پایان پ‌ک‌ک و درگیری با ترکیه؟
روز پنج‌شنبه عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کردستان یا پ‌ک‌ک خواستار انحلال و خلع سلاح این گروه شد.
وداع (احتمالی) با سلاح. روز پنج‌شنبه عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کردستان یا پ‌ک‌ک خواستار انحلال و خلع سلاح این گروه شد. این گروه شبه‌نظامی که ایالات متحده و برخی کشورهای دیگر آن را یک سازمان تروریستی می‌دانند، دهه‌هاست که در حال جنگ با دولت ترکیه است و گروه‌های وابسته به آن در سوریه و عراق فعالیت می‌کنند. چرخش خیره‌کننده اوجالان سوالات بسیاری را مطرح می‌کند. کارشناسان شورای آتلانتیک تلاش کرده‌اند تا در مقاله‌ای به این سوال‌ها پاسخ دهند.
ریک اوتزن، مشاور ژئوپلیتیک در برنامه‌های ترکیه در اندیشکده شورای آتلانتیک می‌نویسد، اوجالان و پ‌ک‌ک از سال 1984 مبارزات خود را با دولت ترکیه آغاز کرده‌اند و شاخه‌های خود را در سوریه و عراق و ایران ایجاد کرده‌اند. تنش‌های ناشی از درگیری‌های پ‌ک‌ک، دهه‌هاست که شرایط ترکیه، منطقه و روابط ترکیه و آمریکا را متلاطم کرده و تلاش برای ثبات، رفاه و امنیت را برای ترک‌ها، کردها و سایر مردم منطقه ناکام گذاشته است.
این بیانیه اولین تلاش جدی در بیش از یک دهه برای پایان دادن به مبارزات مسلحانه پ‌ک‌ک و عادی‌سازی سیاست در منطقه‌ای با اکثریت کردنشین و متاثر از این درگیری است. اما اوجالان فعلاً تصمیم نهایی را بر عهده رهبر کنونی پ‌ک‌ک گذاشته و باید هنوز منتظر کنگره حزب پ‌ک‌ک برای حرف آخر بمانیم. زمان برگزاری این کنگره هنوز مشخص نیست. اگر فراخوان اوجالان در این کنگره تایید شود و تمام شبه‌نظامیان کُرد در سوریه، عراق و ایران از آن تبعیت کنند، این یک پیروزی بزرگ برای تمام طرف‌ها خواهد بود.
دفنی ارسلان، مدیر ارشد و بنیانگذار شورای آتلانتیک در ترکیه می‌نویسد، اگر بتوانیم بین خطوط اظهارات اوجالان را بخوانیم، انگار که او امید خود را برای پیروزی در برابر ارتش ترکیه از دست داده و به‌دنبال زمینه رسمی‌تر و سیاسی برای ادامه مبارزات خود است. او همچنین پ‌ک‌ک را سازمانی منسوخ خواند که ریشه در آرمان‌های مارکسیستی/لنینیستی دارد که دیگر وجود ندارند.
ریک اوتزن تاکید می‌کند که اوجالان احتمالاً می‌خواهد میراث خود را به‌عنوان فردی بیش از یک زندانی جنگ‌طلب یا تروریست تثبیت کند و به‌عنوان صلح‌طلبی یاد شود که خشونت یا «مقاومت» را به دستاوردهای سیاسی تبدیل می‌کند. او قبلاً از همکاری ترک‌ها و کردها حمایت کرده بود و در بیانیه جدید خود جمهوری ترکیه را به‌عنوان ابزاری برای رسیدن به این امر تقدیر کرد؛ گام دیگری در تحولات طولانی از ابعاد جدایی‌طلبانه و ضددولتی ایدئولوژی پ‌ک‌ک.
رجب‌طیب‌اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه از سال 2011 تا 2014 روند صلح با پ‌ک‌ک را دنبال کرد که به‌دلیل رخدادهای سوریه و چالش‌های سیاست داخلی مختل شد. او قصد دارد رهبری باشد که به تروریسم پ‌ک‌ک پایان می‌دهد و در عین حال شرایط زندگی را برای کردها در ترکیه و منطقه بهتر کند. بازگشت روند صلح به اقتصاد ترکیه و روابط این کشور با آمریکا کمک می‌کند و موانع ایجاد یکپارچگی در سوریه (و عراق) برای ایجاد اقتصاد منطقه‌ای تحت هدایت ترکیه را از بین می‌برد.
این امر همچنین می‌تواند قدرت اردوغان در سیاست‌های داخلی را تقویت کند و ممکن است به جذب دوباره ترک‌های لیبرال و چپ‌گرایان کُرد که در یک دهه گذشته مواضع تند او در قبال پ‌ک‌ک را رد کرده‌اند، منجر شود. به‌نظر می‌رسد پ‌ک‌ک به فراخوان اوجالان برای برگزاری کنگره رهبری و وابستگان برای عمل به بیانیه او توجه نشان دهند. انتظار می‌رود که احتیاط و شرایطی وجود داشته باشد؛ روندی از اجرای چندمرحله‌ای به‌جای تحولی فوری.
گروه‌های وابسته حاضر در سوریه در معرض دید بیشتری قرار دارند و احتمالاً راحت‌تر از این بیانیه پیروی خواهند کرد. ممکن است جناح‌های مخالفی وجود داشته باشند که از خلع سلاح یا توقف جنگ خودداری کنند. کادرهای سالخورده در کوه‌های قندیل ممکن است به دنبال راهی شرافتمندانه برای بیرون آمدن از تپه‌ها داشته باشند و این سازمان به‌رغم توزیع منطقه‌ای از نظر ایدئولوژیکی بسیار متمرکز است. به هر حال این سازمان بیشتر ظرفیت خود را برای تداوم حملات مسلحانه از دست داده بنابراین مسئله در آنجا روند سیاسی است، درحالی‌که در سراسر مرز عراق و سوریه مسئله تبعیت از آن است.
