک ساختار اتحاد سهگانه به حساب آورد. در عوض، این قالب، یک مشارکت استراتژیک بین سه کشور و یک ترتیب دفاعی است که به مجموعهای از چالشهای ایجادشده توسط چین و کرهشمالی پاسخ میدهد. به لحاظ نتایج ملموس، میتوان همکاری و هماهنگی تقویتشده را در مجموعهای واقعاً چشمگیر از حوزههای منافع متقابل، که با نشستهای سهجانبه سالانه نهادینه شده توسط رهبران و اعضای کابینه آغاز میشود، مشاهده کرد. این کشورها متعهد شدند برای ارتقای امنیت دریایی و امنیت اقتصادی (از جمله انعطافپذیری در خصوص زنجیره تامین)، مبارزه با تهدیدات سایبری کرهشمالی و فرار این کشور از تحریمها، همکاری در دفاع موشکی و انجام تمرینهای نظامی سهجانبه با یکدیگر همکاری کنند. بیانیه «جوهره کمپ دیوید» که توسط این رهبران کرهجنوبی، ژاپن و آمریکا صادر شد، یک توافق سیاسی است، نه قانونی که نیاز به امضا داشته باشد. اما با این وجود سندی قدرتمند محسوب میشود. این بیانیه نشاندهنده تلاشی بزرگ برای ایجاد سابقه، ایجاد حرکت و جنبش و تعیین مسیر برای همکاری امنیتی سهجانبه میان سه کشور است. در کشورهای دموکراتیک، دولتها میآیند و میروند. با صدور این بیانیه، این سه کشور در تلاش برای ایجاد میراثی هستند که بدون توجه به تغییرات سیاسی در پایتختهایشان پابرجا خواهد ماند. آنها این کار را به این دلیل انجام میدهند که منافع اساسی امنیت ملی سه کشور و انگیزه متعاقب آن برای تقویت همکاری میانشان، فراتر از ابهامات سیاست داخلی در هر کدام از این کشورها است.
زمانی متفاوت برای همکاریهای سهجانبه
ریو هیناتا-یاماگوچی
پژوهشگر غیرمقیم مرکز اسکوکرافت
این اجلاس گام مهم دیگری رو به جلو برای تعمیق و گسترش همکاریهای امنیتی سهجانبه آمریکا، ژاپن و کرهجنوبی در حوزههای مختلف از جمله دفاع تا امنیت اقتصادی در منطقه هند و اقیانوس آرام بود. با این حال، موفقیت چارچوب سهجانبه صرفاً به ظرفیت مقابله با مجموعهای از دستور کارها بستگی ندارد، بلکه به ثبات، اعتبار و پایداری آن بستگی دارد. در واقع، این اولین تلاش ایالاتمتحده، ژاپن و کرهجنوبی برای نهادینه کردن همکاری سهجانبه نیست. گروه هماهنگی و نظارت سهجانبه در سال 1999 تأسیس شد و کارش تا سال 2003 ادامه داشت و مذاکرات سهجانبه دفاعی که در سال 2008 آغاز شده بود تا به امروز ادامه داشته است. همچنین گفتوگوها و ابتکارات مختلفی در این بین وجود داشته است که در سطح عملیاتی کاملاً موفق بودند، اما به دلیل عدم پیگیری سیاسی و استراتژیک تضعیف شدند. با این حال، این بار، رهبران سه کشور تلاش میکنند به شیوهای از بالا به پایین برای نهادینه کردن همکاری سهجانبه دست یابند. این همکاری یک چرخه حیاتی است که لزوماً به دولتهای خاصی وابسته نیست. با این وجود، ماهیت بحثبرانگیز این ابتکار - بهویژه در کرهجنوبی - موجب میشود که این همکاری برای تجدیدنظرطلبان پوپولیست، آسیبپذیر شود. بنابراین، بسیاری از مسائل به این موضوع مربوط میشود که چگونه این سه کشور میتوانند به افکار عمومی یکدیگر ثابت کنند که همکاری سهجانبه برای منافع درهمتنیده امنیت ملی آنها و همچنین همکاری با سایر متحدان و کشورهای همفکر برای صلح و ثبات در اقیانوس هند و آرام مفید و مؤثر است. چالش دیگر چگونگی عملیاتی کردن همکاریهای سهجانبه است. چراکه این همکاریها قرار است فراتر از شبهجزیره کره باشد و بر تنگه تایوان، آسیای جنوب شرقی و جزایر اقیانوس آرام نیز تمرکز کند. بهطور خاص، چگونه ایالات متحده، ژاپن و کرهجنوبی میتوانند آمادگی خود را برای بازدارندگی و دفاع مؤثر در برابر بدترین سناریوها، مانند وقوع یک رویداد اضطراری همزمان در منطقه، هماهنگ کنند. برای انجام این کار، این سه کشور نهتنها باید آمادگی خود را هماهنگ کنند، بلکه عملیات خود را فراتر از دفاع موشکی و جنگ ضدزیردریایی گسترش دهند. چنین همکاریای ممکن است شامل طیفی از همکاریها در زمینههای اطلاعات، نظارت و شناسایی، جنگ با استفاده از مینهای دریایی، جنگ سایبری و الکترونیکی، فضای بیرونی، تخلیه شهروندان یکدیگر و لجستیک باشد. دستیابی به این امر مستلزم تدوین استراتژیهای سهجانبه و هماهنگی عملیاتی یکپارچه است. همچنین ایجاد یک گروه مشورتی سهجانبه هستهای، مانورهای منظم و اعزام سهجانبه افسران رابط و تلاش برای اطمینان از سازگاری فنی و قابلیتهای همکاری نیز لازم است.
سطح جدیدی از تعهدات و همسویی نهادینه
بی یون جو
تحلیلگر مؤسسه تحلیلهای دفاعی کرهجنوبی
تا پیش از نشست سهجانبه در کمپ دیوید، کارشناسان کرهجنوبی در مورد سه نکته عمده بحث کردند. اول اینکه آیا بیانیه جدیدی و یا اعلامیه همکاری سهجانبه وجود خواهد داشت یا خیر. دوم، اگر سند جدیدی وجود داشته باشد، چه مراحلی از پیشرفت را در معاملات سهجانبه با کره شمالی ترسیم میکند و چگونه به چین و اقیانوس هند و اقیانوس آرام میپردازد. سوم اینکه آیا گروه مشورتی هستهای کرهجنوبی و آمریکا (NCG) که در آوریل 2023 ایجاد شد، توسعه مییابد و ژاپن را در بر میگیرد یا خیر؟ اکنون نتایج نشست در قالب بیانیه مشترک «جوهره کمپ دیوید» و اصول آن منتشر شده است و پهنای باند همکاری همهجانبه گسترش یافته است. در برخورد با کرهشمالی، دستاوردهای جدید در «نهادسازی» و در نتیجه «تعمیق» تلاشهای اخیر این سه کشور مشهود است. بهعنوان مثال، براساس رزمایشهای دفاع موشکی بالستیک سهجانبه و جنگ ضدزیردریایی اخیر، نشست کمپ دیوید اکنون یک چارچوب سهجانبه منظم و چندساله را برای این رزمایشها فراهم کرده است. رهبران این سه کشور همچنین بر سر یک جدول زمانی برای عملیاتی کردن و به اشتراکگذاری دادههای هشدار فوری موشکی در خصوص پرتاب موشکهای کرهشمالی
تاکید کردند. در مقابله با فعالیتهای سایبری اخیر کرهشمالی، این سه رهبر بر سر ایجاد یک کارگروه سهجانبه جدید به توافق رسیدند. در خصوص چین، هند و اقیانوسیه، نگرانیهای سهجانبه بهویژه در حوزه «امنیت اقتصادی» مطرح شده است. بیانیه کمپ دیوید با تکیه بر تکرار نگرانیهای امنیتی سهجانبه در مورد «رفتارهای خطرناک و تهاجمی» چین در آبهای اقیانوس هند و اقیانوس آرام و دریای چین جنوبی و همچنین در سراسر تنگه تایوان، چارچوبها و مکانیسمهای مشورتی جدیدی را در این زمینه ارائه کرد. حوزههای مالی، زنجیره تامین و فناوریهای پیشرفته. همسوییهای سهجانبه در مورد چین و اقیانوس هند و اقیانوس آرام نیز با تشکیل نشستهای سالانه بین وزرای امور خارجه، وزیران دفاع، وزرای بازرگانی و صنعت و مشاوران امنیت ملی و همچنین گفتوگوی سالانه سهجانبه هند و اقیانوسیه در این نشست مورد بررسی قرار گرفت. برخلاف برخی گمانهزنیها مبنی بر اینکه بیانیه نشست کمپ دیوید در مورد چین و هند و منطقه اقیانوسیه با توجه به موقعیت کرهجنوبی در رابطه با رویارویی ایالات متحده و چین، تغییرات اندکی داشته، باید گفت که نهادینهسازی و تحکیم همکاریهای امنیتی اقتصادی
سهجانبه نشاندهنده سطح جدیدی از تعیین ارزشها و تعهدات همسو است.
در نهایت، گروه مشورتی کرهجنوبی و آمریکا، بهخودی خود موضوعی رسمی برای بحث سهجانبه نبود. در واقع، بهنظر میرسد که توافقات سهجانبه در کمپ دیوید فراتر از چارچوب این گروه دوجانبه یا حداقل به موازات آن انجام شد. درحالیکه کرهجنوبی و ایالات متحده تلاش میکنند تا تلاشهای خود را از طریق چهار زمینه اصلی به اشتراکگذاری اطلاعات، برنامهریزی و عملیات مشترک، رزمایشها و استقرار منظم و مکرر تسلیحات استراتژیک ایالاتمتحده در منطقه، تقویت کنند.
امنیت زنجیرههای تامین نیمههادی
جسیکا تیلور
تحلیلگر سابق وزارت دفاع آمریکا
بیانیه مشترک نشست کمپ دیوید، گامی درست به سوی همکاری چندجانبه دفاعی و حمایت از زنجیره تامین نیمههادیها است. اما باید دید که آیا این همکاری میتواند منجر به هماهنگی برای دسترسی نامحدود این سه کشور به نیمههادیها، آنهم در زمانی باشد که بیشترین نیاز را به آن دارند. آن زمان، زمانی است که منطقه وارد درگیریهای مسلحانه میشود. این نشست در بحبوحه همکاریهای نزدیک بین چین، روسیه و کرهشمالی برگزار شد. این نشست در حالی صورت گرفت که انتظار میرفت یک موشک بالستیک قارهپیمای دیگر توسط کرهشمالی پرتاب شود، زیرا تنشها در شبهجزیره کره افزایش یافته است. در سوی دیگر، کشتیهای جنگی چین و روسیه بهطور مشترک در نزدیکی ژاپن به رزمایش مشغول بودند و تنشها در سراسر تنگه تایوان نیز همچنان ادامه دارد. این محیط که به لحاظ ژئوپلیتیکی مملو از تنش است، یادآور تنشهای مداومی است که میتواند در هر زمانی شرایط را برای یک درگیری مسلحانه فراهم کند. احتمال ادامه تنشهای ژئوپلیتیکی که میتواند ژاپن، کرهجنوبی و تایوان را دربر بگیرد، وجود دارد. این کشورها، کشورهای حیاتی هستند که از توانایی تولید زنجیره تامین نیمههادیها برخوردارند.
بنابراین همکاری برای جلوگیری از درگیریهایی که میتواند بر این کشورها تاثیرگذاشته و زنجیره تامین نیمههادیها را مختل کند، الزامی است. علاوه بر این، در صورت وقوع درگیری در منطقه، ایالاتمتحده باید دسترسی نامحدود به نیمههادیهای دارای فناوری پیشرفته را حفظ کند تا اطمینان حاصل کند که میتواند تضمینها و تعهدات امنیتی و دفاعی خود در خصوص ژاپن، کرهجنوبی و تایوان را برآورده کند. با این حال، از آنجایی که نقاط زنجیره تامین براساس تخصص شکل میگیرند، بنابراین هرگونه تهدید برای یکی از نقاط، این احتمال را ایجاد میکند که کل زنجیره تامین مختل شود.
اگرچه TSMC، غول تولیدکننده نیمههادیهای پیشرفته و رقیبش سامسونگ تعهد کردهاند که در تاسیسات ساخت جدید در خارج از کشور سرمایهگذاری کنند، اما احتمالاً تولید تراشههای پیشرفته در داخل کشور را حفظ خواهند کرد. از آنجایی که کارخانههای ساخت تراشهها تخصصی هستند، بنابراین نمیتوان در مواقع بحران، در یک کارخانه تغییر کاربری ایجاد کرد تا از تولید تراشههای با فناوری پائین، به تولید تراشههای با فناوری بالا روی آورد.
بنابراین، بیانیه مشترک کمپ دیوید که اعلام میکند ژاپن، کرهجنوبی و آمریکا با یکدیگر همکاری خواهند کرد تا راهاندازی پایلوتهای سیستم هشدار زودهنگام، اشتراکگذاری اطلاعات و تقویت هماهنگی سیاستها در مورد اختلالات احتمالی در زنجیرههای تأمین جهانی را انجام دهند، گام مهمی در جهت اطمینان از دسترسی به تراشههای پیشرفته در زمان بروز بحران به حساب میآید. این سه کشور، همراه با تایوان، باید برای ایجاد انعطافپذیری در زنجیره تامین تلاش کنند. حتی اگر همکاری دفاعی ژاپن، کرهجنوبی و ایالات متحده در جلوگیری از تهاجم منطقهای موفق باشد، تهدیدات زنجیره تامین از طریق رویدادهای احتمالاً غیرقابل پیشبینی مانند بلایای طبیعی ناشی از تغییرات آب و هوایی بر جای خود باقی است.