بررسی سخنان پزشکیان و قالیباف در همایش دیروز/ هشدار سران درباره خانوادهها
تالار وحدت صبح روز دوشنبه، محل برگزاری دومین اجلاسیه خانواده، آینده و پیوندهای پایدار بود؛ اجلاسیهای که مسعود پزشکیان، رئیسجمهور و محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس نیز سخنرانان آن بودند و درباره نقش خانواده و زنان در جامعه ایران و آینده آن صحبت کردند و البته هشدارهایی دادند.
تالار وحدت صبح روز دوشنبه، محل برگزاری دومین اجلاسیه خانواده، آینده و پیوندهای پایدار بود؛ اجلاسیهای که مسعود پزشکیان، رئیسجمهور و محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس نیز سخنرانان آن بودند و درباره نقش خانواده و زنان در جامعه ایران و آینده آن صحبت کردند و البته هشدارهایی دادند.
موضوع سبک زندگی و نگاههای متفاوت به مسئله حجاب چند روزی است که در مرکز توجه قرار گرفته و تندروها در فضای مجازی، رسانهای و حقیقی در حال فعالیت در این حوزه هستند و البته کلیدواژه سبک زندگی نیز بیشتر از قبل شنیده میشود. مطالعه سخنرانیهای دو تن از سران قوا در این اجلاسیه نیز به طور دقیق نشان نمیدهد که چه تصمیم یا مسیری درباره این مسائل در نظر گرفته شده است. این همایش توسط مرکز پژوهشهای مجلس برگزار شد.
با تهدید و امر و نهی نمیتوان جامعه را تغییر داد
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور در صحبتهای خود بر ضرورت آموزش مبانی شکلگیری و استمرار خانواده، صداقت را نخستین شرط ایجاد پیوندهای پایدار در جامعه دانست. او همچنین بر این موضوع تاکید کرد که «وقتی اعضای جامعه و خانواده هدف و جهتگیری مقدسی داشته باشند، ارتباطات آنها استحکام مییابد و در هیچ شرایطی دچار مشکل نخواهد شد.»
پزشکیان در دو بخش از صحبتهایش به این موضوع اشاره کرد که نمیتوان جامعه را به صورت دستوری تغییر داد. او در قسمتی از سخنرانی خود با تأکید بر نقش بنیادین خانه، خانواده، محله و مدرسه در جهتدهی به افراد و جامعه گفت: «افراد در جامعه سلیقهها و نظرات مختلفی دارند و ما باید تحمل این تفاوتها را بیاموزیم. این قاعده در زندگی زناشویی و تعاملات سیاسی نیز صادق است. نباید به دلیل اختلافنظر، یکدیگر را دشمن ببینیم.» پزشکیان تاکید داشت که «تفاوت نگاهها به معنای ضدیت دیگران با ما نیست.»
او در ادامه با برشمردن دلایل لزوم اصلاح نظام آموزشی برای تاثیرگذاری بر جامعه، تمرکز بر آموزش حل مسائل و روبهرو شدن با مشکلات در زندگی، با ابراز افتخار از زندگی در جامعهای مبتنی بر باورهای الهی، ابراز داشت: «با تهدید و امر و نهی نمیتوان جامعه را تغییر داد. قرآن و احادیث تأکید میکنند که هرکس برای اصلاح جامعه قدم برمیدارد، ابتدا باید خود را اصلاح کند. پیامهای ما باید در رفتارمان دیده شود. اگر بتوانیم خود را اصلاح کنیم، الگوی خوبی برای جامعه خواهیم بود؛ الگویی که دیگران با اشتیاق از آن یاد خواهند کرد.»
رویکرد ما عبور از برابری به عدالت جنسیتی است
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس دیگر سخنران این اجلاسیه بود. رئیس مجلس در بخشی از صحبتهای خود با بیان اینکه به لطف انقلاب اسلامی، زن ایرانی به عنوان معمار تمدن و محور تربیت، توانسته است کلان روایتهای شرقی و غربی را در هم بشکند، گفت: بهرغم تمام محدودیتها، او ثابت کرده که میتوان هم کانون خانه و خانهدار بود و هم در بطن جامعه نقشآفرینی کلیدی داشت بدون اینکه جنبههای انسانیاش فرسوده شود یا خصوصیات زنانهاش در عرصه عمومی به کالا و خدمات تبدیل گردد.» او همچنین به این موضوع اشاره داشت که «برخلاف تبلیغات منفی، حضور تعیینکننده زنان در عرصههای سیاسی، اقتصادی، علمی، فرهنگی، ورزشی و هنری محصول مستقیم نگاه بخشنده و تعالیدهنده انقلاب اسلامی است.»
قالیباف با اشاره به شعار برابری جنسیتی که در غرب سر داده میشود، یادآور شد: «اما این کار به قیمت سست کردن بنیانهای خانواده انجام شد و امروز اندیشمندان دلسوز غرب به پیامدهای ویرانگر افول نهاد خانواده در جوامع خود معترضاند. رویکرد ما در حکمرانی عبور از مفهوم فریبنده برابری جنسیتی و رسیدن به عدالت جنسیتی است.» رئیس مجلس با اشاره به نقش نهاد خانواده در استحکام جامعه و توجه به مشوقها برای درگیر شدن بیشتر خانوادهها در مشارکت در امور مختلف، تاکید کرد: «دولت باید با ابزارهای حکمرانی، نیازهای کاذب و هجمههای سبک زندگی غربی را مهار کرده و مطالبات واقعی خانوادهها در حوزه نیازهای اساسی، فراغت و تربیت به درستی پاسخ دهد که قهرمان این میدان خود خانواده است.»
قالیباف همچنین به این موضوع پرداخت که «راهحل گسستهای فرهنگی پیش آمده در تکیه حکمرانی بر ویژگی ترمیمگری خانواده است. نظام حکمرانی نقش سیاستگذار و تسهیلگر را برعهده دارد نه متصدی و مداخلهگر.» او بر این نکته نیز تاکید داشت: «ایران قدرتمند ۱۴۱۴ از درون خانوادههای توانمند ساخته خواهد شد و دینباوری و دینداری ما چراغ راه عقلانیتمان در این مسیر است.»
انسجام یا انشقاق اجتماعی؟
در روزهای گذشته، موضوعات اجتماعی از این دست بار دیگر به طرف مختلف به اخبار راه پیدا کردند. همانطور که میانسطور صحبتهای دو نفر از سران قوا میشد رگههایی از تفاوتها در نگاه جامعه و نگاه ساختاری به مسائل اجتماعی و البته راههای پیش رو را مشاهده کرد، علت توجه به این مسائل نیز متفاوت بود. هفته گذشته تجمعی در مرکز تهران با عنوان دسته حجاب فاطمی برگزار شد که پوشش خبری گستردهای را نیز به همراه داشت. همچنین انتشار تصویری از شهید نیلوفر قلعهوند در یکی از رسانههای اینترنتی متعلق به دفتر مقام رهبری به خاطر متفاوت بودن آن، با واکنشهای تندی روبهرو شد. نیلوفر قلعهوند مربی پیلاتس ۳۰ سالهای بود که در شب اول حمله اسرائیل به ایران همراه با پدر و مادرش به شهادت رسید.
تندروها معتقد بودند این عکس نباید منتشر شود. برخی نیز بر این باور بودند که جامعه ایران متکثر است و اتفاقاً این تکثر در شهدای جنگ ۱۲ روزه، به خوبی خود را نشان میدهد. در این شرایط، نگاه بر اولویتها و موضوعات کلیدی جامعه قفل شده است. چند روز قبل الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاعرسانی دولت از ابلاغ دستوری از دفتر مقام معظم رهبری به دولت صحبت کرد که بحثهایی حول محور آن شکل گرفت. دولت نیز همچنان در عمل و تاکنون، در مسیر میانه حرکت میکند که انتقادهای زیادی نیز درباره این رویکرد به آنها وارد میشود.
همانطور که بخشی از شعارهای تجمع روز پنجشنبه در تهران، خطاب به مسعود پزشکیان بود. جریان تندرو در تحلیلهای خود که در چند روز اخیر تندتر هم شده است، به این سمت حرکت کردند که پس از سال ۱۴۰۱، رویکرد ساختار به موضوع حجاب و سبک زندگی به خاطر جذب حداکثری، منفعلانه بوده است. نکته جالب توجه اینکه روز دوشنبه، تیتر یک روزنامه کیهان به صحبتهای پزشکیان در نشست بررسی برنامه اقدام زیست اجتماعی سالم و عفیفانه که شنبه ۸ آذر در دولت برگزار شده بود اختصاص داشت؛ جلسهای که پزشکیان در آن هم به لزوم پیشگیری از وقوع هنجارشکنی در جامعه صحبت کرد و هم بر این موضوع تاکید داشت که «در مسئله ترویج زیست عفیفانه نباید اقداماتی انجام شود که به سرمایه اجتماعی شکلگرفته در کشور آسیب بزند.»
او در صحبتهایش، بدننمایی و برهنگی را مغایر شأن زنان دانست و خاطرنشان کرد که «زنان جامعه ما شأنیت و شرافت والایی دارند.» و خواستار معرفی الگوهای مناسب در زمینه عفاف و حجاب به جامعه شد.
پزشکیان تاکید کرد: «حجاب برتر باید بهعنوان نمادی از خلاقیت، توانمندی، علم و صداقت افراد مطرح و الگوسازی شود.»
