پرفروشترین مسیرهای زیارتی سال ۱۴۰۴
سفرهای زیارتی سهم قابل توجهی از گردشگری در ایران را بهخود اختصاص دادهاند. تا جاییکه از مرد و زن تا پیر و جوان حتی یکبار در سال نیز شده به شهرهای مذهبی سفر میکنند. در میان مقاصد داخلی، مشهد و شهر ری همواره در صدر فهرست شهرهای زیارتی محبوب قرار دارند. در کنار اینها شهرهای مقدس خارج از کشور مانند نجف، کربلا و مکه نیز هر ساله میزبان میلیونها زائر ایرانی هستند.
سفرهای زیارتی سهم قابل توجهی از گردشگری در ایران را بهخود اختصاص دادهاند. تا جاییکه از مرد و زن تا پیر و جوان حتی یکبار در سال نیز شده به شهرهای مذهبی سفر میکنند. در میان مقاصد داخلی، مشهد و شهر ری همواره در صدر فهرست شهرهای زیارتی محبوب قرار دارند. در کنار اینها شهرهای مقدس خارج از کشور مانند نجف، کربلا و مکه نیز هر ساله میزبان میلیونها زائر ایرانی هستند.
مسیرهای زیارتی داخلی
حضور در حرم مطهر فرصتی فراهم میکند تا برای مدتی از زندگی پرمشغله روزمره فاصله بگیرید و از نظر روحی به آرامش برسید. همین ویژگی باعث شده شهرهای زیارتی که در ادامه معرفی میکنیم، در شمار پرطرفدارترین مسیرهای داخلی قرار بگیرند.
مشهد – پرفروشترین مقصد زیارتی ایران
در ایران شهر مشهد یک استثنا بهحساب میآید؛ حجم سفر به این مقصد بهقدری بالاست که تقریبا در تمام طول سال پذیرای مسافران است. میلیونها نفر از داخل کشور و شمار قابل توجهی از مسافران خارجی هر ساله راهی مشهد میشوند. بهعنوان مثال، فقط در دهه آخر صفر در سال ۱۴۰۴ حدود ۴.۵ میلیون نفر با خرید بلیط هواپیما تهران مشهد یا از طریق زمینی و ریلی خود را به مشهد رساندهاند تا در مراسم سوگواری امام هشتم شیعیان شرکت کنند.
در زمانهایی مثل تعطیلات نوروز، تابستان و مناسبتهای مذهبی، این موج سفر چند برابر میشود و جمعیت شهر به شکل محسوسی افزایش پیدا میکند. در برخی ایام خاص، تعداد ورودی مسافران در مدت کوتاه به چند میلیون نفر میرسد. بهطور کلی سالانه بیش از ۳۰ میلیون مسافر داخلی و ۳ میلیون زائر خارجی به مشهد سفر میکنند.
جالب است بدانید حضور دائمی مسافران خارجی مخصوصا از کشورهای همسایه باعث شده گردشگری به یکی از ستونهای اصلی اقتصاد این شهر تبدیل شود. وجود واحدهای اقامتی متنوع از هتلهای لوکس تا زائرسراها بههمراه فرودگاهی مجهز نشان میدهد مشهد از نظر امکانات در سطح بالایی قرار دارد.
شیراز – شاهچراغ
حرم شاهچراغ مکان مقدسی است که بسیاری از افراد برای زیارت آن، پرواز لحظه آخری تهران به شیراز را میگیرند و عازم این شهر میشوند. این آستان مقدس در قلب شیراز قرار گرفته و بهدلیل موقعیت مکانی مناسب، دسترسی به آن آسان است. حضرت احمد بن موسی معروف به شاهچراغ، برادر امام رضا است که در مسیر حرکت به سوی خراسان برای دیدار با برادرش در شیراز به شهادت رسید.
آرامگاه ایشان در ابتدا بنایی ساده داشت، اما در دورههای مختلف تاریخی بهویژه در دوران آلبویه، صفویه و قاجار، توسعه یافت. گنبد فیروزهای، آینهکاریهای درخشان، صحنهای بزرگ و فضای روحنواز این حرم، حالوهوایی پر از آرامش را به بازدیدکنندگان منتقل میکند.
بیشتر بخوانید: بهترین هتل های شیراز در نزدیکی آثار تاریخی
شهرری – عبدالعظیم
حضرت عبدالعظیم حسنی از چهرههای برجسته علمی و مذهبی شیعه بهشمار میرود که نسب او با چهار واسطه به امام حسن مجتبی میرسد. درباره دوره زندگی او دیدگاههای متفاوتی وجود دارد؛ برخی منابع او را با امام رضا، امام جواد و امام هادی هم دوره میدانند و حتی عدهای او را از یاران نزدیک امام حسن عسکری معرفی میکنند. با وجود این اختلافنظرها نکته مشترک در همه روایتها، ارتباط عمیق و جایگاه ویژه عبدالعظیم حسنی نزد امامان شیعه است.
درباره مهاجرت او به شهر ری هم نقلهای گوناگونی وجود دارد. برخی این سفر را به دستور امام هادی برای دوری از آزار حکومت عباسی میدانند و برخی دیگر دلیل آنرا زیارت امام رضا عنوان میکنند. او پس از ورود به ری در سردابی ساکن شد و بهتدریج شیعیان از حضورش آگاه شدند و با وی ارتباط گرفتند. عبدالعظیم حسنی تا پایان عمر در این شهر ماند و در همانجا نیز به خاک سپرده شد.
در طول تاریخ، حرم عبدالعظیم مورد بازسازی قرار گرفت و گسترش یافت. در دوران آلبویه تعمیرات اساسی روی بنا انجام شد و در دورههای بعد بهویژه زمان صفویه، ایوانها، صحنها و آینهکاریهای باشکوه به آن افزوده شد. امروزه حرم شاه عبدالعظیم یکی از مهمترین مراکز زیارتی کشور بهشمار میآید.
مسیرهای زیارتی خارجی
ایرانیها در طول سال و مخصوصا در مناسبتهای مختلف مانند اعیاد یا شهادتها به شهرهای مذهبی خارج از کشور سفر میکنند. در ادامه به معرفی مسیرهای پرتردد زیارتی خارجی میپردازیم.
نجف - کربلا
کربلا یکی از مهمترین شهرهای زیارتی عراق است که در جنوب این کشور و در نزدیکی بغداد قرار دارد. این شهر هر سال میزبان میلیونها زائر از سراسر جهان و بهویژه ایران است. بیشترین حجم سفرها به آن در ماههای محرم و صفر انجام میشود. جالب است بدانید سرزمینی که امروز کربلا نام دارد، تا پیش از واقعه عاشورا در سال ۶۱ هجری قمری منطقهای بیابانی بوده است. اما پس از شهادت امام حسین و یارانش و با ساخت بارگاههای مطهر به یکی از قطبهای زیارتی جهان شیعه تبدیل شد.
نجف اشرف از دیگر شهرهای زیارتی در عراق است که حرم امام اول شیعیان در آن قرار دارد. این شهر زیارتی که ۱۶۰ کیلومتر با عراق فاصله دارد، سالانه از میلیونها زائر پذیرایی میکند. جالب است بدانید پرواز چارتری تهران به نجف بهسرعت بهفروش میرسد، چراکه افراد بسیاری تمایل دارند به این شهر مذهبی سفر کنند. اگر بخواهیم درباره نجف اطلاعات بیشتری دراختیارتان قرار دهیم باید بگوییم که این شهر در قرن هفتم میلادی تاسیس شده است و قدمتی تاریخی دارد. سفر به نجف و کربلا مخصوصا در ایام اربعین بیشتر از طریق مرز زمینی انجام میشود. اما در طول سال پروازهای روزانه از شهرهای ایران به نجف بهصورت روزانه برقرار است.
کاظمین
کاظمین سومین شهر مذهبی عراق پس از نجف و کربلا بهشمار میرود. این شهر در بخش شمالی بغداد و در غرب رود دجله قرار گرفته است. کاظمین در ابتدا منطقهای مستقل در حاشیه بغداد بود، اما با گسترش پایتخت عراق بهتدریج به بافت شهری آن پیوست و امروز بخشی از کلانشهر بغداد محسوب میشود. اهمیت اصلی کاظمین بهدلیل وجود مرقد مطهر امام موسی کاظم و امام محمدتقی است؛ دو امام بزرگواری که سالانه میلیونها زائر را از کشورهای مختلف بهسوی خود میکشاند.
شکلگیری هسته اولیه این شهر به دوران عباسیان بازمیگردد، زمانی که منطقهای به نام مقابر قریش به محل دفن شخصیتهای مهم تبدیل شد. پس از شهادت امام موسی کاظم در سال ۱۸۳ هجری قمری و سپس به خاک سپرده شدن امام محمد تقی در کنار ایشان، بارگاه این دو امام توسعه یافت و شهر کاظمین پیرامون این حرم شکل گرفت. امروزه، سفر زائرین ایرانی به کاظمین از طریق مرز زمینی و هوایی انجام میشود. همچنین، بسیاری از زائرانی که در پیادهروی اربعین شرکت میکنند مسیر کربلا تا کاظمین را پیاده میروند.
مدینه و مکه (عمره – حج)
شهر مدینه در غرب عربستان قرار گرفته و آبوهوایی خشک و بیابانی دارد. مدینه از سمت شرق به ریاض، پایتخت عربستان از شمال به استان تبوک و از جنوب به مکه مکرمه وصل میشود. نام اولیه این شهر یثرب بود و تا پیش از ورود حضرت محمد (ص)، با همین نام شناخته میشد. پس از هجرت پیامبر اسلام به این شهر، نام آن به مدینه النبی تغییر پیدا کرد. وقتی پیامبر اسلام به مدینه هجرت نمود، زمینی را خریداری کرد و در آن مکان مسجدالنبی را بنا نهاد. امروزه مدینه بهعنوان دومین شهر مقدس مسلمانان پس از مکه شناخته میشود و یکی از مراکز مهم مذهبی جهان اسلام بهحساب میآید.
اما مهمترین شهر مذهبی عربستان، مکه است که بهدلیل قرارگیری کعبه (خانه خدا و قبله مسلمین جهان) جایگاه ویژهای در میان مسلمانان دارد. پیروان اسلام برای انجام یکی از مهمترین اعمال عبادی خود یعنی حج به این شهر سفر میکنند. علاوهبر حج واجب، مسلمانان برای عمره نیز به مکه میروند؛ اگرچه حج عمره واجب نیست اما انجام آن توصیه میشود. امکان سفر زمینی از ایران به مکه و مدینه وجود ندارد. زائران داخل کشور برای حضور در این دو شهر باید از طریق هواپیما به آنجا بروند.

چرا این مسیرها پرفروش شدند؟
پرفروش بودن مسیرهای زیارتی که در بخش قبل به آنها اشاره شد به مجموعهای از عوامل مهم مانند دسترسی آسان از طریق مرز زمینی، مناسببودن قیمت بلیتها و امنیت پروازها مربوط میشود؛ در ادامه هر یک از این موارد را بهطور دقیقتر بررسی میکنیم.
سادهبودن مسیرهای زمینی
دسترسی آسان از طریق مرز زمینی یکی از اصلیترین دلایل محبوبیت این مسیرها محسوب میشود. امکان سفر با خودروی شخصی یا وسایل حملونقل عمومی، نبود محدودیتهای پیچیده، وجود تورهای زیارتی متنوع و… موجب شده مسیرهای زمینی به شهرهای زیارتی ایران و عراق برای بسیاری از مسافران انتخاب در دسترسی باشد.
قیمت مناسب پرواز
بهدلیل تقاضای بالای سفر به شهرهای زیارتی، بسیاری از ایرلاینها در این مسیرها فعالیت میکنند. این رقابت به متعادلسازی قیمتها کمک کرده است. باوجود قیمت مناسب بلیط هواپیما، بخش زیادی از جامعه ترجیح میدهند که در زمان خود صرفهجویی کنند و از طریق هوایی به شهرهای زیارتی بروند.
امنیت و افزایش پروازها
سطح مطلوب امنیت در کنار برنامهریزی منظم پروازها، اعتماد مسافران را بهطور قابل توجهی افزایش داده است. همچنین وجود پروازهای متعدد به دسترسی آسان، کاهش زمان انتظار و در نهایت رشد قابلتوجه تقاضا در این مسیرها منجر شده است.
جمعبندی
شهرهای زیارتی داخلی و خارجی مانند مشهد، شهر ری، نجف و کربلا جزو پرترددترین مسیرهای گردشگری در ایران هستند. هرساله، میلیونها نفر از طریق مرز زمینی یا هوایی به این شهرها سفر میکنند تا به زیارت اماکن مقدس بروند. بهدلیل حضور تعداد زیادی مسافر، زیرساختها در شهرهای مذهبی دائما بهبود مییابد. از طرفی دیگر، بلیط اتوبوس و هواپیما نیز بهصورت روزانه در دسترس هستند. این موارد موجب شده تا سفر به شهرهای زیارتی با سهولت بیشتری انجام شود و تعداد مسافران افزایش یابد.