بوی گشایش ارزی از ریاض می‌آید

به گزارش هم‌میهن آنلاین، اقدامات تهران علیه اسرائیل اگر چه از منظر رسانه‌ای بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد اما به این علت که موافقان اسرائیل و مخالفان تهران در چهار سوی جهان درصدد هستند که خطر موشکی و پهپادی ایران را زنده نگاه دارند، همواره این تحلیل وجود دارد که بعد از اقدام اخیر تهران؛ غربی‌ها و حتی کشورهای همسایه در ارتباط با تهران به این سمت حرکت خواهند کرد که فشار اقتصادی بیشتری به ایران وارد شود؛ اما این مورد ظاهر قضیه است، چرا که داده‌های خبری نشان می‌دهد که کشورهای منطقه بعد از تحرکات ضد اسرائیلی ایران در صدد نیستند که روابط اقتصادی خود را با تهران محدود کنند بلکه آنها تمایل دارند که حتی به ایران نزدیک‌تر ازگذشته شوند. در گزارش زیر تلاش خواهد شد داده‌های مختلف در این ارتباط بررسی شود.

پالس مذاکرات هسته‌ای

هرچند درخبرها آمد که مذاکرات هسته‌ای که با پا درمیانی کشورهای عربی آغاز شده بود بعد از عملیات ۷ اکتبر متوقف شده است اما بعدها مشخص شد که شاید مذاکرات در حد و وسعت گذشته نبوده است اما همواره پالس‌هایی دو طرفه برمبنای همان مذاکرات قبلی بین طرفین وجود داشته است اخیرا هم که اعلام شده گروسی مدیرکل آژانس به تهران خواهد آمد. همچنین آژانس در این مدت قطعنامه‌ای علیه ایران تصویب نکرده و دورنمای همکاری بین ایران و این نهاد نیز اگر چه روشن نیست اما به تاریکی هم نگراییده است. تمامی این موارد نشان می‌دهد غربی‌ها قصد توافق با ایران را دارند و حوادث اخیر در خاورمیانه نیز تردیدی در آنها برای توافق در زمینه هسته‌ای ایجاد نکرده است. ضمن اینکه آنها چون قدرت موشکی ایران را دیده‌اند تمایل دارند که ایران، هسته‌ای نشود چرا که در این صورت شرایط برای آنها سخت‌تر خواهد شد. از این رو تمایل به توافق با ایران را بیش از گذشته می‌توان در غربی‌ها شاهد بود.

پالس‌های ارزی

 از سوی دیگر به علت اینکه تنش‌ها بین ایران و اسرائیل بالا گرفته بود این تنش‌ها به بازار ارز منتقل شد اما با فروکش کردن زمینه‌های تنش موجب شد به یکباره شاهد کاهش قیمت دلار باشیم. در این معنا که حتی این امکان وجود داردکه قیمت دلار به پایین‌تر از قیمت تنش بین ایران و اسرائیل هم برسد. چرا که ایران به اثبات رساند که آمادگی هرگونه مقابله با دشمن را دارد و خاک تهران نیز قابل دسترس برای دشمنان نیست. از این منظر نوعی امنیت روانی در اقتصاد ایران ایجاد شده است و به همین علت دلار تمایل به کاهندگی بیشتر را فریاد می‌زند.

توافقات ایران و عربستان

 البته از سوی کشورهای منطقه نیز نگاه جدیدی نسبت به ایران ایجاد شده است. در این معنا که آنها تمایلات خود را برای افزایش سطح تعاملات اقتصادی با ایران افزایش داده‌اند. اخیر اجلاسی به مناسبت پنجاهمین سال تاسیس بانک مرکزی عربستان در ریاض برگزار شده که مقامات اقتصادی ایران نیز به آن دعوت شده‌اند. خاندوزی، وزیر اقتصاد و محمد رضا فرزین، مدیر کل بانک مرکزی ایران برای شرکت در این اجلاس به عربستان سفر کرده‌اند. احسان خاندوزی روز گذشته با انتشار تصویری از جلسه با همتای عربستانی اعلام کرد: گفت‌وگوی بسیار سازنده‌ای انجام شد و فیصل ابراهیم با هر ۵ پیشنهاد ایران موافقت کرد و بر تدوین نقشه‌راه همکاری‌های اقتصادی بخش دولتی - خصوصی و سرعت در اجرای آن تاکید کرد. براساس این گزارش، محسن کریمی معاون بین‌الملل بانک مرکزی هم اعلام کرد: در حاشیه اجلاسیه بانک توسعه اسلامی، زمینه‌ای فراهم شد تا با مقامات و بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف گفت‌وگو شود. در نتیجه این مذاکرات، اتفاقات خوبی در خصوص گشایش منابع مسدود شده صورت پذیرفت که درآینده خبرهای خوبی ارائه می‌شود. وی ادامه داد: با پیگیری بانک مرکزی، ارز حج سال جاری از محل منابع مسدود‌شده ارزی ایران، پرداخت و منتقل شد. همچنین روابط پایدار پولی - بانکی ایران و عربستان در دستور کار تهران و ریاض قرار گرفت البته این مورد تنها یکی از مواردی است که تهران و ریاض در مورد آن توافق کردند. قطعا 4 توافق قبلی هم می‌تواند به اندازه این توافق که نیاز ارزی ایران را کم می‌کند بر وضعیت بازار ارز در ایران اثر‌گذار باشد.

کورسوی امید

 تمامی نشانه‌های فوق بیانگر آن است که کورسویی از امید برای کاهش فشارهای اقتصادی و ارزی در حال نمایان شده است و به رغم برخی بدبینی‌ها که بر اساس آن حتی پیش بینی می‌شد بعد از وقایع اخیر به تهران فشار خواهند آورد، ظاهرا اینگونه نشده چرا که اگر حتی آمریکا می‌خواست فشارها را بر ایران افزایش دهد حداقل مانع توافقات ایران با عربستان می‌شد. لذا می‌توان پیش بینی کرده آینده بهتری در پرتوی تعاملات منطقه‌ای در انتظار تهران است.

عربستان به دنبال منافع خود

 البته بهبود رابطه ایران و عربستان و کاهش تحریم‌های تهران نفع زیادی برای ریاض دارد. عربستان قصد دارد با اسرائیل رابطه برقرار کند و در پس این تلاش هم به دنبال نفع اقتصادی خود است. ریاض در موضوع فلسطین به دنبال پیاده‌سازی دکترین ملک عبدا... است و اخیرا هم صراحتا اعلام کرده که تا زمانی که طرح دو کشور به نتیجه نرسد در ارتباط با رابطه با اسرائیل تصمیم نخواهد گرفت. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه در ریاض گفت آمریکا به مراحل پایانی توافق امنیتی با عربستان سعودی نزدیک است و اگر عربستان روابط خود با اسرائیل را عادی کند، این توافق امنیتی به عربستان پیشنهاد می‌شود. بلینکن فاش کرد که قرار بود در ‍۱۰ اکتبر سال گذشته میلادی در عربستان سعودی و اسرائیل حضور داشته باشد تا به طور خاص بر بخش فلسطینی توافق عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل تمرکز کند چرا که این بخش یک جزء اساسی از آن است. اما این اتفاق به دلیل حملات ۷ اکتبر (۱۵ مهر) حماس به اسرائیل رخ نداد. در اینجا به نظر می‌رسد عربستان با نیت‌هایی که در سر دارد از واکنش تهران در ارتباط با طرح دو کشور و ارتباطش با اسرائیل نگران است لذا هیچ بعید نیست برای اینکه ارتباطش با تهران تحت شعاع ارتباط با اسرائیل قرار نگیرد بخواهد به تهران در ارتباط با شرایط نگاه مثبت اقتصادی پالس‌های مثبت بفرستد.