نامه ترامپ به رهبر ایران
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده روز جمعه، ۷ مارس، گفت که به رهبر معظم ایران نامهای ارسال کرده است که برای مذاکرات جدید در مورد برنامه هستهای این کشور اقدام کند.

دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده روز جمعه، 7 مارس، گفت که به رهبر معظم ایران نامهای ارسال کرده است که برای مذاکرات جدید در مورد برنامه هستهای این کشور اقدام کند. ترامپ همچنین نسبت به اقدام نظامی احتمالی در غیر این صورت هشدار داده است.
وزیر امور خارجه ایران روز جمعه به خبرگزاری فرانسه گفت که کشورش تا زمانی که آمریکا «فشار حداکثری» را اعمال کند، مذاکره نخواهد کرد، اما او مستقیماً به نامه ترامپ به آیتالله خامنهای پاسخ نداد. اقدام ترامپ، حداقل از نظر لحن، نشاندهنده انحراف از موضع تندی است که در اولین دوره ریاستجمهوری داشت و میتواند او را در تضاد با متحد نزدیکش اسرائیل قرار دهد؛ اسرائیلی که سال گذشته بمبارانهایی را در داخل ایران انجام داد.
ترامپ در کاخ سفید به خبرنگاران گفت: «امیدوارم بتوانیم یک توافق صلح داشته باشیم» و گفت «در آخرین فرصتهای» برنامه هستهای ایران هستیم. او درباره اقدام نظامی گفت: «من ترجیح میدهم یک توافق صلح را به جای گزینه دیگر ببینم. اما گزینه دیگر مشکل را حل خواهد کرد.»
ترامپ پیشتر ارسال این نامه را در مصاحبهای در شبکه فاکس بیزینس فاش کرد و گفت که به آیتالله خامنهای گفته است: «امیدوارم شما بخواهید مذاکره کنید، زیرا اگر ما مجبور به ورود نظامی شویم، برای آنها چیز وحشتناکی خواهد بود.» مشخص نیست که ترامپ چگونه نامهای را ارسال کرده است که نمایندگی ایران در سازمان ملل اعلام کرد آن را دریافت نکرده است.
باراک اوباما، رئیسجمهور سابق آمریکا در سال 2015 درباره یک توافق مهم مذاکره کرد که در ازای محدود کردن برنامه هستهای ایران، وعده کاهش تحریمها را میداد. ترامپ این توافق را محکوم کرد و در سال 2018 در اولین دوره ریاستجمهوری خود بهرغم مخالفتهای متحدان اروپایی از آن خارج شد. او در عوض تحریمهای یکجانبه ایالات متحده را علیه هر کشوری که نفت ایران را خریداری میکرد، وضع کرد.
تهران که دستیابی به تسلیحات هستهای را رد میکند، ابتدا به توافق پایبند بود اما سپس تعهدات خود را کاهش داد. مقامات آمریکایی تخمین میزنند که اگر ایران بخواهد، اکنون چند هفته برای ساخت بمب هستهای نیاز دارد.
ترامپ در بازگشت به کاخ سفید گفت که سیاست «فشار حداکثری» خود بر ایران را باز میگرداند اما با اکراه. او از آن زمان مقامات تندرو را که در اولین دوره در دولتش حضور داشتند کنار گذاشته است و قول داده است که از یک نهاد سیاست خارجی که او آن را جنگافروز توصیف میکند، دور شود.
گزارش شده است که ایلان ماسک، میلیاردر نزدیک ترامپ، اندکی پس از انتخابات با سفیر ایران در سازمان ملل ملاقات کرده است تا پیامی بدهد که ترامپ خواهان آرامش و دیپلماسی است. این دیدار البته از سوی ایران تکذیب شد. ایران در مورد بازگشت به دیپلماسی محتاط بوده است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران روز جمعه به خبرگزاری فرانسه گفت: تا زمانی که آمریکا به سیاست فشار حداکثری و تهدیدات خود ادامه دهد، وارد مذاکره مستقیم با آمریکا نخواهیم شد. عراقچی در حاشیه نشست سازمان همکاری اسلامی در جده همچنین هشدار داد که برنامه هستهای ایران «از طریق عملیات نظامی قابل نابودی نیست.» او گفت: «این یک فناوری است که ما به آن دست یافتهایم و این فناوری در مغز است و نمیتوان آن را بمباران کرد.»
عراقچی یکی از مذاکرهکنندگان اصلی قرارداد 2015 بود که با میانجیگری دولت اصلاحطلب آن زمان انجام شد. در ایران آیتالله خامنهای تصمیم نهایی را در خصوص مذاکره میگیرد. او خروج ترامپ از برجام در سال 2018 را دلیلی بر عدم اعتماد به آمریکا دانسته است.
اما ایران با چالشهایی مواجه است که پس از انقلاب اسلامی 1979 که شاه طرفدار غرب را سرنگون کرد، دیده نشده است. اسرائیل به پدافند هوایی ایران آسیب زده است و همچنین دو گروه مسلح متحد ایران توسط حملات اسرائیل تضعیف شدهاند.
متحد اصلی منطقهای ایران، بشار اسد، در ماه دسامبر به دست جنگجویان سنی تحت رهبری اسلامگرایان سرنگون شد. جو بایدن، رئیسجمهور سابق آمریکا از بازگشت به توافق 2015 حمایت کرد، اما مذاکرات بر سر میزان کاهش تحریمها شکست خورد.
تریتا پارسی رئیس شورای ملی ایرانیان آمریکایی که از تعامل حمایت میکند، گفت: ترامپ باید شخصاً سرمایهگذاری کند تا تعهد خود را به دیپلماسی نشان دهد: «اگر رهبری ایران اصرار داشته باشد که منتظر هماهنگی کامل ستارهها برای مذاکرات باشد، احتمال بسته شدن پنجره مذاکرات بسیار زیاد است و خطر جنگ تا حد زیادی به ضرر همه افزایش خواهد یافت.»