بیانیه انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز در خصوص باززنده‌­سازی ساختمان شیشه‌ای صدا و سیما

پس از حادثه تلخ تخریب ساختمان شیشه‌ای صدا و سیما، نماد معماری مدرن ایران و قلب رسانه ملی، در جنگ ۱۲ روزه تابستان ۱۴۰۴، جامعه معماری و شهرسازی کشور با نگرانی شاهد اظهارات مسئولان درباره بازسازی این اثر ارزشمند است. این بنا به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های معماری معاصر ایران، حامل ارزش‌های تاریخی، هویتی و یادمانی بود و واجد شرایط ثبت در فهرست آثار ملی محسوب می‌شد.

نگرانی‌های تخصصی:

اظهارات اخیر وزیر راه و شهرسازی مبنی بر برگزاری مسابقه بین‌المللی برای «بازطراحی» یا «بازمعماری» این بنا، بدون تأکید بر احیای عین به عین اثر تخریب شده، موجب نگرانی جدی جامعه معماران و مهندسان مشاور شده است. این رویکرد می‌تواند به از دست رفتن اصالت معماری و هویت منحصربه‌فرد این ساختمان بینجامد، درحالی که با دسترسی به اسناد و نقشه‌های فنی اصلی، بازسازی دقیق آن امکان‌پذیر است.

موضع انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز:

1-احیای کامل اثر:  بازسازی ساختمان شیشه‌ای باید با پایبندی به اصل «حفظ اصالت اثر» و بازآفرینی دقیق معماری آن انجام شود. هرگونه تغییر غیرضروری در حجم، نما یا عناصر هویت‌ساز، خیانت به میراث معماری معاصر است.

2- تغییرات محدود و کارکردی:  در صورت نیاز به به‌روزرسانی کارکردهای داخلی یا تأسیسات، این تغییرات باید بدون دخل و تصرف در هویت بیرونی و ساختار اصلی بنا صورت گیرد.

3- رد مسابقه به‌عنوان راهکار اصلی:  برگزاری مسابقه بین‌المللی برای بازسازی یک اثر ثبت‌شدنی، رویکردی نامتناسب است و می‌تواند به تصمیم‌های شتابزده و دور از ارزش‌های بومی منجر شود. پیشنهاد می‌شود کمیسیونی متشکل از معماران پیشکسوت، کارشناسان میراث فرهنگی و متولیان صدا و سیما نظارت مستقیم بر فرآیند بازسازی داشته باشند.

• - الویت استفاده از اسناد موجود:  با توجه به احتمال وجود مدارک فنی کامل، بازسازی باید بر اساس همان اسناد و با کمترین انحراف انجام شود.

 هشدار به تصمیم‌گیران:

تخریب این بنا یک ضایعه فرهنگی بود، اما بازسازی غیراصولی آن می‌تواند ضایعه‌ای بزرگ‌تر ایجاد کند. انجمن صنفی مهندسان مشاور آماده است تا با ارائه راهکارهای فنی و تشکیل کارگروه تخصصی، از تحریف هویت این اثر جلوگیری کند.

ما از وزیر راه و شهرسازی و مسئولان صدا و سیما می‌خواهیم:

• به جای مسابقه، از تجربه و دانش معماران ایرانی بهره بگیرند.
• بازسازی را به‌عنوان یک «احیای میراثی» و نه یک پروژه معماری جدید ببینند.
• از تبدیل این فرآیند به فرصتی برای دگرگونی‌های نامربوط پرهیز کنند.

تخریب ساختمان شیشه‌ای یک خسارت بود، اما بازسازی نادرست آن به معنای نابودی دوباره این اثر است.

هیئت مدیره انجمن صنفی

مهندسان مشاور معمار و شهرساز

تابستان ۱۴۰۴

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید