انتخابات تایوان و چشمانداز تنش چین و آمریکا
ریچارد سی‌بوش
رئیس سابق مؤسسه آمریکا در تایوان
مؤسسه آمریکا در تایوان، نهادی است که از طریق آن، ایالات متحده روابطش با تایوان را مدیریت می‌کند، از این رو که آمریکا روابط دیپلماتیک با تایوان ندارد و تایوان را به‌عنوان یک کشور مستقل به رسمیت نشناخته است. ریچارد سی‌بوش، نزدیک به پنج سال، تا سال ۲۰۰۲، رئیس این نهاد بوده است. او هم‌اکنون به‌عنوان کارشناس مسائل آسیای شرقی با اندیشکده بروکینگز همکاری می‌کند.
نتیجه انتخابات سال ۲۰۲۴ تایوان را یک ویژگی ساختاری در قانون اساسی تایوان تعریف می‌کند. این یعنی کاندیدایی که تعداد بیشتری رأی بیاورد، اما اکثریت را به دست نیاورده باشد، همچنان رئیس‌جمهور خواهد شد. در پنج انتخابات اخیر، رهبران دو حزب اصلی، روبه‌روی هم قرار گرفته‌اند و برنده اکثریت را کسب کرده است. دو حزب اصلی، یکی کومینتانگ یا کی‌ام‌تی است، حزب حاکم دوران اقتدارگرایی که تسهیل‌گر گذار به دموکراسی در دهه ۱۹۹۰ شد و دیگری حزب دموکراتیک پیشتر یا دی‌پی‌پی که حزب حاکم فعلی است.
امسال متفاوت است. علاوه‌بر هو یو ای، کاندیدای کی‌ام‌تی و ویلیام لی چینگ ته، کاندیدای دی‌پی‌دی، کو ون جه هم هست، کاندیدای عجیب و کاریزماتیک حزب مردم تایوان یا تی‌پی‌پی که خودش تأسیس کرده است. اگر بخواهیم ساده‌سازی کنیم، کی‌ام‌تی طرفدار تعامل با چین است، لااقل تعامل اقتصادی. دی‌پی‌پی بر تهدیدی تأکید کرده است که چین در طول زمان برای تایوان دارد. تی‌پی‌پی هم بر پایه موضعی ضدساختار قدرت و حمایت قوی از سمت جوانان رونق یافته است. توصیف رسانه‌ها به این شکل که کی‌ام‌تی حامی چین است و دی‌پی‌پی حامی استقلال، حقیقت پیچیده‌تری را به شکلی نادرست نشان می‌دهد.
نظرسنجی دنبال‌کننده «مای فورموسا» در آخرین نسخه‌اش به لی 2/35درصد، به هو 1/32درصد و به کو 7/19درصد شانس پیروزی داده است، با ضریب خطای 8/2درصد. این در بیشتر دوران کارزار انتخاباتی، نحوه تقسیم نظرات رأی‌دهندگان بوده است. کاندیداهای کی‌ام‌تی و تی‌پی‌پی، هو و کو، رأی‌دهندگان ضد دی‌پی‌پی را با هم تقسیم کرده‌‌اند. لی هیچ وقت بالای ۵۰ درصد رأی نداشته است. بسیاری فکر می‌کنند بعد از حدود ۸ سال حضور در قدرت، باید شخص دیگری به جای دی‌پی‌پی بیاید.
هشدارهایی مطرح شده است که اگر دی‌پی‌پی ریاست‌جمهوری را ببرد، به سمت استقلال قانونی تایوان خواهد رفت و این جرقه جنگی در تنگه خواهد شد که ایالات متحده را درگیر خواهد کرد. اما من فکر می‌کنم این دیدگاه غلط است، به چند دلیل. اول اینکه لی موضعش نسبت به چین را به سمت مسیر محتاطانه‌ای که سای دنبال کرده، تغییر داده است. او مدعی است کاندیدای حفاظت از وضعیت موجود است و با موضع سای موافق است که نه در مقابل فشار چین قد خم کند و نه چین را به صرف حمایت ایالات متحده تحریک کند.
دوم، گرچه چین به اعلام استقلال تایوان با کارزار نظامی پاسخ خواهد داد، پکن می‌داند که این کار خطرناکی خواهد بود، تا حدی به این خاطر که ارتش چین آماده چنین کارزاری نیست.
سوم، چین این گزینه را دارد که راهبردش در مقابل دولت سای را ادامه دهد، یعنی کارزار گسترده اجبار که شامل نمایش قدرت نظامی می‌شود اما گستره‌ای از فشارها و تهدیدهای غیرنظامی هم با خود دارد. این رویکرد کم‌خطری است. اعتماد مردم تایوان را هدف می‌گیرد و نشانه‌هایی هم هست که دارد به‌تدریج نتیجه می‌دهد.
چهارم، گرچه چین با پیروزی کی‌ام‌تی، فشارهایش را کم خواهد کرد، مشخص نیست که دو طرف تا چه حد به روزهای ریاست‌جمهوری ما یینگ جئو از کی‌ام‌تی و سیاستش برای تعامل با چین باز خواهند گشت. خیلی چیزها از ۲۰۰۸ تا امروز تغییر کرده‌‌اند. کی‌ام‌تی نسبت به چین محتاط‌تر است، تا حدی به خاطر رفتار چین در جاهایی مثل هنگ‌کنگ و تا حدی به خاطر تغییر در نظر افکار عمومی تایوان. در نهایت، مردم تایوان رهبر آینده‌شان را در ۱۳ ژانویه انتخاب خواهند کرد. هر طرفی که پیروز شود، با چالش‌های حکومت‌داری مواجه خواهد شد. نقطه شروع‌شان هم ترجیحات مردم نسبت به وضعیت کنونی خواهد بود.
