زنان پرافتخار در زمانه نسلکشی/ درباره جشنواره سینمای زنان در غزه
درحالیکه همه بهدنبال جنازه گروگانهای اسرائیلی هستند و ارتش اسرائیلی نیز آتشبس را در این ساعات نگارش متن بهبهانه تحویل یک جنازه قلابی از سوی حماس نقض کرده و چندین فلسطینی را کشته است، هنوز خبری از نیمهکارهماندن جشنواره سینمایی در دیرالبلح غزه مخابره نشده است.
درحالیکه همه بهدنبال جنازه گروگانهای اسرائیلی هستند و ارتش اسرائیلی نیز آتشبس را در این ساعات نگارش متن بهبهانه تحویل یک جنازه قلابی از سوی حماس نقض کرده و چندین فلسطینی را کشته است، هنوز خبری از نیمهکارهماندن جشنواره سینمایی در دیرالبلح غزه مخابره نشده است. از یکشنبه ۲۶ اکتبر، جشنواره ششروزه سینمای زنان غزه در خود غزه، آغازبهکار کرده است.
طراح و بنیانگذار جشنواره، عزالدین شلح است؛ فیلمساز فلسطینی و رئیس پیشین جشنواره بیتالمقدس. او سالها درباره نیاز به فضای سینمایی در غزه نوشته و سرانجام در سال ۲۰۲۵ با همکاری گروهی کوچک از فیلمسازان و دانشجویان آن را عملی کرد. ساختار رسمی جشنواره زیر نظر وزارت فرهنگ فلسطین است، اما پشتیبانی مالی و فنی از سوی این نهاد تقریباً بهاندازه غذای مردم غزه در روزهای محاصره اسرائیلی بود. حمایت محدود از چند نهاد فرهنگی در اروپا و شمال آفریقا رسید.
چند سازمان مستقل از فرانسه، تونس و مراکش کمکهایی اندک برای اجاره تجهیزات و تأمین هزینه حمل فایلها از گذرگاه رفح ارائه دادند. نه از شرکتهای بینالمللی خبری بود، نه از بودجههای رسمی. همهچیز با نیروی داوطلب انجام شد. در جدول نمایش حدود80 فیلم از 28 کشور قرار داشت؛ مستند، کوتاه، بلند و تجربی. فیلم افتتاحیه «صدای هند رجب»، ساخته کارگردان تونسی کوثر بنهنیه بود؛ اثریکه داستان دختربچهای را روایت میکند که در میانه درگیری، تلفنی با نیروهای امداد صحبت میکند و از مرگ خانوادهاش خبر میدهد.
انتخاب این فیلم بیارتباط با واقعیت غزه نبود. برگزارکنندگان میخواستند افتتاحیه بهجای نمادهای تجمل، با صدای یک قربانی آغاز شود. برنامه برگزاری این فستیوال از روزهای جشنواره ونیز علنی شد و گروهی از فیلمسازان بینالمللی بهطور جدی برای برگزاری این برنامه وقت صرف کردند. نتیجه کار نیز بهلطف آرامش نسبی آتشبسی که کمتر کسی باور دارد، تماشای فیلمها در یک محیط معمولی تجمع غزه بود. شعار رسمی جشنواره را بنیانگذاران آن، «زنان پرافتخار در زمانه نسلکشی» اعلام کردند.
آمارهای رسمی فلسطینی، دستکم ۱۲۵۰۰ زن کشته را در دوره جنگ غزه ثبت کرده است و تعداد زنانی که فرزند از دست دادهاند، در این گزارشها بهدقت مشخص نیست چون مادران زندهمانده و فرزند ازدستداده، فهرست جداگانه ندارند. ۲۶ اکتبر یادآور آغاز جنبش سازمانیافته زنان در فلسطین است.
در همین تاریخ در سال ۱۹۲۹، در بیتالمقدس، نخستین کنگره زنان عرب فلسطین برگزار شد؛ رویدادی که بیش از 200زن از شهرها و روستاهای فلسطین در آن گرد آمدند تا در برابر سیاستهای بریتانیایی و اعلامیه بالفور بیانیه بدهند و برای نخستینبار به شکل سیاسی و هماهنگ صدای خود را ثبت کنند.
اسناد «مؤسسه مطالعات فلسطین» این نشست را نقطه آغاز کنش سیاسی زنان فلسطینی میدانند. در سالهای بعد، این تاریخ بهعنوان روز ملی زنان فلسطین در تقویم رسمی تشکیلات خودگردان ثبت شد و هر سال در ۲۶ اکتبر مراسم و بیانیههایی برای یادآوری نقش زنان در مقاومت و سیاست برگزار میشود. این عنوان بهطور رسمی در سال ۲۰۱۹ از سوی تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام شد و از آن زمان، نهادهای فرهنگی و مدنی این روز را در سراسر مناطق فلسطینی گرامی میدارند.
وقتی جشنواره بینالمللی سینمای زنان غزه در سال ۲۰۲۵ تاریخ برگزاری این رویداد را اعلام کرد، همانروز را برگزید. منابع رسمی جشنواره تأیید کردند که این انتخاب تصادفی نیست و «در چارچوب روز ملی زنان فلسطین که توسط تشکیلات خودگردان در سال ۲۰۱۹ رسماً اعلام شد» انجام شده است.