شیخ اجل و نسبتش با روزگار ما

زبانی که جملاتش با فعل بسته شوند، زبان استبدادی است؛ زیرا به شما اجازه نمی‌دهد که جمله ادامه پیدا کند، جمله باید باز باشد و بتوان آن را ادامه داد.

معروف بود که جمله‌های فارسی، جمله‌های کوتاه هستند و با «و» به‌هم عطف می‌شوند. بیهقی اما چنین نمی‌کند و نحو خود را باز اختیار می‌کند.

برای نمونه، فعل را اول جمله می‌آورد و به خود اجازه می‌دهد که جمله تا دو، سه سطر ادامه پیدا کند. یکی از مشکلات امروز ما در نوشتن همین است؛ نمی‌توانیم جمله‌های پیچیده بنویسیم.

چرا نمی‌توانیم چون در مدرسه آموخته‌ایم که جمله با فعل بسته شود. این درحالی‌است که ما امکانات فراوان زبانی داریم و سعدی این را به ما یاد می‌دهد.

نحو، باز است که برای انسان امروز است و به درد نوشتن می‌خورد. چرا شعر شاملو اینقدر موفق شده است؟

به‌نظرم یکی از دلایل آن، نحو شاملو است که از بیهقی و ادبیات منثور فارسی آن را می‌گیرد، نه از نظامی و... در شعر سعدی نیز این امکان وجود دارد.

فیلم از محسن کسایی

برای خواندن متن کامل این گفتگو اینجا کلیک کنید