محمدجواد روح

یک انتصاب ناامیدکننده

حسین جابری‌‌انصاری را تقریباً می‌شناسم. با هم سلام‌وعلیک هم داریم. شخصیت بسیار محترمی است و از کارشناسان مجرب و شناخته‌شده در حوزه مسائل منطقه. افزون بر این، از جانبازان جنگ تحمیلی نیز هست و درعین‌حال، چهره‌ای معتدل و آرام از نظر سیاسی که می‌تواند تقریباً با همه جریان‌ها و گروه‌ها در موارد لازم، تعامل کند. بااین‌حال، شخصاً با انتصاب او به‌عنوان مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مخالف هستم و این انتصاب را نمره‌ای منفی در کارنامه دولت و وزیر اندیشمند و بافرهنگِ فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌دانم.

جمع کردن دام ۸۸

پرسش و پاسخ دیروز کیهان و پزشکیان را در سطحی بسیار فراتر و کلان‌تر از انتصاب چند مدیر میانی و کارشناس باید دید و شناخت. این پرسش و پاسخ، میان دو رویکرد جدی به مناسبات کلان امروز ایران است. دریک‌سو، رویکردی است که می‌خواهد همچنان با «فتنه‌گر» و «اغتشاشگر» خواندن این و آن، دام پهن‌شده ۸۸ را گشوده نگاه دارد و هر روز و هر سال به بهانه بروز جنبشی اعتراضی و حتی مواضع انتقادی بر دایره و گستره این دام بیافزاید.

پزشکیان خاتمی نیست

این واقعیت را باید پذیرفت که پزشکیان، خاتمی نیست. همچنان که میرحسین موسوی و حسن روحانی هم خاتمی نبودند. اصولاً اینکه یک ایده‌آل‌تایپ تعریف کنیم و انتظار داشته باشیم و بخواهیم همه منتخبان و نمایندگان جریان اصلاحات، رفتار، گفتار و حتی راهبردی در چارچوب آن الگو داشته باشند، نه واقع‌بینانه است و نه ممکن و حتی مطلوب. پزشکیان، خاتمی نیست. نه در ظاهر، نه در پوشش و نه در بیان جذابیت و توانمندی‌های رئیس دولت اصلاحات را ندارد. اما تاکنون نشان داده که درک روشنی از مسئولیتی دارد که در شرایط امروز ایران بر دوش گرفته است؛ مسئولیتی که پیشبرد آن، حتی از شرایط آغاز دولت خاتمی با نفت ۷دلاری و بحران‌های ۹روز یک بار دشوارتر است.

مدینه‏‌النبی و جامعه مدنی

مدینه‌النبی داستان یک شهر است. تجربه شکل گرفتن یک شهر بر مبنای وفاق قبایلی پراکنده و درستیز و نیز مسلمانان، مشرکان و یهودیان است. قراردادی که می‌خواهد رفع تعارض کند و بذر توافق پراکند و بر این مبنا، حکومت را شکل می‌دهد. با این نگاه، جامعه مدنی جان لاک نیز چندان بی‌ارتباط با مدینة‌النبی نیست. دست‌کم ارتباط آن با سیره فراموش‌شده حکومت نبوی، بیشتر است با نظریه‌پردازی‌هایی که برای حکومت اسلامی می‌شود و مبنای آن، نه بر وفاق و مدنیت که بر قهر و تحکم و خشونت است.

دشواری وفاق

ایران را فراموش نکنیم...

آب سرد یا واقعیت گرم؟

انگار تشتی آب سرد بر روی آنان ریخته باشند. انتظارشان بسیار بود و آنچه حاصل شد، بسیار اندک. پرسش اصلی این است که بسیاری از انتظارات نادرست بود؛ یا آنچه حاصل آمده است و متناسب با آن انتظار نمی‌نماید، باید به چالش کشید؟ به نظر می‌رسد هر دو سوی این معادله، نیازمند تجدیدنظر و نقد است.

از نهضت تا پادکست

رخداد 1403

نیروی خالص‌‏ساز مدعی است که می‎خواهد فضای دهه ۶۰ را بازتولید کند. چنان‏که می‏‌بینیم هر سه کاندیدای ریاست‌‏جمهوری این جریان در دو دهه گذشته (محمود احمدی‌‏نژاد، سیدابراهیم رئیسی و سعید جلیلی) خود را «رجایی دوم» معرفی می‏‌کردند و در مقابل، جریان‏‌های اصلاح‌‏طلب و توسعه‏‌گرا در دولت‏‌های هاشمی، خاتمی و روحانی را نمادهای اشرافیت و وابستگی به غرب می‏‌خواندند.

دولت وحدت ملی دموکراتیک

می‏‌توان در شرایطی که احساس خطر رخ دهد، انتظار داشت که روزنه‌‏ای گشوده شود و دو طرف (پوزیسیون و اپوزیسیون) به تفاهمی حداقلی برسند. به نظر می‌‏رسد در یک دهه گذشته، این اتفاق دوبار رخ داده است، یک بار در انتخابات ۱۳۹۲ و یک بار هم در انتخابات ۱۴۰۳.