حقیقت در جزئیات است

بحث درباره کلیاتی که نه به دار است و نه به بار؛ می تواند جذاب باشد و موجب گذران وقت و حتی نوعی دستاوردسازی هم هست، به ویژه کلیاتی که قرار است نتایج آن سال ها بعد روشن شود و در آن زمان نیز هیچ کدام از تصمیم گیران کنونی مسئولیتی هم در برابر آن نتایج نخواهند پذیرفت و اصولاً نتایج این کلیات در سال ها بعد به امری جزئی تبدیل و فراموش و بی اهمیت تلقی خواهد شد، همچنان که اکنون مهمترین موضوعات جامعه در قالب جزئی بودن نادیده گرفته می شود.
مجلس کلیات برنامه هفتم توسعه را تصویب کرد؛ برنامه ای که حتی در کلیات آن نیز بحث های فراوانی وجود دارد که پیشتر به چند مورد آن اشاره کرده ایم و در ادامه نیز مورد بحث قرار خواهیم داد. آن هم در جامعه ای که بحث از برنامه ریزی و توسعه، ممتنع است و هیچ گونه ارزیابی از برنامه قبلی نیز ارائه نشده است. به ویژه پس از آمدن دولت اصولگرایان در سال۱۳۸۴، برنامه چهارم نه تنها عملاً کنار گذاشته شد، بلکه نظارت بر برنامه و انتشار گزارش های مربوطه نیز به کلی متوقف گردید. کاری که پیش از آن در برنامه های اول تا سوم به خوبی انجام می شد. بحث درباره موضوعی کلی همچون برنامه هفتم توسعه درحالی مطرح است که گزارش امروز صفحات اجتماعی «هم میهن» از گام جدیدی از مهاجرت پزشکان خبر می دهد. این بار مهاجرت پزشکان شامل حال افرادی که پیشتر مقام و مسئولیت داشته اند و این، آخرین گام در مهاجرت پزشکان به عنوان زبده ترین نیروهای کارشناسی کشور است. هر برنامه توسعه ای بیش از هر چیز باید معطوف به حفظ و تکثیر سرمایه های مادی و نمادین و انسانی کشور باشد. بنابراین، هنگامی که در حال تصویب این برنامه هستند و هم زمان با سطح بالایی از مهاجرت نخبه ترین نیروهای کارشناسی مواجه هستیم، این یعنی آنکه در حال ریختن آب در ظرفی هستیم که ته آن آبکش است و هیچ آبی را در خود حفظ نمی کند. اگر کسی این جزئیات را که نشانگر کلیتی مهم هستند، نبیند یا ببیند و به آنها اهمیتی ندهد، هیچ درکی از جامعه جدید و مدیریت آن ندارد. این رویکرد در دولت کنونی، در شیوه مدیریت دانشگاهی و حرفه پزشکی و کسب وکارهای جدید، بیشتر دیده می شود. دانشگاهی که این وضعیت مهاجرت نخبگان را ببیند و به جای اندیشه در مورد آن، دنبال بستن کسب وکارهای مردم و کافه های اطراف دانشگاه باشد، جز خسارت برای کشور نتیجه دیگری نخواهد داشت.
جامعه ای که زبده ترین حاملان علم را به راحتی صادر می کند، باید هم خبر ویژه و مژدگانی آن آوردن چندهزار سنگ نبشته ای باشد که قبلاً هم آورده بود و بعداً هم می آورند و پس از آوردن هم باید بروند در انبارها خاک بخورند. حقیقت وضعیت ما در جزئیات زندگی ما است، جزئیاتی که هر روز آن ها را می بینیم و با تمام وجود لمس می کنیم. جامعه ای که نماینده مجلس اش چنان از بدیهیات مسائل مردم بی اطلاع است که بالا رفتن سن ازدواج را ناشی از زیاده خواهی جوانان برای زندگی در شمال شهر می داند و به آنان می تازد که چرا به خاطر خانه نداشتن ازدواج نمی کنید؛ مدیران آن باید هم جزئیات را فراموش و خود را سرگرم به کلیات بی معنا کنند. هرچند نام این کلیات بی حاصل را «برنامه پنج ساله توسعه» بگذارند...