جنگ روسی، بمب‌های آمریکایی
رومن آبراموویچ از چلسی رفت تا جانشین آمریکایی او تاد بولی بازار مالی فوتبال اروپا را به هم بریزد
رومن آبراموویچ از چلسی رفت تا جانشین آمریکایی او تاد بولی بازار مالی فوتبال اروپا را به هم بریزد
فوریه 2022 دولت ولادیمیر پوتین به کشور اوکراین حمله نظامی کرد تا دنیا با تحولات عجیبی روبه‌رو شود. فارغ از بُعد سیاسی ماجرا، کمتر کسی تصور می‌کرد که ترکش این جنگ، به باشگاه چلسی نیز اصابت کند. مالک سابق باشگاه چلسی یک فرد متمول روسی به اسم «رومن آبراموویچ» بود که به‌دلیل ارتباط نزدیک مالی و سیاسی با پوتین مجبور به فروش سهام این باشگاه انگلیسی شد. اینکه یک مرد روس، که روزگاری در خیابان دست‌فروشی می‌کرده، بعد فروشگاه اسباب‌بازی‌فروشی باز کرده، به‌مرور به مرد شماره یک روس‌ها در دنیای سیاست یعنی ولادیمیر پوتین نزدیک شده و توانسته یکی از باشگاه‌های مهم در کشور انگلیس را بخرد چطور حمله نظامی روسیه به اوکراین باعث شد تا یکی از مردان موفق دنیای فوتبال مجبور شود تیم باشگاهی‌اش را به یک فرد آمریکایی بفروشد؟
از اسباب‌بازی‌فروشی تا ورود به سیاست
رومن آبراموویچ هم مثل بسیاری از افراد متمول دنیا، از همان ابتدای تولد «پولدار» نبود. او اتفاقاً از کف جامعه شروع کرد و به‌مرور با نزدیک شدن به افراد مهم سیاسی کشورش روسیه، پیشرفت کرد و قدرت گرفت. الیگارش‌های روسیه اصولاً بدون اینکه ردپایی از خودشان به‌‌جای بگذارند در خارج از خاک روسیه سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما رومن چطور رشد کرد؟ رومن بعد از پایان خدمت سربازی یک فروشنده خیابانی بود و همزمان در دانشگاه نفت و گاز گبکین در مسکو تحصیل می‌کرد. این سرمایه‌دار روس اولین کسب‌وکار رسمی خود را که یک شرکت تولید اسباب‌بازی پلاستیکی بود، پس از وقوع پرسترویکا (سیاست اصلاحات اقتصادی میخاییل گورباچف در شوروی سابق)، راه‌اندازی کرد. او به‌مرور احساس کرد که می‌تواند به یکی از افراد تأثیرگذار کشورش تبدیل شود. دیگر راه برای او باز شده بود. او به خریدوفروش محصولات پلاستیکی، الوار چوبی، مواد غذایی و شکر روی آورده بود و حتی یک مزرعه پرورش خوک داشت. در اوایل دهه 90، آبراموویچ پس از سپری‌کردن یک دوره کوتاه در زندان به جرم دزدی از اموال دولت، توانست با تکیه بر ارتباطات مختلف وارد عرصه نفت شود. او پس از چند سال به‌عنوان مدیر اجرایی شرکت سیبنفت (Sibneft) انتخاب شد. پس از آن بود که آبراموویچ توانست به یکی از قدرتمندترین مردان روسیه تبدیل شود؛ تا‌جایی‌که سال 2003، تیم فوتبال چلسی در شهر لندن را به مبلغ 140 میلیون پوند خرید.
ارتباط با پوتین و دخالت در جنگ؟
روابط نزدیک پوتین و مالک باشگاه چلسی هیچ‌وقت مخفیانه نبود. با یک جست‌وجو در گوگل عکس‌های بسیاری از این دو در کنار هم پیدا خواهید کرد. اما این ارتباط چطور شکل گرفت که منجر به این شد از آبراموویچ به‌عنوان «فرد مورد اعتماد رئیس‌جمهور» یاد کنند؟ آبراموویچ که در سال 1996 با اولین رئیس‌جمهور روسیه یعنی بوریس یلتسین روابط دوستانه ایجاد کرده بود، سه سال بعد به‌عنوان فرماندار «استان چاکوتکا» در روسیه انتخاب شد. حضور این تاجر در عرصه سیاست، زمینه‌ساز آشنایی او با ولادیمیر پوتین بود. شروع این رابطه به قبل از خرید چلسی توسط آبراموویچ و رسیدن پوتین به ریاست‌جمهوری برمی‌گردد. روابط خوب بین این‌دو تا جایی ادامه یافت که اواسط دهه نخست قرن جاری، از آبراموویچ به‌عنوان یکی از معتمدترین نزدیکان پوتین یاد می‌شد. اما همین نزدیکی، دردسرهای حقوقی متعددی برای آبراموویچ ایجاد کرد که جدیدترین آن را در یک سال اخیر شاهد هستیم.
اسناد علیه رومن
پس از اشغال اوکراین توسط روسیه، رومن آبراموویچ به یکی از اصلی‌ترین اهداف پارلمان بریتانیا در چند ماه اخیر تبدیل شد. اعضای پارلمان معتقدند تمام الیگارش‌های روس که در بریتانیا سرمایه‌گذاری کرده‌اند، باید به‌خاطر رابطه نزدیک با ولادیمیر پوتین تحریم شوند. این فشار جواب داد؛ گنادی تیموشنکو، بوریس روتنبرگ و ایگور روتنبرگ سه سرمایه‌دار روس تحریم شدند. مجلس بریتانیا خواهان قرار گرفتن آبراموویچ در فهرست تحریم شد و به سند وزارت کشور در سال 2019 اشاره کرد که پس از حادثه سالزبوری و تلاش برای مسموم کردن سرگئی اسکریپال ثبت شده بود. سرگئی اسکریپال سرهنگ بازنشسته اطلاعات ارتش روسیه به‌طور ناگهانی در شهر سالزبوری بریتانیا مسموم شد. او جاسوس بریتانیا علیه روس‌ها بود. در این سند آمده: «به‌عنوان بخشی از استراتژی روسیه در دولت بریتانیا در هدف قرار دادن سرمایه‌گذاری نامشروع و اقدامات خبیثانه، آبراموویچ هم به‌دلیل ارتباطش با دولت روسیه و رابطه علنی با اقدامات فاسد جزو این موارد قرار می‌گیرد. یکی از نمونه‌های این اقدامات این است که آبراموویچ در طول روند دادگاه تائید کرد که برای تأثیرگذاری سیاسی هزینه کرده است.»
آمریکایی‌ها جانشین روس‌ها
با بالاگرفتن تحریم روس‌های مقیم بریتانیا و تکرار نام آبراموویچ در پارلمان، مالک چلسی در اقدامی بی‌سابقه یک بیانیه منتشر کرد. در مهم‌ترین بخش بیانیه، آبراموویچ اعلام کرد که برای محافظت از چلسی، سرپرستی این تیم را به گروهی از اعضای متولی بنیاد خیریه باشگاه سپرده است. در ادامه اما آبراموویچ مجبور شد سهام اصلی باشگاه را بفروشد تا این باشگاه به دسته پایین‌تر سقوط نکند. «تاد بولی» یکی از متمول‌ترین آمریکایی‌های دنیا باشگاه چلسی را به ارزش پنج میلیارد دلار خرید تا تحول بزرگی به لحاظ مالی در این باشگاه ایجاد شود و رویکرد این باشگاه لندنی در قبال حمله نظامی روسیه به اوکراین نیز تغییر کند. به‌طور مثال؛ یکی از خریدهای عجیب و البته جذاب چلسی که به‌نوعی هایجک از آرسنالی‌ها نیز محسوب می‌شد، انتقال «میخایلو مودریک» 22 ساله از تیم شاختار دونتسک اوکراین به این باشگاه بود. قرارداد چلسی با مودریک، هشت‌سال‌و‌نیم و رقم آن 88 میلیون پوند است .هفته گذشته، رینات آخمتوف، رئیس باشگاه شاختار دونتسک اوکراین که مودریک از آن به چلسی پیوست، جزئیات بیشتری درباره این قرارداد فاش کرده که به‌موجب آن باشگاه لیگ برتری پذیرفته که 20.5 میلیون پوند از رقم قرارداد بازیکن جدیدش را برای کمک به سربازان اوکراینی حاضر در جبهه جنگ با نیروهای متجاوز روسی در خاک این کشور اختصاص دهد.
اختلال مالی در بازار دنیای فوتبال
یکی از انتقادات مهمی که به تاد بولی، مالک باشگاه چلسی می‌شود این است که او با ولخرجی و جذب بازیکنان جوان با قیمت‌های وحشتناک نجومی، بازار نقل و انتقالات دنیای فوتبال را به‌هم ریخته است. تاد بولی، مالک بخشی از سهام باشگاه لس‌آنجلس داجرز در رشته بیس‌بال و لس‌آنجلس لیکرز در رشته بسکتبال و همچنین به همراه کنسرسیومش مالک باشگاه فوتبال چلسی است. علاوه بر این تاد بولی، صاحب مجموعه رستوران‌های زنجیره‌ای در کشور آمریکا است. میلیاردر آمریکایی در زمینه‌های مختلف دیگری همچون ساخت و توسعه بازی‌های ویدیوئی، موسیقی، فیلم و سریال نیز سرمایه‌گذاری کرده و نشان می‌دهد که از پشتوانه مالی محکمی برخوردار است. تاد بولی اما طوری دست به خریدهای دیوانه‌واری در ماه ژانویه زد که صدای بسیاری از مربیان و کارشناسان دنیا را درآورد. در ژانویه، چلسی دو تا از گران‌ترین خریدهای خود را انجام داد؛ انزو فرناندز، هافبک آرژانتینی بنفیکا لیسبون با ۱۲۱ میلیون یورو و میخایلو مودریک، وینگر چپ اوکراینی شاختار دونتسک با ۷۰ میلیون یورو راهی چلسی شدند. علاوه بر آنها، بنوا بادیاشیل با ۳۸ میلیون یورو و نونی مادوکه با ۳۵ میلیون یورو به چلسی منتقل شدند. آندری سانتوس، ۱۲.۵ میلیون یورو، دیوید فوفانا، ۱۲ میلیون یورو و گابریل اسلونینا نیز به‌صورت آزاد راهی چلسی شدند. به‌این‌ترتیب انزو فرناندز تبدیل به گران‌ترین خرید تاریخ باشگاه لندنی شد. چلسی در ژانویه بیشتر از مجموع کل باشگاه‌های اسپانیا، ایتالیا، آلمان، فرانسه و پرتغال خرج کرد. یورگن کلوپ در پاسخ به سؤال خبرنگاری مبنی بر خریدهای گران‌قیمت چلسی گفت: «من در خصوص چنین موضوع مهمی بدون حضور وکیلم صحبت نمی‌کنم. نمی‌دانم چلسی چطور این خریدها را انجام می‌دهد اما به آنها تبریک می‌گویم چون بازیکنان باکیفیتی جذب شدند». گواردیولا، سرمربی تیم فوتبال منچسترسیتی نیز گفت: «اگر چنین خرجی را باشگاه من انجام داده بود الآن تیم‌های مختلف علیه ما در حال جمع‌آوری امضا بودند، اتفاقی که دو سال پیش رخ داد و منچسترسیتی به‌مدت دو سال از حضور در رقابت‌های اروپایی محروم شد که در دادگاه تجدیدنظر این حکم شکست.» حالا فوتبال اروپا توانسته مالک روس چلسی را از انگلیس خارج کند اما با مالکی آمریکایی روبه‌رو شده که هیچ محدودیت مالی ندارد و به شکل جنون‌آمیزی در حال خرج کردن و آشفته کردن بازار است.
