فرجیراد: بار منفی روابط تهران و مسکو بیشتر از بار مثبت آن بوده است
یک استاد ژئوپلیتیک در پاسخ به این سوال که آیا روابط ایران و روسیه بعد از صلح با اوکراین با همین روند که اکنون وجود دارد، ادامه خواهد یافت، گفت: من در این مورد شک و تردید دارم. بالاخره روسیه تحت تحریم بوده و چهار سال سرمایههای زیادی را از دست داده است. تصور نمیکنم که روسیه در رابطه با ایران به همین شکل ادامه دهد.
به گزارش هممیهن آنلاین، عبدالرضا فرجیراد استاد ژئوپلیتیک در گفتوگو با ایلنا، در رابطه با اسناد منتشر شده در خصوص همکاریهای پوتین و بوش در خصوص برنامه هستهای ایران و روابط کنونی ایران و مسکو گفت: به نظر میرسد این اسناد که منتشر شدهاند، واقعی هستند. با توجه به اینکه این اسناد در چند روز گذشته منتشر شدهاند، اگر غیرواقعی بودند، روسها آنها را تکذیب میکردند. هرچند هنوز یکی دو روز برای تکذیب وقت است، اما از آنجا که این سند توسط آمریکاییها منتشر شده است، طبیعی است که بعید به نظر میرسد این سند جعلی یا نادرست باشد.
بار منفی روابط تهران و مسکو بیشتر از بار مثبت آن بوده است
وی ادامه داد: ما در هر تحلیل سیاسی باید زمان را مدنظر قرار دهیم. این یک واقعیت است که روابط ایران و روسیه در طول دویست یا سیصد سال گذشته، فراز و نشیبهای زیادی داشته است. اگر بخواهیم نگاهی کلی بیندازیم، شاید بتوان گفت که بار منفی این روابط بیشتر از بار مثبت آن بوده و به همین دلیل است که اکثریت مردم نسبت به این روابط و اعتماد به آن حساسیت دارند و این حساسیت نیز در سطح بالایی قرار دارد.
روسیه بیشترین سلاح را به عراق در دوران جنگ داد
این دیپلمات بازنشسته ایرانی با اشاره به وقایع دهه پنچاه در ایران درباره روابط ایران و روسیه در آن دوران، تصریح کرد: از زمان انقلاب اسلامی، یعنی از سال ۱۳۵۷، روابط ما با روسیه دچار فراز و نشیبهای زیادی بوده است. انقلاب در ایران در سال ۵۷ صورت گرفت و روسها حمایت کردند، اما به خوبی میدانید که زمان زیادی از انقلاب نگذشته بود که جنگ ایران و عراق آغاز شد. در شهریور ۱۳۵۹، عراق به ایران حمله کرد و روسها با توجه به قرارداد ۲۵ سالهای که با صدام و رژیم بعث داشتند، بیشترین سلاح را به عراقیها ارائه دادند. با این حال، روابط دو کشور ادامه پیدا کرد و آمارها نشان میدهد که حدود هشتاد درصد از این روابط برقرار بود.
ایران گاهی در مقابل روسیه قرار گرفته است
وی افزود: در طول انقلاب، حزب توده و گروههای چپ کمونیستی فعالیتهای زیادی داشتند و حتی برخی به عنوان جاسوس شوروی دستگیر شدند. در کنار این حوادث، ما حوادث افغانستان را هم داشتیم که طبیعتاً دو کشور در دو سیاست متضاد حرکت میکردند. ایران حمله شوروی به افغانستان را محکوم کرد و روابط دو کشور همچنان با فراز و نشیب ادامه یافت و هیچگاه قطع نشد.
روابط تهران و مسکو دو قطب مثبت و منفی دارد
این تحلیلگر روابط بین الملل با بیان اینکه روابط ایران و روسیه در برخی زمانها مثبت و در برخی زمانها منفی بود و رفت و آمدهای زیادی بین دو کشور صورت گرفته است، اظهار کرد: چند بار آقای پوتین به ایران آمد و تعدادی از روسای جمهور ایران هم به مسکو سفر کردند، از آقای هاشمی رفسنجانی گرفته تا آقای خاتمی، آقای احمدینژاد، آقای رئیسی و آقای پزشکیان. اخیراً هم توافقی راهبردی بین دو کشور امضا شد.
روسیه به شش قطعنامه شورای امنیت علیه ایران رای مثبت داده بود
فرجیراد اضافه کرد: میتوان گفت که روابط ما با روسیه از زمانی که همکاریهای دو کشور در سوریه آغاز شد، رو به بهبودی گذاشت. پیش از آن، ما نگاهی منفی به روسها داشتیم و به ویژه در تحریم ایران و قطعنامههای شورای امنیت قبل از برجام، روسیه به ضرر ایران رأی داد. روسها علاقهای به امضای برجامی که در زمان آقای اوباما امضا شد، نداشتند، اما روابط ادامه پیدا کرد.
بعد از وقایع سوریه، روابط ایران و روسیه اهمیت پیدا کرد
وی در خصوص علل گرمی اخیر روابط تهران و مسکو توضیح داد: از زمانی که مسئله سوریه پیش آمد و از اواسط این درگیریها، ایران و روسیه همکاری کردند، روابط رو به بهبود گذاشت. این روابط از نظر استراتژیک هم اهمیت بیشتری پیدا کرد. هرچند در سوریه هم مشکلاتی وجود داشت، روسها با اسرائیلیها توافق کردند که وقتی به نیروهای ایرانی حمله میشود، هیچ اقدامی انجام ندهند و این هم جنبه منفی دارد.
فرجی راد تشریح کرد: از جنگ اوکراین به بعد، به خاطر همکاری نظامی که ما با روسیه داشتیم، هزینههای زیادی پرداخت کردیم. شاید یکی از دلایل فعال شدن اسنپ بک همین همکاری نظامی ما با روسیه باشد. به همین دلیل، روابط نزدیکتر شد. یکی از دلایل این نزدیکی هم این است که روسها و ما هر دو تحت تحریم بودیم. اروپا به شدت با روسیه و روسیه با اروپا در خصومت بود و به همین خاطر، روسیه به نفع ایران عمل کرد و گفت که این قطعنامهی 2231 هنوز معتبر است.
هیچگاه روابط اروپا و روسیه اینقدر بد نبوده است
این کارشناس سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که آیا روسیه در جهت ایجاد شکاف بیشتر میان ایران و غرب از مواضع تهران در شورای امنیت حمایت می کند، اظهار کرد: نمیتوانیم به شکل مطمئن راجع به نیت روسیه صحبت کنیم. واقعیت این است که روابط اروپا و روسیه بدترین دوران خود را تجربه میکند و از بعد از جنگ جهانی دوم، هیچگاه روابط اروپا و روسیه اینقدر بد نبوده است. بنابراین، طبیعی است که روسیه با کشوری مانند ایران که بدترین روابط را با اروپا دارد، همکاری کند. اگر بخواهیم صرفاً بگوییم که روسها میخواهند از این وضعیت سوءاستفاده کنند، باید به چینیها هم اشاره کنیم. چینها نیز همان سیاست روسها را دنبال میکنند و میگویند که فعال شدن اسنپ بک غیرقانونی است، لذا ما باید منصفانه قضاوت کنیم.
وی درباره آینده روابط تهران و مسکو تصریح کرد: تا اینجا میتوان گفت که روابط ایران و روسیه امروز، نسبت به گذشته، روابط بهتری است و درک بهتری از یکدیگر وجود دارد. اما باید توجه داشت که جنگ اوکراین در حال اتمام است. اخیرا آقای زلنسکی مصاحبه کرده و گفته که از واشنگتن در روز یکشنبه احتمالاً خبرهای خوبی در رابطه با جنگ خواهید شنید. روسها هم اعلام کردند که اگر شهرهایی که میخواهند را کامل بگیرند، بخشهایی از مناطق دیگری که اشغال کردند را خواهند داد.
آمریکاییها قصد سرمایهگذاری در روسیه را دارند
این تحلیلگر مسائل بینالملل با اشاره به اینکه شرایط نشان میدهد که صلح میان روسیه و اوکراین در حال پیشرفت است، بیان کرد: این کار را آقای ترامپ انجام داد و در این گفتوگوهای اخیر فشاری بر اوکراین وارد کرد تا قضیه به نفع روسیه تمام شود. ما نمیدانیم که چه صحبتهایی بین آمریکا و روسیه رخ داده است، اما در چندین بند صلح، یکی از آنها این است که روابط تجاری آمریکا و روسیه عادی میشود و آمریکاییها در روسیه سرمایهگذاری خواهند کرد.
تصور نمیکنم که روسیه در رابطه با ایران به همین شکل ادامه دهد
فرجیراد با طرح این پرسش که آیا روابط ایران و روسیه بعد از صلح با اوکراین با همین روند که اکنون وجود دارد، ادامه خواهد یافت، خاطرنشان کرد: من در این مورد شک و تردید دارم. بالاخره روسیه تحت تحریم بوده و چهار سال سرمایههای زیادی را از دست داده است. کارخانجاتش خوابیده و میخواهد انرژیاش را به دنیای غرب به قیمت روز بفروشد، نه با تخفیف فعلی. بنابراین، تصور نمیکنم که روسیه در رابطه با ایران به همین شکل ادامه دهد. با این حال، باید گفت که ضمن اینکه روسیه همسایه ماست، باید روابط خوبی داشته باشیم، اما همیشه باید احتیاط کرد، بهویژه به خاطر فراز و نشیبهایی که در روابط وجود داشته است.
