یلدای گران
بار دیگر شب یلدا از راه رسید و دغدغه هزینههای برگزاری این رسم کهن ایرانی مردم را مضطرب کرد. البته مسئولان در این مدت وعده دادهاند که شاهد گرانفروشی کالاهای مرتبط با سور و سات این شب نخواهیم بود. البته که گرانفروشی انجام شود یا نه اقلام اساسی بهویژه در حوزه غذایی در کشور گران است؛ چنانکه در 12ماهه منتهی به آبانماه نرخ تورم در بخش خوراکی و آشامیدنیها شاهد تورم سالانه 4/52درصد بودهایم. بنابراین سخت است که از جلوگیری از گرانفروشی و نرخهای مصوب کالاهای مختلف در شب یلدا سخن گفت درحالیکه به شکل کلی هزینه زندگی کمرشکن شده است.
قیمت میوه شب یلدا
به هر روی اسدالله کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی استان تهران، دو روز پیش از نظارت ویژه بر بازار میوه در روزهای پایانی ماه خبر داد و گفت:«برای شب یلدا هیچ کمبودی در اقلام مختلف میوه نداریم. تمهیدات لازم جهت نظارت ویژه بر بازار شب یلدا در نظر گرفته شده و بازرسان اتحادیه قطعاً در سطح بازار نظارتهای لازم را انجام میدهند. برای مغازهدارانی که اعضای اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران هستند پیامکهایی فرستاده میشود که گرانفروشی و افزایش قیمتی اتفاق نیفتد. البته چون عرضه میوه در سطح بازار رقابتی است، فروشندگان حتی سود خود را برای فروش بیشتر کاهش میدهند.»
سازمان مدیریت میادین میوه و ترهبار شهرداری تهران نیز با انتشار آخرین قیمت انواع میوههای پرمصرف در شب یلدا، روز گذشته اعلام کرد، بنا بر نرخنامهای هر کیلو هندوانه در صورتی که زیر 4 کیلوگرم وزن داشته باشد، 10500 تومان در هر کیلو قیمت دارد و در صورتی که وزن آن بالای 4 کیلوگرم باشد، قیمت آن 14500 تومان در هر کیلو است. بر همین اساس هر کیلو انار 27000 تومان، انواع سیب از 22000 تا 28500 تومان، کیوی 36000تومان، انواع نارنگی از 22500 تا 25000 تومان، انواع پرتقال از 13500 تا 23000 تومان، انگور 36000 تومان، انواع موز از 55000 تا 59000 تومان و خرمالو 40000 تومان در هر کیلو قیمت دارند.
قیمت 480 هزار تومانی آجیل شب یلدا
آجیل یکی دیگر از الزامات این شب ویژه است؛ کالایی که غلامرضا خدامی، رئیس اتحادیه خشکبار و آجیلفروشان قیمت مصوب اتحادیه را برای آن در شب یلدا 480 هزارتومان تعیین و در مقایسه با شب عید ارزانتر توصیف کرده است. او همچنین گفته است: «قیمت آجیل نسبت به شب عید 10 تا 15درصد ارزانتر شده است. همچنین پسته 15 تا 25درصد در اقلام مختلف و تخمه ژاپنی 40 درصد کاهش یافته است. در اقلام دیگر نیز قیمتها ثابت بوده است. بهطور کلی قیمت آجیل در شب یلدا امسال نسبت به شب عید مناسبتر است.» البته مدیرعامل میادین میوه و ترهبار تهران به مناسبت شب یلدا، آجیل شور را به قیمت کیلویی 326 هزار تومان و آجیل مخلوط شیرین را کیلویی 321 هزار تومان اعلام کرده است. این نکته نیز قابل تأمل است که قیمت میوه و خشکبار طی یکسال گذشته 6/51 درصد رشد داشته است.
بازار میوه در شب یلدا
در شب یلدا از شیرینی نیز نباید غافل شد. علی بهرهمند، رئیس اتحادیه قنادان و شیرینیفروشان نیز از عدم افزایش قیمت شیرینی شب یلدا خبر داده است. او گفته است: «در صنف قنادی و شیرینیفروشی هیچوقت در آستانه شب یلدا قیمت ناگهانی افزایش پیدا نمیکند، چراکه مواد اولیه به وفور وجود دارد.» این درحالی است که به گفته محمدرضا ناصری، رئیس اتحادیه قنادان کرمانشاه از افزایش 20 درصدی قیمت انواع شیرینی شب یلدا نسبت به سال گذشته خبرداده و گفته است:«این افزایش قیمت مربوط به نرخ جدیدی است که سه ماه قبل دریافت کردیم که البته با افزایش ۶۰ تا ۷۰ درصدی هزینههای ما نسبت به سال قبل متناسب نیست.» او گفته است:«در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم کیک بین ۲۰۰ تا ۲۲۰ هزار تومان و شیرینی تر نیز ۱۶۰ تا ۱۷۰ هزار تومان است. قیمت شیرینی خشک نیز بسته به نوع آن کیلویی ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار تومان است.» اما براساس خبری که خبرگزاری ایرنا منتشر کرده است، قیمت هر کیلوگرم شیرینی تر و خامهای بین ۱۴۰ تا ۱۸۵ هزار تومان، شیرینی دانمارکی، زبان و پاپیونی بین ۱۲۰ تا ۱۶۰ هزار تومان اعلام شده است.
قیمت یلدایی گوشت قرمز و مرغ
جبرئیل برادری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان تهران نیز 28 آذرماه اعلام کرد: «جهاد کشاورزی استان تهران روزانه ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ تن گوشت مرغ گرم در سطح شهر تهران و ۱۶ شهرستان تابعه توزیع میکند. میادین میوه و ترهبار عمده استان تهران و امینآباد به عنوان پایانه و سکوی عرضه وظیفه توزیع گوشت مرغ تأمین شده توسط جهاد کشاورزی استان را به کاسبان سطح شهر، اصناف، رستورانها، پزندهها، پادگانها و سایر مراکز عرضه با قیمت عمده ۷۳ هزار تومان برعهده دارند. قیمت این کالای پروتئینی در این میادین ۷۳ تا ۷۸ هزار تومان است.» او همچنین تاکید کرده است:«در حال حاضر به منظور تنظیم بازار، گوشت قرمز گوسفندی به صورت شقه با قیمت هر کیلوگرم ۲۸۲ هزار تومان، گوشت قرمز گوساله بهصورت بستهبندی با قیمت ۲۹۹ هزار تومان و گوشت قرمز گوساله و گوسفند منجمد قطعهبندی با قیمت هر کیلوگرم از ۲۱۵ تا ۲۲۰ هزار تومان توزیع میشود.»
رصد میدانی بازار چه میگوید؟
آنطور که برخی رسانهها گزارش دادهاند اما رصد میدانی بازار حکایت از فروش اقلام به قیمتی بالاتر از نرخهای مصوب اتحادیهها دارد. در همین خصوص اقتصاد آنلاین براساس رصد میدانی بازار اعلام کرده است: «یک خانوار چهار تا ششنفره اگر بخواهد یک سفره یلدایی را چیدمان کند، حداقل باید بین یک تا یکونیم میلیون تومان هزینه کند؛ هرچند برخی اقلام بسته به کیفیت و تنوعی که دارند، میتوانند نرخ این سبد را بالا و پایین کنند.» این درحالی است که حداقل دریافتی یک کارگر 8 و نیم میلیون تومان است و اگر سایر هزینههای جاری خانوار در نظر گرفته شود، بعید است یک کارگر بتواند از عهده هزینههای کمرشکن مرتبط با شب یلدا برآید. افزون بر این برای افراد دارای مشاغل کاذب، صاحبان مشاغل ناقص که حداقل حقوق را نیز دریافت نمیکنند به علاوه اقشار جایگرفته در دهکهای یک، دو و سه که معمولاً بدون درآمد شناخته میشوند، قطعاً برگزاری مراسم شب یلدا با چنین وضعیت هزینهکردی رویایی دستنیافتنی است. تأسفبار این است که در آمار و ارقام و هنگام حمایت از مصرفکننده در حوزه قیمتها این گروههای درآمدی در نظر گرفته نمیشوند؛ اقشاری که اتفاقاً نمیتوان آمار آنها را کم قلمداد کرد؛ آنهم در شرایطی که متخصصان حوزه اجتماعی و اقتصادی بر کاهش روزافزون طبقه متوسط و سقوط آنها به طبقات فقیر هشدار میدهند.