مواضع متناقض ترامپ/بررسی نشست گروه ۷ و اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا درباره جنگ ایران و اسرائیل
اجلاس جی۷ در کانادا هم مانند بسیاری از رویدادهای فعلی سیاسی در جهان، زیر سایه جنگ ایران و اسرائیل، موضوع تعرفه‌های تجاری ترامپ و جنگ در اوکراین برگزار شد.
اجلاس جی۷ در کانادا هم مانند بسیاری از رویدادهای فعلی سیاسی در جهان، زیر سایه جنگ ایران و اسرائیل، موضوع تعرفه‌های تجاری ترامپ و جنگ در اوکراین برگزار شد. این اجلاس روز دوشنبه کار خود را در شهر کلگری کانادا آغاز کرد و تفاوت‌های زیادی با نمونه‌های پیشین خود داشت. ترامپ این اجلاس را خیلی زود ترک کرد و در متن و حاشیه آن، اظهارنظرهای متناقضی درباره موضوع ایران داشت.
رهبران کشورها قصد داشتند با ترامپ به گفت‌وگوهای دوجانبه بپردازند و در خصوص مسئله تعرفه‌های تجاری با او گفت‌وگو کنند. همچنین مسئله نامشخص بودن موضوع جنگ در اوکراین نیز بر این اجلاس سایه انداخته بود. تلاش برای گفت‌وگوهای دوجانبه، رسانه‌های غربی را نگران این موضوع کرده بود که اجلاس جی۷ به جای نقش‌آفرینی به عنوان نماد وحدت قدرت‌های صنعتی جهان، صرفاً به محلی برای مذاکرات سیاستمداران با ترامپ تبدیل شود. جی۷ از ترکیب کشورهای آمریکا، کانادا، بریتانیا، ژاپن، فرانسه، آلمان، ایتالیا و اتحادیه اروپا تشکیل شده است.
ایران پای میز مذاکره است
ترامپ روز دوشنبه در این اجلاس مدعی شد که می‌تواند به زودی با ایران به توافقی دیپلماتیک برسد و درگیری ایران و اسرائیل را پایان دهد. او حتی گفت این کار می‌تواند به محض ترک اجلاس از سوی او انجام شود. رئیس‌جمهور آمریکا گفت: «من فکر می‌کنم ایران اساساً پای میز مذاکره است و می‌خواهد به توافق برسد و به محض اینکه من اینجا را ترک کنم، ما کاری انجام خواهیم داد.»
او اما توضیح نداد که دقیقاً می‌خواهد پس از ترک اجلاس چه کاری انجام دهد. ترامپ همچنین اشاره‌ای به این موضوع نکرد که حمله اسرائیل به ایران دو روز پیش از دور ششم مذاکرات اتفاق افتاد. به گزارش ایرنا، ترامپ در پاسخ به سوالی درباره نقش آمریکا در جنگ، ادعا کرد که هدف او جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است.
او گفت: «می‌خواهم هیچ سلاح هسته‌ای در ایران نباشد و ما به‌خوبی در مسیر اطمینان از تحقق این هدف قرار داریم.» وقتی از او پرسیده شد آیا معتقد است اسرائیل می‌تواند بدون کمک آمریکا تهدید هسته‌ای ایران را مهار کند، ترامپ به صورت مبهمی پاسخ داد: «این موضوع بی‌ربط است. اتفاقی خواهد افتاد.» پیش از این، ترامپ گفته بود که ایران «دوست دارد مذاکره کند»، اما گفته بود که آنها باید قبل از شروع حملات اخیر اسرائیل، مذاکرات جدی انجام می‌دادند. رئیس‌جمهور آمریکا همچنین ادعاهای قبلی خود را درباره فرصت ۶۰ روزه به ایران برای توافق را تکرار کرد و گفت که با بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در تماس مستمر است.»
ترامپ خیلی زود نشست جی۷ را ترک و از امضای بیانیه مشترک این نشست درباره جنگ ایران و اسرائیل نیز خودداری کرد. او قرار بود برای شرکت در جلسه با تیم امنیت ملی خود به واشنگتن برگردد. حدود ساعت ۱۸:۳۰ دیروز بود که آکسیوس گزارش داد این جلسه در اتاق وضعیت کاخ سفید تشکیل شده است. رسانه‌های حاضر در اجلاس کلگری به نقل از منابع آگاه گزارش داده بودند که ترامپ روز دوشنبه در جریان حضور در کانادا، به طور مرتب از روبیو وزیر خارجه‌اش و دیگر مقامات کاخ سفید، به‌روزرسانی‌های مربوط به درگیری ایران و اسرائیل را دریافت می‌کرده است.
تهران را ترک کنید!
رئیس‌جمهور آمریکا در جریان حضور خود در این اجلاس، پستی در شبکه اجتماعی متعلق به خود منتشر کرد که بازتاب فراوانی پیدا کرد. موضعی که رسانه‌های مختلف از جمله آسوشیتدپرس آن را تناقض ترامپ نامیدند که ظرف هشت ساعت رخ داد. او در تروث‌سوشال نوشت: «ایران باید توافقی را که به آنها گفتم امضا می‌کرد. چه شرم‌آور و چه هدررفت جان انسان‌ها. به زبان ساده، ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد.
این را بارها تکرار کردم! همه باید فوراً تهران را تخلیه کنند!» ترامپ در واکنش به اینکه خبرنگاران علت صدور هشدار تخلیه تهران را پرسیدند، گفت که آنها باید موضوع را از بخش رسانه کاخ سفید پیگیری کنند. کاخ سفید نیز اعلام کرد منظور ترامپ «فشار ترامپ برای بازگشت ایران به پای میز مذاکره» و به روایتی بازگشت فوری ایران پای میز مذاکره بوده است. سپس سی‌‌ان‌‌ان به نقل از منابع آگاه اعلام کرد که ترامپ به دستیارانش دستور داده تا پیگر ملاقات با مقامات ایران باشند.
حوصله مذاکره با ایران را ندارم
ترامپ در جریان پرواز بازگشتش به واشنگتن، بار دیگر حرف‌های متناقضی زد. او که در هواپیمای ریاست‌جمهوری، مانند اکثر سفرها چند دقیقه‌ای با خبرنگاران صحبت کرد، در گفت‌وگو با خبرنگاران در هواپیمای ایر فورس وان گفت که به‌دنبال «یک پایان واقعی» برای درگیری بین اسرائیل و ایران است.
وی در پاسخ به این سوال که «چه چیزی بهتر از آتش‌بس است؟»، گفت: «پایان. یک پایان واقعی. نه آتش‌بس. پایان. یا حتی تسلیم کامل. آن هم ایرادی ندارد.» دونالد ترامپ گفت انتظار دارد در ۴۸ ساعت آینده روشن شود که آیا اسرائیل قصد کاهش حملات به ایران را دارد یا آنها را شدت خواهد داد: «خواهید فهمید. تا حالا که هیچ‌کس عقب‌نشینی نکرده است.»
ترامپ در پاسخ به این سوال که آیا دخالت نظامی آمریکا می‌تواند تضمین‌کننده نابودی برنامه هسته‌ای ایران باشد، همان‌طور که برخی مقامات اسرائیلی گفته‌اند، گفت: «امیدوارم برنامه‌شان خیلی زودتر از آن از بین برود. آنها به سلاح هسته‌ای دست نخواهند یافت.» ترامپ در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری نیز گفت که حوصله مذاکره با ایران را ندارد و دنبال یک راه‌حل نهایی است.
صحبت‌هایی که با اظهارات چند ساعت قبل او تناقضی آشکار داشت. او در جریان همین پرسش و پاسخ‌ها گفت زمانی که خواستار تخلیه تهران از سوی مردم شده بود، برای امنیت آنها بوده است. رئیس‌جمهور آمریکا در جریان پافشاری‌اش بر اینکه ایران به دنبال سلاح هسته‌ایست، گزارش جامعه اطلاعاتی و همچنین تولسی گابارد مدیر اطلاعات ملی این کشور که ابتدای امسال بر غیرنظامی بودن برنامه هسته‌ای ایران صحه گذاشته بودند را رد کرد و گفت: «برایم مهم نیست او چه گفت. آنها (جمهوری اسلامی) خیلی به دستیابی به سلاح هسته‌ای نزدیک بودند.»
امانوئل همیشه اشتباه می‌کند
امانوئل مکرون بامداد سه‌شنبه به وقت تهران طی صحبت‌هایی در اجلاس گفته بود که ترامپ به رهبران گروه هفت گفته است مذاکراتی برای دستیابی به آتش‌بس میان اسرائیل و ایران وجود دارد. او اظهار داشت: «شرکای اروپایی آماده شرکت در مذاکرات جدی هسته‌ای ایران در صورت دستیابی به آتش‌بس هستند. آمریکایی‌ها پیشنهاد دیدار با ایرانی‌ها را داده‌اند، حالا ببینیم چه می‌شود. با توجه به هدف دستیابی به آتش‌بس در خاورمیانه، خروج ترامپ از نشست سران گروه هفت مثبت است.»اما ترامپ خیلی زود پاسخ این اظهارات مکرون را داد.
او در تروث‌سوشال نوشت: «امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه که به دنبال تبلیغات است، به اشتباه گفت که من اجلاس گروه هفت در کانادا را ترک کردم تا به واشنگتن برگردم و روی آتش‌بس بین اسرائیل و ایران کار کنم. اشتباه است. او نمی‌داند چرا من الان در راه واشنگتن هستم، اما مطمئناً هیچ ربطی به آتش‌بس ندارد. خیلی بزرگتر از آن. چه عمداً و چه سهواً، امانوئل همیشه اشتباه می‌کند. منتظر باشید.»
به دنبال گزارش‌هایی که رسانه‌ها درباره تلاش ترامپ برای تماس با ایران برای آغاز مذاکرات صلح منتشر کردند، ترامپ این موضوع را هم تکذیب کرد. او در تروث سوشال نوشت: «من به هیچ شکل یا روشی برای «مذاکرات صلح» با ایران تماس نگرفته‌ام. این صرفاً یک خبرسازی کاملاً ساختگی و نادرست دیگر است! اگر آنها خواهان مذاکره هستند، راه ارتباط با من را می‌دانند. آنها باید همان توافقی را که روی میز بود می‌پذیرفتند؛ کاری که می‌توانست جان انسان‌های زیادی را نجات دهد.»
ترامپ چه می‌گوید؟
دست پیدا کردن به پاسخ این سوال اگر غیرممکن نباشد، سخت است. چون از یک سو ترامپ دوست دارد شخصیتی غیرقابل پیش‌بینی به نظر برسد و از سوی دیگر دست به اقدامات عجیب زیادی می‌زند. این تناقض‌ها و تهدیدی که علیه مردم ایران مطرح کرد نیز واکنش‌برانگیز شد. کاربران زیادی در شبکه‌های اجتماعی، تهدید ترامپ مبنی بر خروج مردم تهران را دستمایه طنزنویسی قرار دادند. بعضی با این کلیدواژه‌ها به استقبال صحبت‌های ترامپ رفتند که ایران و تهران خانه ماست و هیچ‌کس نمی‌تواند دستور تخلیه آن را بدهد.
همچنین رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور، این موضوع را برجسته کردند. تهدید ترامپ ساعاتی پس از توئیت مشابهی از سوی یک مقام اسرائیلی صورت گرفت و در مقابل نیز ایران به ساکنان تل‌آویو هشدار داد که این شهر را برای حفظ جان خود ترک کنند. این موضوع باعث درهم‌ریختگی وضعیت سیاسی در اسرائیل شد و روند تخلیه شهروندان و دیپلمات‌ها را سرعت داد.
عمادالدین باقی، پژوهشگر حقوق بشر در واکنش به تهدیدها و تناقض‌های ترامپ نوشت: «ترامپ می‌خواست نامش به‌عنوان کبوتر صلح ثبت شود اما چون افسارش دست لابی اسرائیل بود نامش همراه نتانیاهو به عنوان جنایتکار جنگی ثبت خواهد شد. فرمان ترامپ برای تخلیه تهران ۱۲ میلیون نفری، تهدید غیرمستقیم به استفاده از بمب اتم بود؛ هرچند زود عقب نشست.» محمد صرفی، سردبیر نشریه تهران‌تایمز – روزنامه انگلیسی‌زبان تهران‌تایمز – با بازنشر صفحه یک امروز این روزنامه، خطاب به ترامپ نوشت: «آقای ترامپ! ما تهران‌تایمز را هم ترک نمی‌کنیم؛ چه رسد به تهران!»
گوآو جیاکان، سخنگوی وزارت خارجه چین، در نشست خبری روز گذشته خود در پاسخ به سوالی راجع به این تهدیدها گفت: «ریختن بنزین و شعله‌ور کردن آتش، تهدید کردن و افزایش فشارها، نه‌تنها به کاهش تنش‌ها کمکی نمی‌کند، بلکه فقط درگیری را تشدید و گسترده‌تر خواهد کرد.»
