سرمایه‌گذاری روی هوش مصنوعی مولد بدون توجه به عواقب آن ادامه دارد
انتشار سه‌برابری گازهای گلخانه‌ای
نگاهی به اخبار بخش فناوری در وب‌سایت‌های خبری-تحلیلی جهان نشان می‌دهد هوش مصنوعی و حواشی آن اهمیت بالاتری نسبت به سایر حوزه‌ها دارد. فناوری‌ای که در حوزه‌های مختلفی کاربرد دارد و در حال اثرگذاری عمیق هم بر مدل‌های کسب‌و‌کاری و هم بر آینده شهروندان است. آینده‌ای که به نظر می‌رسد با توسعه هرچه بیشتر ابزارهای هوش مصنوعی مولد در آن، نه‌تنها شاهد از بین رفتن دسته‌های بزرگی از مشاغل خواهیم بود، بلکه مشکلات زیست‌محیطی را هم در پی خواهد داشت.
گروه فناوری: نگاهی به اخبار بخش فناوری در وب‌سایت‌های خبری-تحلیلی جهان نشان می‌دهد هوش مصنوعی و حواشی آن اهمیت بالاتری نسبت به سایر حوزه‌ها دارد. فناوری‌ای که در حوزه‌های مختلفی کاربرد دارد و در حال اثرگذاری عمیق هم بر مدل‌های کسب‌و‌کاری و هم بر آینده شهروندان است. آینده‌ای که به نظر می‌رسد با توسعه هرچه بیشتر ابزارهای هوش مصنوعی مولد در آن، نه‌تنها شاهد از بین رفتن دسته‌های بزرگی از مشاغل خواهیم بود، بلکه مشکلات زیست‌محیطی را هم در پی خواهد داشت.
اما هیچ‌کدام از این معضلات روی اشتیاق سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری روی هوش مصنوعی مولد اثر محسوسی نگذاشته است. این را می‌توان در گزارشی که تک‌کرانچ براساس آخرین آمار ارائه‌شده از سوی پیچ‌بوک (PitchBook) منتشر کرده، مشاهده کرد. پیچ‌بوک یک پایگاه داده است که اطلاعات جامعی را در مورد بازارهای خصوصی ازجمله سرمایه‌گذاری خطرپذیر ارائه می‌دهد.
اشتیاق سیری‌ناپذیر سرمایه‌گذاری
براساس این گزارش، هرچند هنوز سرمایه‌گذاری‌هایی که تا امروز روی هوش مصنوعی مولد انجام شده، نتوانسته‌اند بازدهی مالی قانع‌کننده‌ای داشته باشند، روند سرمایه‌گذاری روی این فناوری همچنان بزرگ و قدرتمند است. براساس داده‌های پیچ‌بوک از سه‌ماهه سوم سال 2024، شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در جهان، مجموعاً سرمایه‌ای به ارزش 3/9 میلیارد دلار را در 206 معامله‌ای که روی استارتاپ‌های هوش مصنوعی مولد انجام می‌شد، خرج کرده‌اند.
این رقم البته شامل سرمایه‌گذاری 6/6 میلیارد دلاری روی OpenAI نمی‌شود. سهم شرکت‌های مستقر در ایالات‌متحده آمریکا 2/9 میلیارد دلار از 127 معامله بوده است. برخی از کسب‌و‌کارهای مبتنی بر هوش مصنوعی که توانسته‌اند سهم بیشتری از سرمایه‌گذاری‌ها کسب کنند، یکی دستیار کدنویسی «Magic» است که در ماه اوت 320 میلیون دلار جذب سرمایه کرد.
همچنین در ماه سپتامبر روی ارائه‌دهنده سیستم جست‌و‌جوی سازمانی «Glean» 260 میلیون دلار سرمایه‌گذاری شد. Moonshot AI چین در ماه اوت 300 میلیون دلار جمع‌آوری کرد و Sakana AI، یک استارتاپ ژاپنی متمرکز بر کشف علمی، به‌تازگی جذب سرمایه 214 میلیون دلاری داشته است.
این فناوری فراگیر می‌شود؟
هوش مصنوعی مولد، طیف گسترده‌ای از فناوری‌ها را شامل می‌شود ازجمله تولیدکنندگان متن و تصویر، دستیاران کدنویسی، ابزارهای خودکارسازی امنیت سایبری و... اما همه افراد درخصوص رشد و توسعه روزافزون این ابزارها هم‌نظر نیستند. در برابر سرمایه‌گذاران مشتاق، مخالفانی نیز وجود دارند که به سویه‌های تاریک توسعه این فناوری اشاره می‌کنند. برخی کارشناسان این سؤال را مطرح می‌کنند که تا چه حد این فناوری قابل اطمینان است؟ هوش مصنوعی مولد چگونه آموزش می‌بیند و آیا در مسیر آموزش، از مسیر قانونی تخطی نمی‌کند و به حریم خصوصی افراد، همچنین کپی‌رایت آثار احترام می‌گذارد؟
اما باتوجه به استقبال سرمایه‌گذاران از کسب‌و‌کارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، گویا شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر آینده روشنی برای این فناوری می‌بینند و معتقدند هوش مصنوعی مولد در صنایع بزرگ و سودآور جایگاه خود را پیدا خواهد
کرد و رشد بلندمدت آن تحت‌تأثیر چالش‌هایی که امروز با آن مواجه است، قرار نخواهد گرفت. شاید هم حق با آنها باشد. فورستر (Forrester) پیش‌بینی می‌کند 60 درصد افرادی که با دیده شک و تردید به هوش مصنوعی نگاه می‌کنند، از این فناوری -آگاهانه یا ناخودآگاه- برای کارهایی از قبیل خلاصه‌سازی تا حل مسئله خلاقانه استفاده خواهند کرد. فورستر یک شرکت تحقیقاتی و مشاوره‌ای جهانی است که در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات فعالیت می‌کند و با ارائه تحلیل‌ها و مشاوره‌های تخصصی به سازمان‌ها کمک می‌کند عملکرد موفق‌تری در دنیای دیجیتال داشته باشند. اما همتای این شرکت، گارتنر (Gartner) آن‌قدرها خوش‌بین نیست و اوایل سال 2024 پیش‌بینی کرده بود که 30 درصد از پروژه‌های هوش مصنوعی مولد تا سال 2026 کنار گذاشته خواهند شد.
مصرف انرژی بیشتر
خطرات گسترش هوش مصنوعی به موارد گفته‌شده محدود نیست؛ خطری که اتفاقاً یکی از موانع جدی برای پذیرش گسترده هوش مصنوعی مولد است و آن، نیازهای محاسباتی عظیم این فناوری است. تحلیلگران شرکت مشاوره‌ای بین‌المللی Bain & Company در مطالعه اخیر خود پیش‌بینی کرده‌اند که هوش مصنوعی مولد شرکت‌ها را مجبور می‌کند تا مراکز داده در مقیاس گیگاواتی بسازند - مراکز داده‌ای که 5 تا 20 برابر متوسط انرژی مصرفی مراکز داده امروز، انرژی مصرف می‌کنند - و زنجیره تأمین برق و نیروی کار را که همین حالا هم تحت فشار است، بیشتر در منگنه قرار می‌دهد.
در حال حاضر تقاضای هوش مصنوعی مولد برای تأمین انرژی مراکز داده، عمر نیروگاه‌های زغال‌سنگ را طولانی می‌کند. مورگان استنلی، یکی از بزرگ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین شرکت‌های خدمات مالی در جهان، تخمین می‌زند که اگر این روند ادامه داشته باشد، انتشار گازهای گلخانه‌ای جهانی تا سال 2030 می‌تواند سه برابر بیشتر از زمانی باشد که هوش مصنوعی مولد توسعه نیافته بود و این یک خطر زیست‌محیطی جدی است.
چندین شرکت بزرگ جهان در زمینه مراکز داده ازجمله مایکروسافت، آمازون، گوگل و اوراکل، سرمایه‌گذاری‌هایی در زمینه انرژی هسته‌ای انجام داده‌اند تا به این شکل بتوانند افزایش مصرف انرژی غیرقابل تجدید خود را جبران کنند. در ماه سپتامبر، مایکروسافت گفته بود که از نیروگاه هسته‌ای Three Mile Island استفاده خواهد کرد. اما احتمالاً سال‌ها طول می‌کشد تا این سرمایه‌گذاری‌ها نتیجه دهند.
در هر حال براساس گزارش‌ها به نظر می‌رسد بدون توجه به سویه‌های منفی گسترش این فناوری، همچنان سرمایه‌گذاری روی هوش مصنوعی نظر بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران خطرپذیر را به خود جلب کرده است.
