سایه سنگین اعراب بر خاک ملکه

بعد از نیوکاسل که سهم عربستانی‌ها شد، حالا منچستریونایتد قرار است به قطری‌ها برسد

یک سال از خرید باشگاه نیوکاسل توسط صندوق سرمایه‌گذاری عربستان سعودی می‌گذرد که حالا «شرکت ملی» مشابه در قطر برای خرید باشگاه منچستریونایتد دست‌به‌کار شده است. در صورتی که این شرکت بتواند باشگاه بزرگی چون منچستریونایتد را بخرد، سه‌ضلعی شاهزادگان اماراتی، عربستانی و قطری شگفتی بزرگی را خلق کرده‌اند که در کمتر از یک دهه توانسته‌اند سه باشگاه بزرگ و پرنفوذ لیگ برتر انگلیس را تصاحب کنند. منچسترسیتی در اختیار مالکان اماراتی است؛ نیوکاسل نیز در اختیار صندوق سرمایه‌گذاری سعودی است و حالا باشگاه یونایتد با قدمت بیش از یک‌صدسال دودستی به قطری‌ها خواهد رسید.

گلیزرها برای نابودی آمدند؟

در ۱۲ می سال ۲۰۰۵، مالکوم گلیزر با جان پاتریک مک‌کانوس و جان مگنیر به توافق رسید و ابتدا ۲۸٫۷٪ از سهام آنها را خرید. او کم‌کم سهمش را افزایش داد تا در نهایت‌ در ۲۸ ژوئن، صاحب ۹۹٪ سهام باشگاه شد و کنترل کل باشگاه را به‌دست گرفت. سال ۲۰۰۶، باشگاه اعلام کرد که ۶۶۰ میلیون پوند بدهی دارد و در نتیجه سود سالانه باشگاه به ۶۲ میلیون پوند کاهش می‌یابد. ژانویه ۲۰۱۰، باشگاه با بدهی ۷۱۶٬۵ میلیون پوند (۱٬۱۷ میلیارد دلار) مجبور شد‌ ۵۰۴ میلیون پوند از سهام خود را از طریق اوراق بهادار به فروش بگذارد که به آنها کمک کرد تا ۵۰۹ میلیون پوند از بدهی خود به بانک‌های خارجی را بپردازند. سود سالیانه‌ باشگاه به ۴۵ میلیون پوند تقلیل یافت و این باعث شروع اعتراض هواداران شد. از آن زمان گروه‌های هواداری در اعتراض به گلیزرها تشکیل شد که با نمادهای سبز و طلایی‌رنگ (به رنگ لباس تیم اولیه یعنی نیوتون هیث) در ورزشگاه و زمین تمرین باشگاه حاضر می‌شدند و در نهایت این گروه‌های هواداری اعتراضی تیم یونایتد آف منچستر را به‌وجود آوردند که لباس نیوتون هیث لباس آنها بود. بخشی از طرح‌های مالکوم گلیزر آمریکایی بعد از تصاحب کامل باشگاه منچستریونایتد افزایش بهای بلیت بازی‌ها و تعیین سقف 45 میلیون دلاری برای نقل‌وانتقال بازیکنان در سال بود. روزنامه تایمز (The Times) در این زمان در مطلبی جنجالی ادعا کرد اسنادی را دیده است که پیشنهاد‌های آقای مالکوم گلیزر برای تقویت درآمد باشگاه منچستریونایتد به میزان 50درصد تا سال 2010 را ترسیم کرده است. همین یادداشت بود که باعث شعله‌ور شدن اعتراضات هواداران یونایتد شد و کار به تظاهرات خیابانی علیه مدیران آمریکایی کشید. مدیران آمریکایی «گلیزر» طی 17‌سالی که مالکیت باشگاه را در اختیار داشتند فقط چندبار به انگلیس سفر کردند و از راه دور آن را مدیریت می‌کردند. در نتیجه کار به‌جایی کشید که یکی از کم‌مقروض‌ترین باشگاه‌های دنیا سال‌ها زیر بار قرض بوده است.

قطری‌ها وارد بازی می‌شوند

چند‌سالی است که باشگاه‌های انگلیسی دست به خرید ستارگان مطرح دنیا می‌زنند و به‌واسطه ساختن ورزشگاه‌های مدرن، نیاز دارند تا با شرکت‌هایی به‌عنوان سرمایه‌گذار اصلی قرارداد ببندند. از همین‌رو، شاهزادگان عربی فرصت را غنیمت شمردند و توانستند از نیاز انگلیسی‌ها بهترین بهره را ببرند. در ابتدا نیوکاسل به صندوق سرمایه‌گذاری سعودی فروخته شد و تیمی که سال گذشته همین موقع برای بقا در لیگ برتر می‌جنگید، بعد از واگذاری به شرکت سعودی، حالا برای قهرمانی و کسب سهمیه لیگ قهرمانان اروپا می‌جنگد. منچستر‌سیتی از زمانی که به مالکان اماراتی واگذار شد، توانست قهرمانی‌های پیاپی را در لیگ برتر جشن بگیرد، مربیان بزرگی را بیاورد و بازیکنان سوپراستار را بدون هیچ دغدغه‌ای به تیم دوم شهر منچستر بیاورند. یونایتدی‌ها حالا قصد دارند مسیر رقیب همشهری خود را بروند تا از شر مدیران خسیس آمریکایی راحت شوند.
گلیزرهای آمریکایی قیمت پنج میلیارد پوند را برای واگذاری سهام‌شان اعلام کردند و دندان‌گردی را به اوج رسانده‌اند. کایرن مگوایر، کارشناس امور مالی در انگلیس می‌گوید از زمان اعلام فروشی بودن منچستر، سهام این باشگاه 17 درصد افزایش پیدا کرده و حدود 340 میلیون پوند به ارزش باشگاه اضافه شده است. بیانیه فروش منچستر از سوی گلیزرها فقط به فروش تمام سهام این باشگاه خلاصه نمی‌شود و مالکان فعلی اعلام کرده‌اند از سرمایه‌گذاری‌های جدید در باشگاه استقبال می‌کنند. بخشی از متن بیانیه باشگاه از این قرار است: «هیات مدیره همه جایگزین‌های استراتژیک، از جمله سرمایه‌گذاری جدید در باشگاه، فروش، یا سایر معاملات مربوط به شرکت را در نظر خواهد گرفت. این شامل ارزیابی چندین ابتکار برای تقویت باشگاه، از جمله توسعه مجدد ورزشگاه و زیرساخت‌ها و گسترش عملیات تجاری باشگاه در مقیاس جهانی، هرکدام در زمینه افزایش موفقیت بلندمدت مردان، زنان و آکادمی باشگاه خواهد بود. این اقدام برای تیم‌ها و به ارمغان آوردن منافع برای هواداران و سایر ذی‌نفعان است.» برادران گلیزر می‌گویند وسعت برند منچستر بالغ‌بر یک میلیارد هوادار و دنبال‌کننده است و چند‌سال پیش هم نشریات انگلیسی گزارشی منتشر کردند که منچستر را پرهوادارترین باشگاه دنیا معرفی می‌کرد. باید منتظر بود و دید کدام سرمایه‌دار حاضر است پنج میلیارد پوند برای خرید پر‌هوادارترین باشگاه فوتبال دنیا هزینه کند. گلیزرها در سال‌های اخیر تمام حق رأی باشگاه را در اختیار خودشان گرفته‌اند که این موضوع از دلایل نارضایتی هواداران تیم است. آنها حدود 18 ماه است که قول داده‌اند به هواداران تیم سهامی شامل حق رأی مشابه ببخشند. این اتفاق هنوز رخ نداده است.

پروژه نفوذ در قلب انگلستان

تا پیش از نهایی‌شدن فروش منچستریونایتد به قطری‌ها، دو باشگاه انگلیسی توسط سازمان‌های سرمایه‌گذاری خارجی اداره می‌شوند. ۸۰ درصد از سهام نیوکاسل در اختیار صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان است و منچسترسیتی هم جزئی از سازمان «گروه فوتبال سیتی» است که تقریباً تمام سهام آن متعلق به شیخ منصور بن زاید آل نهیان، برادر ناتنی حاکم امارات است. در مورد خریداران یونایتد اگر صندوق سرمایه‌گذاری QIA به مراحل پایانی خرید نزدیک شود، باید ایجاد یک سازمان جداگانه از QSI که مالکیت پاری‌سن ژرمن را در اختیار دارد مدنظر قرار دهد. در حال حاضر شرکت دوم بخشی از شرکت اول است و ناصر الخلیفی در عین حضور در کادر ریاست QIA، رئیس QSI است. قوانین فیفا می‌گوید یک شرکت نمی‌تواند به‌صورت همزمان مالکیت و مدیریت مستقیم دو باشگاه را در اختیار داشته باشد؛ به همین دلیل مالکان قطری درصددند این مشکل را با تأسیس یک شرکت ثانی، حل کنند. خبر واگذاری یونایتد به قطری‌ها را در کنار فروش باشگاه لیورپول به یک شرکت قطری-آمریکایی قرار دهید تا به این موضوع برسیم که چهار باشگاه بزرگ فوتبال انگلیس در اختیار شاهزادگان عربی خاورمیانه قرار خواهد گرفت.
خبر فروشی بودن منچستر حدود یک ماه پس از شایعات فروش لیورپول مطرح شده و این احتمال وجود دارد که دشمنان قدیمی فوتبال باشگاهی انگلیس تقریباً همزمان به مالکان جدید خود واگذار شوند. چنین اتفاقی نشان می‌دهد که قطری‌ها بعد از کسب میزبانی جام‌جهانی و البته برگزاری موفقیت‌آمیز این تورنمنت قصد ندارند از فوتبال روز دنیا عقب‌نشینی کنند و هدف‌شان بزرگتر از برگزاری یک دوره مسابقه یک‌ماهه است. عربستان و قطر دو‌سه سالی می‌شود که برای کسب میزبانی مسابقات مهم، رقابت دارند و حالا این چالش از سوی کشورهای عربی خاورمیانه به تقابل در لیگ برتر انگلیس نیز کشیده خواهد شد. عربستانی‌ها پروژه بیست‌سی را پیش می‌برند و قطری‌ها نیز با جمعیت یک‌میلیون و 300‌هزار نفر قصد دارند سنگ بزرگ را پرتاب کنند.