بـازی بـا طالبـان

تیم ملی ایران در حالی دیروز به مصاف افغانستان رفت که دولت طالبان اجازه نداد تیم اصلی این کشور راهی جام کافا شود

تیم فوتبال ایران با تمامی نفرات اصلی خود راهی تورنمنتی شده که سایر تیم‌های شرکت‌کننده نه‌تنها جایگاه قابل‌قبولی در رنکینگ فیفا ندارند بلکه با تیم‌های دوم خود در این مسابقات شرکت کرده‌اند. «جام کافا» تورنمنتی است که تیم‌هایی از کشورهای آسیای مرکزی در آن شرکت می‌کنند. امیر قلعه‌نویی با قیاس مع‌الفارق گفته که این مسابقات همانند جام‌جهانی می‌تواند در سال‌های آتی با حضور تیم‌های قدرتمندتر برگزار شود. قیاس مع‌الفارق ازاین‌جهت که به‌طورمثال کره‌جنوبی و ژاپن و عربستان باتوجه به ماهیت این مسابقات اصلا نمی‌توانند در این تورنمنت شرکت کنند. باتوجه به حضور تیم‌های ضعیف در این تورنمنت، پیشتر تیم‌ملی روسیه برای شرکت در جام کافا دعوت شد، اما فدراسیون فوتبال روسیه این پیشنهاد را رد کرد. تیم‌ملی فوتبال ایران اما با تمامی نفرات خودش راهی این مسابقات شده تا مقابل تیم دوم افغانستان و تاجیکستان صف‌آرایی کند.

طالبان و تغییر ساختار ورزش

بعد از روی کار آمدن طالبان در رأس قدرت سیاسی کشور افغانستان، تغییرات گسترده‌ای در تیم‌های ملی این کشور در رشته‌های مختلف به‌وجود آمد. اعزام بسیاری از ورزشکاران زن به مسابقات بین‌المللی به تعویق افتاد و بسیاری لغو شد. همچنین در برخی ایالت‌های افغانستان مثل ایالت سرپل، فعالیت‌های ورزشی زنان به‌طور کامل متوقف شده است. پیش‌تر نیز یک سخنگوی طالبان به شبکه استرالیایی SBS گفت که طالبان زنان را از بازی کریکت و سایر ورزش‌ها منع می‌کند. «احمدالله وثیق»، سخنگوی طالبان گفت که زنان نمی‌توانند کریکت (ورزش محبوب در افغانستان) یا هر ورزش دیگری را انجام دهند، زیرا اندام آنها ممکن است در معرض‌دید قرار گیرد. اما مهم‌ترین و البته عجیب‌ترین خبر مربوط به تیم‌ملی فوتبال مردان افغانستان است که روز گذشته مقابل تیم‌ملی ایران مصاف کردند. 19بازیکن از تیم افغانستان هیچ بازی ملی‌ای قبل از این رقابت‌ها نداشتند و برای اولین‌بار به تیم‌ملی کشورشان دعوت شده‌اند. در لیست فعلی، فرشاد نور و امرالدین شریفی دو بازیکن باتجربه تیم‌ملی افغانستان هستند که به‌ترتیب ۲۲ و ۱۶ بازی‌ملی دارند. لژیونرهایی از دانمارک، آلمان، کانادا، هند، انگلیس، قبرس، سوئد، کامبوج، هلند، استرالیا و لهستان که در میان‌شان نام‌هایی چون اسلام امیری با 65 بازی ملی، فیصل شایسته، بازیکن اسبق پیکان و زننده بیشترین گل‌ ملی‌ تاریخ افغانستان و زبیر امیری به‌چشم می‌خورند. دلیل اصلی دعوت نشدن این ستاره‌ها، اختلافی است که طالبان با دیدگاه آنها دارد و به‌عبارتی بازیکنان حاضر در قرقیزستان، طرفدار حکومت طالبان هستند و برای دعوت از فیلترهای خاصی عبور کرده‌اند. شنیده‌ها حاکی از آن است که دولت حاضر در کشور افغانستان این تعداد بازیکن را برای مسابقات کافا خط زده چراکه طالبان معتقد است این بازیکنان هنوز همخوانی با دولت جدید ندارند و دچار اختلاف‌عقیده هستند، بنابراین این بازیکنان حق حضور در تیم‌ملی فوتبال افغانستان را ندارند. در ادامه، بازیکنان حاضر در تیم‌ملی افغانستان با تایید دولت طالبان در این تورنمنت شرکت کرده‌اند. تیم‌ملی فوتبال افغانستان از زمان پیروزی ۳-۰ مقابل تیم امید کویت در سال ۲۰۲۲، در شش‌بازی پیاپی بدون برد بوده و در سال 2023 هنوز پیروزی‌ای کسب نکرده است. بازیکنان لژیونر تیم‌ملی افغانستان که توانستند مقابل ایران به میدان بروند، این نفرات بودند: باسط مشتاق (اکسلسیو ماس‌لوئیس از لیگ سطح سوم هلند)، محمد سلطانی (برنکومر از دسته پنجم آلمان)، فرشاد نور (به‌تازگی با یک تیم سنگاپوری قرارداد بسته است)، نیما شیرزاد (زاماکس سوئیس از دسته دوم)، تاوفی اسکندری (تورشاون جزایر فارو)، امرالدین شریفی (فورتیس بنگلادش)، امید موسوی(آچیروناس قبرس از دسته دوم) و مصور احدی (اِچ‌آی‌اِف‌کِی فنلاند از دسته دوم).

واکنش افغانستانی‌ها به دریافت گل

حضور بازیکنان در تیم‌ملی افغانستان اما با حواشی عجیبی روبه‌رو بوده است. در اولین دیدار از رقابت‌های کافا جنجال بزرگی رخ داد که اصولا چنین اتفاقاتی در فوتبال روز دنیا رخ نمی‌دهد و معمولا در مسابقات در حد مدارس و دانش‌آموزی شاهد آن هستیم. در دقایق پایانی نیمه‌دوم «ارنیست باتیرکانوف»، مهاجم قرقیزستانی تک‌گل دیدار قرقیزستان مقابل افغانستان را به‌ثمر رساند. فوتبالیست‌های افغانستان اعتراض کردند که بازیکن حریف از دست استفاده کرده و درنهایت به نشانه اعتراض و با دستور سرمربی تیم‌ملی این کشور، زمین را ترک کردند. داور بازی نیز تصمیم گرفت سوت پایان را بزند تا قرقیزستان یک بر صفر برنده اعلام شود. گفتنی است عبدالله الشلاحی، مربی کویتی‌ای است که توسط دولت طالبان به‌عنوان سرمربی فوتبال این کشور معرفی شده است. الشلاحی پیش از این هدایت تیم‌های زیر 16 و 17 سال قرقیزستان، تیم دوم الشحانیه قطر و تیم‌ملی نپال را برعهده داشته است.

تقابل بعد از 70سال

ایران و افغانستان کشورهای همسایه هستند اما تنها دوبار با هم دیدار کرده‌اند. این دوتیم در اولین‌دیدار خودشان در سال ۱۹۴۱ برابر هم به میدان رفتند که این دیدار اولین بازی تاریخ تیم‌ملی فوتبال ایران بود که با تساوی بدون گل به پایان رسید. دو تیم دومین‌بار در سال ۱۹۴۹ به مصاف هم رفتند که این دیدار با برتری ۴-۰ ایران در یک بازی دوستانه به پایان رسید. تیم‌ملی افغانستان در آخرین رده‌بندی فیفا در رتبه صدوپنجاه‌وپنجم جهان و سی‌ام آسیا قرار گرفت. افغانستان در اولین بازی خود در این جام در یک‌بازی جنجالی با گل دقیقه (7+90) مغلوب قرقیزستان شد. این تیم در ۵بازی اخیر خود متحمل ۴شکست و یک‌تساوی شده است. افغانستان در طول تاریخ خود موفق به صعود به جام‌جهانی یا جام ملت‌های آسیا نشده است. تنها حضور بین‌المللی مهم این کشور به المپیک ۱۹۴۸ باز می‌گردد که در دیدار مرحله پیش‌مقدماتی با شکست برابر لوکزامبورگ حذف شد.

اختلاف‌نظر ستاره‌ها با قلعه‎‌نویی

پیش از اعزام کاروان تیم‌ملی به بیشکک قرقیزستان، مهدی طارمی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازیکنان این تیم به انتقاد از سطح کیفی کافا پرداخت و گفت، این بازی‌ها کمکی به تیم‌ملی نخواهد کرد. جالب اینجاست که امیر قلعه‌نویی، سرمربی تیم‌ملی هم در نشست خبری پیش از دیدار با افغانستان بر ادعای شاگردش صحه گذاشت، هرچند یک توجیه عجیب هم تراشید: «طارمی نگاه فنی داشته و این نگاه فنی طبیعی است. درخواست کادر فنی هم این است که تیم‌ملی برای حضور پرقدرت در جام‌ملت‌ها با تیم‌های سطح بالا دیدار داشته باشد. البته تکرار می‌کنم که به مسابقات کافا و رقبا احترام می‌گذاریم. شروع هر کاری به‌هرحال کمبودهای خودش را دارد. مثلا شما نمی‌توانید جام‌جهانی ۱۹۷۰ را به‌لحاظ کیفیت با جام‌جهانی قطر مقایسه کنید. گفتنی است در گروه اول این رقابت‌ها نیز ازبکستان، عمان، تاجیکستان و ترکمنستان قرار دارند. مسابقات جام کافا نیمه‌نهایی نخواهد داشت، تیم‌های اول هر گروه دیدار فینال و تیم‌های دوم بازی رده‌بندی را برگزار می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود تیم‌ملی عمان با مربیگری برانکو ایوانکوویچ و تیم‌ملی ایران دیدار پایانی این رقابت‌ها را برگزار کنند تا شاید تنها چالش تقریبا مهم شاگردان قلعه‌نویی در دیدار پایانی رقم بخورد. مسابقه با افغانستان و پیروزی پرگل مقابل تیمی متشکل از افراد تاییدشده‌ی طالبان صرفا باعث شد تا تعداد گل‌های زده مهدی طارمی و سردار آزمون افزایش پیدا کند و آورده دیگری نداشت.