خبرنگار گروه اقتصاد علی ایوبی

استراتژی مبارزه با فساد نداریم

افول اقتصاد ناشی از سیاستگذاری ناصواب

در کره جنوبی بسیاری از مجراهای سرمایه‏‌گذاری غیرتولیدی مسدود شده است اما در ایران دولت‏‌ها و مجالس ما با غیرمولدها رودربایستی دارند. اینگونه است که در کره‌‏جنوبی در ۴۳ سال گذشته تشکیل سرمایه ثابت ناخالص مستغلات از سرمایه ثابت ناخالص صنعتی افزایش پیدا نکرده است اما در ایران هیچ‌‏گاه تشکیل سرمایه ثابت ناخالص صنعتی از مستغلات بالاتر نبوده است. سیدمحمد بحرینیان، صنعتگر و پژوهشگر توسعه در جلسه بررسی سلطه و امپراطوری همه‏‌جانبه نامولدها به مثابه ریشه اصلی توسعه‏‌نیافتگی کشورها و زوال اقتصادی که در ادامه مشروح گفته‏‌های او را می‏‌خوانید، با ذکر نظرات اقتصاددانان برجسته جهان در خصوص توسعه فرآیند مواجهه دولت‌‏ها در ایران با توسعه را تشریح می‏‌کند. او ضمن اشاره به گزارشی که سی‏‌آی‏‌ای در سال ۱۳۲۲ خطاب به عوامل نفوذی و جاسوسان خود در کشورهای مختلف نگاشته می‏‌گوید: «در این گزارش تاکید شده است که هنگام انتصاب تکالیف کاری همیشه اول از مشاغل بی‏‌اهمیت شروع کنید. مراقب باشید که مشاغل مهم به کارکنان ناکارآمد و ماشین‏آلات ضعیف واگذار شود. برای تضعیف روحیه و پیرو آن تضعیف تولید نسبت به کارکنان ناکارآمد ملاطفت به خرج دهید. به آنها ترفیع‏‌هایی دهید که سزاوار آن نیستند و نسبت به کارکنان کارآمد تبعیض قائل شوید و درباره کار آنها ناعادلانه شکایت کنید. مرور این گزارش نشان می‌‏دهد گویی این ماموریت در کشورهای توسعه‌‏نیافته و از جمله ایران به‌‏خوبی انجام شده است.»

رد بودجه رئیسی

هنوز دو روز از سخنان غلامعلی حدادعادل که گفته، هماهنگی خوبی بین قوا پدید آمده که از آغاز انقلاب تاکنون سابقه نداشته، نگذشته بود که مجلس یازدهم کلیات لایحه بودجه سال آینده دولت ابراهیم رئیسی را رد کرد. هرچند این اتفاق سه بار در سال‌های ۱۳۹۷، ۱۳۹۹و ۱۴۰۰ برای دولت حسن روحانی نیز رخ داد و کلیات بودجه برگشت خورد اما این نخستین‌بار است که دولت بدون تهیه جزئیات هزینه، کلیات بودجه را نوشته و تقدیم مجلس کرده است. شنیده‏ها حاکی است هنوز «جداول هزینه» در سازمان برنامه نهایی نشده که این امری بی‌سابقه در بودجه‌نویسی کشور است. اینکه مجلس تکلیف به ارائه دو مرحله‌ای بودجه کرده است قاعدتاً به معنی عقب انداختن کار تدوین جداول نمی‏تواند باشد. دولت در حالی کسری بودجه تراز عملیاتی را در لایحه اعلام کرده که هنوز تکلیف هزینه‏ها مشخص نیست. برای به دست آوردن بودجه عملیاتی باید هزینه را با درآمد تراز کرد تا کسری بودجه عملیاتی نیز مشخص شود. به نظر می‏رسد دولت با کلیاتی ذهنی بودجه ۱۴۰۳ را بسته است.