قادر باستانی‌تبریزی

قادر باستانی‌تبریزی

پژوهشگر علوم ارتباطات

مقالات
  • داروی دلبستگی/آیا می‌توان برای عشق نسخه نوشت؟

    داروی دلبستگی/آیا می‌توان برای عشق نسخه نوشت؟

    در دهه‌های اخیر پدیده‌ای که در برخی محافل به سندروم ازدواج ناگهانی معروف شده، دقیقاً از همین‌جا ناشی می‌شود؛ علاقه‌ای شدید و موقت که در اثر یک محرک شیمیایی به‌وجود می‌آید و خیلی زود، در مواجهه با واقعیت روزمره، از هم فرو می‌پاشد. چنین تجربه‌هایی نشان می‌دهند که رابطه، صرفاً با احساس لحظه‌ای ساخته نمی‌شود.

  • خودِ دیجیتال آینه‌ای کج‌نما در دستان ما

    خودِ دیجیتال آینه‌ای کج‌نما در دستان ما

    گوشی‌های هوشمند فقط ابزار نیستند؛ بخشی از ما شده‌اند. بخشی از شخصیت‌مان، از هویتی که به دیگران نشان می‌دهیم و حتی از احساسی که نسبت به خودمان داریم.

  • گمشده در داده‌ها/زیستن در عصر شفافیت اجباری

    گمشده در داده‌ها/زیستن در عصر شفافیت اجباری

    در روزگاری که هر حرکت و هر انتخاب ما به دقت ثبت و تحلیل می‌شود، ناپیدا ماندن به کاری دشوار بدل شده است. عصر شفافیت اجباری، فضایی است که در آن حریم خصوصی به‌صورت روزافزون رنگ می‌بازد و زندگی در معرض نور بی‌رحم داده‌ها و رصد بی‌وقفه قرار می‌گیرد.

  • اثر حلقه‌ای/ پژواک خودکم‌بینی در سرنوشت جمعی

    اثر حلقه‌ای/ پژواک خودکم‌بینی در سرنوشت جمعی

    در شبکه‌های اجتماعی، گویی ما ایرانیان در آیینه‌ای کج، مدام تصویر تحقیرشده‌ای از خود را بازتاب می‌دهیم. ملتی که انگار در همه‌چیز کم می‌آورد؛ مردمی فریبکار، مدیرانی دزد، کارمندانی بی‌وجدان، کالایی بی‌کیفیت و فرهنگی بیمار. چنان این گزاره‌ها را تکرار کرده‌ایم که دیگر نه روایت اعتراض بلکه بدل به واقعیت زیسته‌مان شده‌اند.

  • زیستن در ناپایداری/تأملی بر سرشت ناآرام ارتباطات در جهان امروز

    زیستن در ناپایداری/تأملی بر سرشت ناآرام ارتباطات در جهان امروز

    اگر روزی دغدغه ارتباطات، یافتن راهی برای «وصل‌شدن» بود، امروز مسئله اصلی، «چگونه دوام آوردن» در میان طوفانی از پیوندهای ناپایدار است که بی‌وقفه پدید می‌آیند و از هم می‌گسلند.

  • ایرانیان و هوش مصنوعی/سه‌گانه تردید، شگفتی و گریز

    ایرانیان و هوش مصنوعی/سه‌گانه تردید، شگفتی و گریز

    نگاه ایرانی به هوش مصنوعی نه به کنترل می‌انجامد، نه به اتصال؛ بلکه در میانه‌ای از احتیاط، شگفتی و گریز است. درحالی‌که آمریکایی‌ها با ذهنیت اقتدارگرا و فردمحور خود، خواهان تسلط بر هوش مصنوعی هستند و چینی‌ها در چارچوب فرهنگی جمع‌گرایانه‌شان آن را شریکی برای سازگاری با محیط می‌دانند، ایرانیان هنوز در جست‌وجوی معنای حضور این فناوری در زیست‌جهان خودند؛ با تردید، با هیجان، با پرسش و با فاصله‌ای که هم از امید می‌گوید و هم از ترس.

  • راه نجات؛ شکست انحصار

    راه نجات؛ شکست انحصار

    در روزهای اخیر، سلسله‌ای از وقایع در صداوسیما پرده از حقیقتی تلخ برداشت؛ آنچه از قاب تلویزیون پخش شد، نه خطایی گذرا که تهدیدی صریح برای امنیت ملی بود.

  • در ستایش نادیدگی/وقتی دیده‌شدن جای زیستن را می‌گیرد

    در ستایش نادیدگی/وقتی دیده‌شدن جای زیستن را می‌گیرد

    در جهانی که هر لحظه‌اش ثبت می‌شود و هر حسی باید دیده شود، ما آدم‌ها آرام‌آرام ناپدید می‌شویم؛ نه در تاریکی بلکه در نور آزاردهنده‌ صفحه‌ها. گوشی‌های هوشمند که روزی وعده‌ «وصل شدن» می‌دادند، اکنون تیغ نامرئیِ پیوندهای انسانی‌اند.

  • پارادوکس بهاری ملال

    پارادوکس بهاری ملال

    ملال، سکوتی است درون جان، آهی است بی‌صدا، نگاه خیره‌ای است به دوردستِ نامعلوم. روان‌شناسان، فلاسفه و شاعران هریک سعی کرده‌اند آن را توضیح دهند، اما ملال توضیح‌دادنی نیست؛ باید آن را زندگی کرد.

  • بهترین روزگار و بدترین ایام

    بهترین روزگار و بدترین ایام

    ما در نقطه‌ای ایستاده‌ایم که مرز میان پیشرفت و بحران به‌طرز خطرناکی باریک شده است. از یک‌سو، هوش مصنوعی، مهندسی ژنتیک و فناوری‌های نوین، افقی روشن از پیشرفت و رفاه ترسیم می‌کنند و از سوی‌دیگر، این تحولات تهدیدی برای مشاغل، برابری اجتماعی و حتی خودِ مفهوم «انسان بودن» به‌شمار می‌آید.