آیا «اضطرار» توجیهی بر نفی اخلاق است؟ انسانی که در اضطرار قرار گرفته، در فقر، گرسنگی، تشنگی و خطر مرگ، مجاز به انجام هر کاری است؟ از مردم جامعهای که هر روز با بحرانهای مرگآوری مثل فقر، جنگ، خشکسالی و... مواجه میشوند، میتوان انتظار رعایت اخلاقیات داشت؟
روزنامهها و رسانههای کشور این روزها آیینهای از رنجهای بیپایان هستند. از گزارشهای دقیق حملات نظامی تا روایتهای شخصی بازماندگان از جنگ.
جنگ، فراتر از یک واقعه صرفاً سیاسی یا نظامی، یکی از شدیدترین اشکال بحران انسانی است.
هر جنگی بالاخره تمام میشود، اما پیامدهای آن سالها ـ و حتی نسلها ـ باقی میماند. اصلاحگرایان اجتماعی در دوران پساجنگ نقشی حیاتی دارند. بازسازی نهتنها بهمعنای ساخت دیوارها و پلهاست، بلکه بهمعنای ترمیم روابط انسانی، تقویت اعتماد عمومی و ایجاد ساختارهایی است که از تکرار خشونت جلوگیری کند.
وقوع فجایعی مانند قتل الهه حسیننژاد، جامعه را با پرسشهایی مواجه میکند که فراتر از حوزه حقوقی و قضایی است. ظاهر قضیه این است که فردی مرتکب جرم میشود. سیستم قضایی وارد عمل شده و با حکم دادگاه و اجرای آن، پرونده به لحاظ قضایی مختومه میشود. به لحاظ انسانی اما، پرونده همیشه باز است.
