نوع جدیدی از دیابت معرفی شد: با «دیابت نوع ۵» آشنا شوید!
تاکنون، تنها دیابت نوع ۱ و نوع ۲ به‌عنوان انواع رسمی دیابت از سوی سازمان بهداشت جهانی و فدراسیون بین‌المللی دیابت (IDF) شناخته شده بودند. اما حالا نوعی دیگر از دیابت که با سوءتغذیه مرتبط است، رسماً به‌عنوان «دیابت نوع ۵» طبقه‌بندی شده است.
دکتر علیرضا آروین: تاکنون، تنها دیابت نوع ۱ و نوع ۲ به‌عنوان انواع رسمی دیابت از سوی سازمان بهداشت جهانی و فدراسیون بین‌المللی دیابت (IDF) شناخته شده بودند. اما حالا نوعی دیگر از دیابت که با سوءتغذیه مرتبط است، رسماً به‌عنوان «دیابت نوع ۵» طبقه‌بندی شده است.
این شکل از دیابت، پیش‌تر هم مطرح شده بود و در سال ۱۹۸۵، سازمان بهداشت جهانی آن را به‌عنوان یک زیرگروه مجزا از دیابت طبقه‌بندی کرد. اما به دلیل نبود شواهد کافی درباره نقش سوءتغذیه و کمبود پروتئین در بروز دیابت، این طبقه‌بندی در سال ۱۹۹۹ حذف شد. اکنون با شواهد تازه، این نوع دیابت دوباره به رسمیت شناخته شده است.
دیابت مرتبط با سوءتغذیه عمدتاً در مردان جوانِ ساکن کشورهای کم‌تر توسعه‌یافته و در حال توسعه دیده می‌شود که شاخص توده بدنی (BMI) پایین‌تر از ۱۹ دارند.
این بیماران مانند دیگر مبتلایان به دیابت، قند خون بالایی دارند، اما برخلاف دیابت نوع ۲، سطح انسولین در خون آن‌ها پایین است. این وضعیت ممکن است با دیابت نوع ۱ اشتباه گرفته شود، اما یک تفاوت کلیدی با آن دارد: در دیابت نوع ۵، میزان کتون‌ها در خون و ادرار طبیعی باقی می‌ماند.
در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱، انسولین به میزان کافی ساخته نمی‌شود و سلول‌ها برای تأمین انرژی مورد نیاز خود، به جای قند، شروع به سوزاندن چربی‌ها می‌کنند. این فرایند باعث ایجاد موادی به نام «کتون» در بدن می‌شود که به تدریج غلظت آن‌ها در خون و ادرار بالا می‌رود.
تشخیص دیابت نوع ۵ و تمایز آن از نوع ۱ اهمیت زیادی دارد؛ چرا که درمان اصلی دیابت نوع ۱ تجویز انسولین است، در حالی که تجویز بیش از حد انسولین به بیماران مبتلا به دیابت نوع ۵ می‌تواند مرگبار باشد!
هرچند در حال حاضر دستورالعمل مشخصی برای درمان دیابت نوع ۵ وجود ندارد، برخی شواهد اولیه نشان می‌دهند که مقادیر بسیار کم انسولین همراه با مصرف داروهای خوراکی ممکن است مؤثرترین روش برای درمان آن باشند. با این حال، گروهی از پژوهشگران در حال تدوین دستورالعمل‌های رسمی برای تشخیص و درمان دیابت نوع ۵ هستند که قرار است ظرف دو سال آینده منتشر شود.
چرا نوع ۵؟ پس دیابت نوع ۳ و ۴ کجاست؟
احتمالا این سوال پیش آمده که چرا برای نوع جدید دیابت عدد ۵ انتخاب شده؟ علتش این است که در محافل غیر رسمی از برخی انواع دیابت به عنوان نوع ۳ و ۴ یاد می‌شود. «نوع ۳» گاهی به طور غیررسمی برای توصیف مقاومت به انسولین در مغز استفاده می‌شود و «نوع ۴» در بحث‌های غیررسمی با دیابت بارداری مرتبط است. به همین خاطر پژوهشگران سراغ عدد پنج رفته‌اند!
