خورشید تابان فرهنگ ایران/پاسداشت عبدالرحیم جعفری بنیان‌گذار انتشارات امیرکبیر برگزار شد
امسال دهمین سالگرد درگذشت عبدالرحیم جعفری است. بنیان‌گذار انتشارات امیرکبیر و یکی از مهم‌ترین چهره‌های فرهنگی کشور.
امسال دهمین سالگرد درگذشت عبدالرحیم جعفری است. بنیان‌گذار انتشارات امیرکبیر و یکی از مهم‌ترین چهره‌های فرهنگی کشور. به پاسداشت و یادکرد او، مراسمی در مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی با همکاری «نشر نو» برگزار شد که در آن کاظم موسوی‌بجنوردی، رئیس مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، لیلی گلستان» مترجم، عبدالحسین آذرنگ مدیر بخش تاریخ معاصر و عضو شورای عالی علمی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی و میلاد کیایی موسیقیدان و آهنگساز سخنرانی کردند و پیام‌های محمد استعلامی، ادیب و مولوی‌پژوه و سروش حبیبی، مترجم قرائت شد.
سخنرانان در این مراسم از نقش بی‌بدیل رحیمی در نشر ایران و تأثیر گسترده‌اش بر فرهنگ و جامعه یاد کردند. کاظم موسوی‌بجنوردی، جعفری را مردی دانست که با همت، پشتکار و آرزوی اعتلای فرهنگ ایران نهالی در این سرزمین کاشت که امروز درختی تناور شده و سایه‌اش بر سر فرهنگ‌دوستان گسترده است. او با اشاره به خدمات جعفری در پرورش نسلی از نویسندگان، مترجمان و ویراستاران، یادآور شد که بسیاری از آنان در جوانی از حمایت او برخوردار شدند و بعدها به ستون‌های فرهنگ ایران تبدیل شدند.
موسوی‌بجنوردی تأکید کرد که موسسه انتشارات امیرکبیر در دوران اوج خود، همچون چند بنیاد فرهنگی عمل می‌کرد و رسیدن به چنین جایگاهی بدون همت بلند جعفری، ممکن نبود. او به‌عنوان نمونه به انتشار مجموعه فرهنگ فارسی دکتر محمد معین در شش جلد اشاره کرد و یادآور شد که این اثر عظیم و پشتوانه زبان فارسی، مرهون پایمردی و ابتکار جعفری است.
همچنین به خدمات ارزشمند او در انتشار انبوهی از کتاب‌های دیگر اشاره شد که حتی با پیشرفت صنایع چاپ و انتشار، هنوز بسیاری از ناشران توان انتشار آن‌ها را ندارند. موسوی‌بجنوردی افزود، ستم‌هایی که بر جعفری رفت هرگز نتوانست او را از ادامه تلاش فرهنگی باز دارد و حتی در سال‌های پایانی زندگی، به احقاق حق و ادامه خدمت فرهنگی خود اهتمام داشت.
لیلی گلستان، مترجم و گالری‌دار، خاطرات خود را از حمایت‌های بی‌دریغ جعفری در مسیر حرفه‌ای ترجمه بازگو کرد. او گفت که نخستین ترجمه او «زندگی، جنگ و دیگر هیچ»، با تأیید جعفری چاپ شد و او ادامه مسیر حرفه‌ای خود را مدیون تشویق و حمایت‌های جعفری دانست. گلستان یادآور شد که جعفری همواره مراقب و حامی مترجمان بود و با ابتکار و عشق، فرهنگ و دانش را به مردم عرضه می‌کرد. او افزود که حتی در سال‌های پایانی عمر، جعفری با پیانو به او خوشامد می‌گفت و به یادگیری زبان فرانسه می‌پرداخت؛ نمادی از روحیه خلاق و آفریننده او.
عبدالحسین آذرنگ، مدیر بخش تاریخ معاصر مرکز دایره‌المعارف، جعفری را ناشری انعطاف‌پذیر و هوشمند معرفی کرد که با تشخیص نیازهای مخاطبان و انتشار کتاب‌های مناسب، جایگاهی بی‌نظیر در نشر ایران یافت. او جعفری را وطن‌دوستی یاد کرد که تمام فعالیت‌هایش ریشه در عواطف و آرمان‌های فرهنگی داشت. او بدون چشمداشت مالی، به نیازمندان کمک می‌کرد و فعالیت‌هایش بر پایه حس و عاطفه بود؛ نه‌صرفاً وظیفه حرفه‌ای. آذرنگ همچنین تأکید کرد که نسل‌های آینده باید از تجربه‌ها و روش‌های نشر جعفری درس بگیرند و میراث او را ادامه دهند.
کاوه میرعباسی، مترجم، خاطرات شیرین خود از نخستین کتاب‌های ترجمه‌شده‌اش با امیرکبیر را بازگو کرد و گفت که حتی بدون ملاقات مستقیم با جعفری، تجربه‌های او در نشر و دسترسی به کتاب‌ها تأثیر ماندگاری بر زندگی فرهنگی و علمی‌اش داشته است. میلاد کیایی، موسیقیدان و آهنگساز نیز خاطراتی از پیانوآموزی جعفری در 90سالگی تعریف کرد و جنبه‌ای دیگر از شخصیت خلاق و پرتلاش او را نمایان ساخت. محمد استعلامی نیز در این مراسم، عبدالرحیم جعفری را مردی عاشق ایران و فرهنگ ایران توصیف کرد.
سروش حبیبی نیز در پیام خود عبدالرحیم جعفری را نه‌تنها ستاره‌ای در آسمان فرهنگ ایران، بلکه خورشیدی تابان توصیف کرد و او را راکفلر فرهنگ ایران نامید. این مترجم نامدار، زندگی و تلاش جعفری را سرمشقی برای جوانان ایرانی ارزیابی کرده بود. حبیبی نوشته بود که نخستین‌بار جعفری را در چاپخانه سپهر دیده و جذب اخلاق خاکی، مهربانی و علاقه او به کارگران و فضای واقعی چاپخانه شده بود. در این مراسم محمدرضا جعفری، فرزند عبدالرحیم جعفری و مدیر نشر نو نیز سخن گفت و درباره مصادره امیرکبیر و مشکلات او پس از انقلاب یاد کرد. در بخش پایانی مراسم، بخش‌هایی از مستند «در جست‌وجوی صبح» ساخته مهرداد شیخان به‌نمایش درآمد تا دستاوردها و زندگی این ناشر پیشرو، بیشتر برای حضار روشن شود.
