پاسخ به یک گزارش

در پی انتشار دو گزارش با تیترهای جای خالی مدارس فرسوه در آمارهای وزیر و راه سخت مدرسه، سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور، وزارت آموزش‌وپرورش پاسخی به دفتر روزنامه ارسال کرد.

در این جوابیه آمده است: «موضوع عدالت آموزشی و برنامه‌ریزی برای ارتقای سرانه فضاهای آموزشی با رویکرد رسیدگی به مناطق کمتر توسعه‌یافته و دارای سرانه پایین‌تر از میانگین کشور و اجرای سیاست راهبردی دولت در زمینه اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام از ابتدای دولت در کانون توجه تنظیم و برنامه‌های نوسازی، توسعه و تجهیز فضاهای آموزشی‌وپرورشی و ورزشی کشور قرار گرفته است. برای دستیابی به این مهم و مبتنی بر اصول پایه آمایش سرزمین در کشور، ساخت و توسعه فضاهای آموزشی با تامین منابع از محل اعتبارات دولت و بسیج منابع و امکانات خیرین گرانقدر و مشارکت بنیادها و نهادهای انقلابی در دستور کار قرار گرفت. در این راستا تجهیز منابع دولتی با اولویت توجه به پروژه‌های خیرساز به‌گونه‌ای مورد اقدام قرار گرفته است که در بودجه سال ۱۴۰۲ اعتبارات حوزه تکمیل مدارس خیرساز به ۴۶ هزار میلیارد ریال افزایش یافت و این میزان اعتبار، رشدی معادل ۴۶ درصد را تجربه نموده است. از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون بیش از ۶۷۰۰ پروژه آموزشی، ورزشی و پرورشی با حدود ۳۲ هزار کلاس درس و زیربنای بالغ بر ۴ میلیون مترمربع احداث و تحویل نظام تعلیم و تربیت شد. این اقدام باعث بهره‌مندی حدود یک‌میلیون دانش‌آموز از فضای ایمن، استاندارد و باکیفیت شد. تحقق رویکرد مهارت‌آموزی با ساخت و تجهیز فضاهای آموزشی هنرستانی، از دیگر چرخش‌های تحول‌آفرین عرصه مدرسه‌سازی بوده است که منابع اعتباری این مهم نیز از محل درآمد پایدار مندرج در بند (ب) ماده۶۵ قانون تنظیم بخش از مقررات مالی دولت پیش‌بینی و محقق شده است و در سبد ساخت فضاهای آموزشی همواره به احداث هنرستان‌ها با نگاه تخصصی و راهبردی برای تحقق سند بنیادین آموزش‌وپرورش توجه شده است. مطابق سند مذکور، ساخت فضاهای آموزشی بزرگ مقیاس و چندساحتی باید با اولویت مورد اقدام قرار گیرد که تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام دراین‌زمینه و پیش‌بینی ساخت ۲۰۰ مجتمع آموزشی‌وپرورشی بزرگ مقیاس با پذیرش حدود هزار دانش در مقاطع مختلف تحصیلی در برنامه هفتم توسعه کشور و تحقق مفهوم مدرسه به‌عنوان کانون تربیت و پیشرفت محله هدف‌گذاری شده است. این مدارس را می‌توان به‌عنوان نسل دوم ساخت مدارس با رویکرد مدارس چندساحتی، خانواده‌محور تعریف و تلقی کرد. مفهوم فرسودگی دایره و قلمرو شمول این مفهوم در مدارس کشور را می‌توان از دو منظر مورد تحلیل قرار داد؛ یکی از منظر فرسودگی در اجزای سازه‌ای ساختمان‌های مدارس کشور و دیگری از منظر فرسودگی در اجزای غیرسازه‌ای ساختمان‌ فضاهای آموزشی کشور. در این چارچوب به‌منظور رسیدگی به وضعیت مدارس فرسوده در کشور دو برنامه در دستور کار وزارت آموزش‌وپرورش قرار گرفت. در برنامه نخست با هدف بهسازی و رسیدگی به وضعیت اجزای غیرسازه‌ای در فضاهای آموزشی فرسوده، طرح شهید عجمیان با رویکرد انجام تعمیرات جزئی و بهسازی فضاهای آموزشی در دستور کار قرار گرفت و در هدف‌گذاری اولیه 100هزار کلاس درس معادل ۲۰ درصد از فضاهای آموزشی نیازسنجی شده در کشور بدین منظور تعیین شد که خوشبختانه با تامین منابع اعتباری لازم و با استفاده از ظرفیت گروه‌های جهادی، خیرین، بنیادها و نهادهای انقلابی و اجرای امور آن با هماهنگی ادارات کل آموزش‌وپرورش استان‌ها و ادارات کل نوسازی مدارس استان‌ها و محوریت قرارگاه عدالت تربیتی در سطح ملی و استان‌ها، تاکنون بالغ بر ۷۰ هزار کلاس درس در قالب این طرح بهسازی و تعمیرات جزئی آنها انجام شده است به‌گونه‌ای‌که فرسودگی بناهای آموزشی از منظر اجزای غیرسازه‌ای در این کلاس‌ها رفع شده است و این طرح به‌صورت مداوم با رویکرد حداکثری رسیدگی به وضعیت فضاهای آموزشی ادامه پیدا خواهد کرد. در برنامه دوم، سیاست‌های مربوط به انجام تعمیرات اساسی نیز در قالب بهسازی و تعمیر سرویس‌های بهداشتی آبخوری مدارس با احداث و تعمیر ۱۰۲۸۰ چشمه سرویس بهداشتی، استانداردسازی سامانه‌های سرمایشی و گرمایشی مدارس در ۲۳ هزار مدرسه در دولت سیزدهم و محوطه‌سازی و آسفالت فضاهای آموزشی و ایزوگام و اجرای عایق‌های رطوبتی بام مدارس به میزانی بالغ بر ۱۵ میلیون مترمربع نیز ازجمله اقدامات برای کاهش سن فرسودگی مدارس بوده است. از منظر اجزای سازه‌ای آسیب‌پذیر در برابر بلایا، مطابق برنامه‌ریزی‌ها و شناسایی‌های صورت‌گرفته درحال‌حاضر بالغ بر ۱۹درصد از فضاهای آموزشی کشور نیازمند تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی هستند. برای رسیدگی به این موضوع در قالب ردیف‌های اعتباری مندرج در قانون بودجه سنواتی کشور تاکنون حدود دو سال گذشته بالغ بر ۵۰۰۰ کلاس درس تخریبی کشور شناسایی و با کلاس‌های مقاوم و ایمن، جایگزین شده‌اند. بدیهی است که رسیدگی به این موضوع به‌عنوان یکی از سیاست‌ها و اولویت‌های دولت سیزدهم در رویکرد جدید نیازمند تامین منابع درآمدی پایدار است که در این چارچوب دو پیشنهاد مهم اعتباری درحال‌حاضر در دست اقدام است؛ اقدام اول اینکه در قالب بودجه سال ۱۴۰۳ و برنامه هفتم توسعه کشور، بخشی از منابع مالیات بر ارزش‌افزوده به‌عنوان یک منبع درآمدی پایدار برای مقاوم‌سازی ایمن‌سازی پیش‌بینی شده است که اعتبار مذکور این امکان را فراهم می‌‌کند که در طول برنامه هفتم به‌صورت یک برنامه مستمر بتوان سالانه بخشی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های مربوط به حوزه مدارس تخریبی را مرتفع کرد، همچنین به منظور تامین منابع درآمدی برای این امر پیشنهادات لازم از سوی وزارت آموزش‌وپرورش برای استفاده از ظرفیت تهاتر نفت، استفاده از منابع حساب ذخیره ارزی و صندوق توسعه‌ملی صورت گرفته است که تحقق آن جهش بزرگی را در رسیدگی به مدارس دارای اجزای سازه‌ای فرسوده فراهم می‌کند. به‌هرحال رسیدگی به ابعاد و جنبه‌های مختلف مدارس موجود با رویکرد تقویت مدارس دولتی که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب حفظه‌‌الله در دیدار اردیبهشت‌ماه امسال با فرهنگیان بوده، به‌عنوان سرلوحه مجموعه اقدامات و فعالیت‌های برنامه‌ریزان و دست اندرکاران نظام تعلیم و تربیت است. بدیهی‌است تحقق این نگاه راهبردی، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و پیش‌بینی منابع و امکانات لازم دراین‌زمینه است تا در پرتو آن بتوان محیطی قابل‌اعتماد و بانشاط را برای دانش‌آموزان و آینده‌سازان سرزمین ایران اسلامی، رقم زد.»